Στους ρυθμούς των πυροβόλων κινείται η ναυτιλία

Στους ρυθμούς των ήχων των πολυβόλων συνεχίζει να «χορεύει» η διεθνής ναυτιλία. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η σύγκρουση που εξακολουθεί να μαίνεται στη χώρα αυτή επηρεάζουν θετικά την πορεία των ναύλων σχεδόν σε όλους τους κλάδους, αλλά κυρίως στα πλοία που κινούνται στη Μαύρη Θάλασσα και στη Βαλτική ή σε αυτά που μεταφέρουν προϊόντα που έχουν άμεση σχέση με τις συνεχώς μειούμενες ρωσικές ή ουκρανικές εξαγωγές.

Οσο περνούν οι ημέρες τόσο ο αριθμός των πλοίων που προσεγγίζουν και αναχωρούν από ρωσικά λιμάνια μειώνεται λόγω των κυρώσεων που έχουν λάβει κυρίως οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία αλλά και η ΕΕ. Υπολογίζεται ότι ο αριθμός των πλοίων (μεταφορικής ικανότητας άνω των 10.000 dwt) που αναχωρούν από τα ρωσικά λιμάνια έχει μειωθεί κατά 35% σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, σύμφωνα με στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από τη Lloyd’s List Intelligence.

Η ρωσική εισβολή

Τις τρεις εβδομάδες πριν από την ημέρα που ξεκίνησε η ρωσική εισβολή (24 Φεβρουαρίου), τα δεδομένα δείχνουν ότι 885 πλοία συνολικά αναχώρησαν από τα ρωσικά λιμάνια. Τα πλοία αυτά ήταν πολύ περισσότερα από τα 579 πλοία που αναχώρησαν από ρωσικά λιμάνια τις τρεις εβδομάδες του Μαρτίου.

Στον έναν και πλέον μήνα των πολεμικών συγκρούσεων έχουν επηρεαστεί σημαντικά οι εξαγωγές σιτηρών, άνθρακα και πετρελαίου από Ρωσία. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην εβδομάδα 9-16 Μαρτίου πραγματοποιήθηκαν 21 αναχωρήσεις πλοίων μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου από ρωσικά λιμάνια, αριθμός μειωμένος κατά 72% σε σύγκριση με 75 πλοία μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου που αναχώρησαν την εβδομάδα πριν από την εισβολή.

Ομως όσο ο αριθμός των πλοίων που δραστηριοποιούνται στη Ρωσία μειώνεται τόσο οι ναύλοι διατηρούνται σε υψηλά σε σύγκριση με άλλες περιοχές επίπεδα.

Ανοδος των ναύλων

Ειδικότερα, μέχρι τα μέσα Μαρτίου σημειώθηκε ισχυρή άνοδος των ναύλων στα πλοία που μετέφεραν σιτηρά ή και άνθρακα, με τα capes να καταγράφουν ικανοποιητικά έσοδα που είχαν να δουν από τα τέλη Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, πριν στη συνέχεια οι ναύλοι προσγειωθούν σε χαμηλότερα επίπεδα. Στα μικρότερου μεγέθη πλοίων που δραστηριοποιούνται κυρίως στη μεταφορά σιτηρών εξακολουθεί να καταγράφεται άνοδος των ναύλων κυρίως στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας λόγω των premium που ζητούνται προκειμένου τα πλοία να πλησιάζουν στην εμπόλεμη περιοχή. Οσον αφορά τα δεξαμενόπλοια, η ναυλαγορά εξακολουθεί να κινείται σε υποτονικά επίπεδα με εξαίρεση τα πλοία (aframax) που δραστηριοποιούνται στη Βαλτική, όπου οι ναύλοι έχουν μειωθεί βέβαια από τα υψηλά των 180.000 δολ. την ημέρα των πρώτων ημερών του πολέμου αλλά εξακολουθούν να κινούνται στα 130.000 δολ., ενώ στη μεγαλύτερη κατηγορία των suezmax καταγράφεται μια ανάλογη εικόνα, με τους ναύλους σε όλες σχεδόν τις διαδρομές να κινούνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, με εξαίρεση τη διαδρομή Μαύρη Θάλασσα – Μεσόγειο που ο ναύλος κυμαίνεται στα επίπεδα των 65.000 δολ. την ημέρα.

Στα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων η ναυλαγορά εξακολουθεί να κινείται σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα σε όλες τις γραμμές παρά την επιμένουσα ρωσο-ουκρανική κρίση, καθώς η συγκεκριμένη περιοχή έχει πολύ χαμηλό μερίδιο στη αγορά των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Οπως υπογραμμίζει σε πρόσφατη έκθεσή του ο ναυλομεσιτικός οίκος Clarksons, οι ναύλοι των συμβολαίων μακροχρόνιας ναύλωσης βρίσκονται σε επίπεδα-ρεκόρ, ενώ εκείνοι της spot αγοράς λίγο χαμηλότερα των επιπέδων-ρεκόρ.

Η αγορά πλοίων

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αγορά των πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) καθώς εντείνονται οι ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ενωσης κυρίως και το LNG εμφανίζεται ως μια από τις προτεινόμενές εναλλακτικές λύσεις, τουλάχιστον σε βάθος χρόνου.

Να επισημάνουμε εδώ ότι εκ των πράγματων κυρίαρχο ρόλο στον εφοδιασμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) σκοπεύει να διαδραματίσει τα επόμενα χρόνια ο ελληνικός εφοπλισμός, καθώς περίπου ένα στα πέντε πλοία του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς LNG ανήκει σε ελληνικά συμφέροντα. Σύμφωνα με τον ναυλομεσιτικό οίκο Poten, μέχρι τον Ιανουάριο του 2022 ο παγκόσμιος στόλος LNG Carriers (μεταφορικής ικανότητας μεγαλύτερης των 100.000 κ.μ.) αποτελούνταν από 582 πλοία, ενώ άλλα 151 πλοία ήταν υπό ναυπήγηση, εκ των οποίων τα 122 συνδέονται ήδη με μακροχρόνια συμβόλαια. Από τα 733 LNG Carriers (εν ενεργεία και υπό παραγγελία) τα 156 ανήκουν σε ναυτιλιακές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων, οι οποίες πρωταγωνιστούν στο παγκόσμιο διά θαλάσσης εμπόριο LNG.

Η συμφωνία ΗΠΑ – ΕΕ για την προμήθεια επιπλέον 15 δισ. κυβικών μέτρων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) μέχρι το τέλος του 2022, αλλά και η απόφαση της ΕΕ να διαφοροποιήσει γενικότερα τις πηγές προμήθειας φυσικού αερίου αναμένεται να οδηγήσουν σε αύξηση της ζήτησης για πλοία μεταφοράς LNG. Τα επιπλέον 15 δισ. κ.μ. LNG ισοδυναμούν με το 37% του LNG που προμηθεύθηκαν τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ από τον Μάρτιο έως τον Δεκέμβριο του 2021, με βάση την παρακολούθηση πλοίων από τη Lloyd’s List Intelligence.

Η συμφωνία με ΗΠΑ

Οπως εκτιμούν οι αναλυτές, η συμφωνία ΕΕ – ΗΠΑ αναμένεται να οδηγήσει κατά το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους σε αύξηση της ζήτησης LNG Carriers και σε άνοδο των ναύλων κατά τη διάρκεια μιας περιόδου που εποχικά χαρακτηρίζεται από χαμηλό ενδιαφέρον για ναυλώσεις αυτών των πλοίων.

Οι ναυλώσεις

Πάντως, εκτιμάται ότι η πολύ υψηλή τιμή του φυσικού αέριου ως προϊόντος μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις ναυλώσεις στη spot αγορά. Οπως εξηγούν οι αναλυτές, η στροφή περισσότερων πλοίων στη spot αγορά στο εμπόριο ΗΠΑ – ΕΕ αντί ΗΠΑ – Ασία μείωσε τα τονομίλια μεταφερόμενου φορτίου λόγω μικρότερης απόστασης ΗΠΑ – ΕΕ από ΗΠΑ – Ασία, που σημαίνει περισσότερα πλοία διαθέσιμα για μεταφορά φορτίων. Ηδη το προηγούμενο διάστημα παρουσιάστηκαν και φαινόμενα αρνητικών ναύλων στο εμπόριο ΗΠΑ – ΕΕ.

Για τον λόγο αυτόν, δεδομένων και των πολύ υψηλών τιμών του φυσικού αέριου, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν για τους πλοιοκτήτες οι ναυλώσεις διάρκειας ενός έτους και άνω.

Κρίσιμος ρόλος για τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ

Σε μια περίοδο που συζητείται το ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο οι έλληνες εφοπλιστές έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο καθώς μπορούν τα πλοία τους να μεταφέρουν πετρέλαιο αλλά και υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Το θέμα συζητήθηκε κατά τη συνάντηση που είχε στα μέσα της εβδομάδας ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με το νέο προεδρείο της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών.

Επίσης, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, στη συνάντηση, που έγινε σε θερμό κλίμα, εξετάστηκε η συμβολή της ελληνικής ναυτιλίας στην απανθρακοποίηση των θαλάσσιων μεταφορών, στο πλαίσιο των στόχων που έχει θέσει η χώρα για την προστασία του περιβάλλοντος και την ενίσχυση της καινοτομίας.

Στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου παρευρέθηκαν ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Γιάννης Πλακιωτάκης, η πρόεδρος της ΕΕΕ Μελίνα Τραυλού, ο αντιπρόεδρος Μιχαήλ Χανδρής, ο γραμματέας Νικόλαος Βενιάμης, ο ταμίας Ιωάννης Ξυλάς, ο αναπληρωτής ταμίας Κωνσταντίνος Καρούσης, η γενική διευθύντρια Κατερίνα Πέππα, ο νομικός σύμβουλος Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος και ο επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης.