Μια ενδελεχή αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο η ελληνική κυβέρνηση διαχειρίστηκε την ενεργειακή κρίση αποκάλυψε η πανελλαδική έρευνα του ελληνικού γραφείου της Greenpeace με τίτλο «Το Ενεργειακό Τοπίο στην Ελλάδα» που ανατέθηκε στην εταιρεία ερευνών Long Lust, διεξήχθη τον Φεβρουάριο του 2022 και αναλύει το επίπεδο γνώσης και συμμετοχής 1.241 καταναλωτών στην ενεργειακή μετάβαση.
Οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες πιστεύουν ότι οι εθνικές και οι ευρωπαϊκές πολιτικές αποτελούν την κύρια αιτία αυτής της κρίσης (38% και 32% αντίστοιχα) και η πλειοψηφία (65%) θεωρεί ότι η εκάστοτε κυβέρνηση έχει την ευθύνη να προστατεύει τους καταναλωτές από τις αυξήσεις των τιμών ενέργειας. Για την αντιμετώπιση της κλιματικής και οικονομικής κρίσης, το 60% πιστεύει ότι πρέπει να δοθεί υψηλή προτεραιότητα σε πολιτικό επίπεδο στην ενεργειακή μετάβαση και τις ΑΠΕ.
Καθώς οι τιμές του ορυκτού αερίου έχουν εκτοξευθεί, εκατομμύρια πολίτες έχουν τεθεί σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο ενεργειακής φτώχειας στην Ελλάδα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει αποκαλύψει πόσο ευάλωτη είναι η χώρα μας στις ασταθείς διεθνείς αγορές αερίου, λόγω της εξάρτησής μας από εισαγωγές για το 90% των αναγκών μας σε ορυκτό αέριο.
«Για να αντιμετωπίσουμε την έκτακτη κλιματική ανάγκη, την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και τον κίνδυνο της πυρηνικής ενέργειας, είναι απαραίτητη μια ταχεία μετάβαση σε ένα αποτελεσματικό και 100% ανανεώσιμο σύστημα ενέργειας πριν από το 2040, επιταχύνοντας την ανάπτυξη της καθαρής και ασφαλούς ενέργειας σε όλους τους τομείς, με μέγιστη κοινωνική συμμετοχή και περιβαλλοντική προστασία. Συγκεκριμένα, είναι σημαντικό να προωθηθεί η εφαρμογή της ιδιοκατανάλωσης (ατομικής, συλλογικής και τοπικής) και οι ενεργειακές κοινότητες», δήλωσε ο Ignacio Navarro, ειδικός σε θέματα κλίματος και ενέργειας στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.
Συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων
Η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων (80%) πιστεύει ότι το κράτος δεν εμπλέκει τους πολίτες στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Όμως, οι πολίτες θέλουν να συμμετέχουν στην ενεργειακή μετάβαση: όταν ρωτήθηκαν πώς, το 66% επέλεξε την ανακαίνιση σπιτιού για καλύτερη ενεργειακή απόδοση, ενώ το 53% επέλεξε την εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) με στόχο την παραγωγή ενέργειας για ιδιοκατανάλωση.
Η Greenpeace συμπεραίνει ότι αυτό για το οποίο ο περισσότερος κόσμος ανησυχεί είναι το πώς θα μειώσει τις ετήσιες ενεργειακές του δαπάνες. Αυτό συνδέεται και με το ότι το 65% των συμμετεχόντων πιστεύει ότι η ζωή τους έχει ήδη επηρεαστεί από τις αυξήσεις στις ενεργειακές τιμές, ενώ το 80% περιμένει ότι η τρέχουσα κρίση θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής τους. Το 51% του δείγματος δηλώνει ότι γνωρίζει με βεβαιότητα τρόπους για να μειώσει το ενεργειακό κόστος και ότι όσοι το έχουν περισσότερο ανάγκη δεν ξέρουν πώς να το κάνουν.
Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας
Οι πολίτες της χώρας είναι κυρίως υπέρ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και οι τοπικές κοινωνίες θέλουν να επενδύσουν σε αυτές. Οι περισσότεροι ερωτηθέντες (75%) θεωρούν σημαντικό για την Ελλάδα να εκμεταλλευτεί το διαθέσιμο δυναμικό ανανεώσιμης ενέργειας για να ανταπεξέλθει στην κρίση. Σχετικά με τις ενεργειακές κοινότητες (ΕΚΟΙΝ), το 45% δεν έχει ακούσει ποτέ για αυτές και μόνο το 5% δηλώνει ότι έχει καλή γνώση του θέματος. Παρόλα αυτά, η πρόθεση συμμετοχής σε μία ΕΚΟΙΝ είναι αρκετά υψηλή όταν εξηγήθηκε περί τίνος πρόκειται (το 54% είπε ότι θα ενδιαφερόταν). Όταν οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν για τους λόγους που θα συμμετείχαν, η μείωση του κόστους ενέργειας για προσωπική/εταιρική χρήση ήταν με διαφορά το πιο σημαντικό κίνητρο (55%).
