Μέχρι πριν από σχεδόν τρία χρόνια πάσχιζε να εξασφαλίσει τη συμμετοχή της στην τελική φάση του Εθνικού Πανεπιστημιακού Πρωταθλήματος Κολύμβησης των ΗΠΑ (NCCA). Στην κατηγορία των ανδρών. Πριν από λίγες μέρες θριάμβευσε στον τελικό των 400 μ. ελεύθερο. Στην κατηγορία των γυναικών. Η Λία Τόμας έγραψε ιστορία ως η πρώτη διεμφυλική αθλήτρια που κέρδισε ποτέ χρυσό μετάλλιο σε τελικό οποιουδήποτε αθλήματος στο NCAA. Κι έχει διχάσει την Αμερική. Θα έπρεπε να έχει το δικαίωμα να αγωνίζεται στους αγώνες των γυναικών;
Για την ίδια δεν υπήρχε άλλη επιλογή. Από το 2017, όταν σε ηλικία 18 ετών εντάχθηκε στην ομάδα του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια έχοντας την 6η καλύτερη επίδοση στη χώρα στα 800 μ. ελεύθερο των ανδρών, είχε αρχίσει να αισθάνεται αμφιβολίες για τη σεξουαλική της ταυτότητα. Ενιωθε ξένη με το σώμα της. Με το πέρασμα του χρόνου η ανάγκη να προχωρήσει στην αλλαγή που θα την απελευθέρωνε γινόταν όλο και πιο πιεστική. Και τον Μάιο του 2019 άρχισε την ορμονοθεραπεία για να πετύχει τη μετάβαση.
Ταυτόχρονα άρχισε να ενημερώνει το περιβάλλον της. Τους γονείς της, τον αδερφό της, τους πολύ στενούς φίλους της, τους προπονητές της. Ολοι τη στήριξαν απόλυτα χωρίς δεύτερες σκέψεις. Το ίδιο και το πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια. Ομως δεν μπορούσε να ενταχθεί άμεσα στην ομάδα των γυναικών. Επρεπε, σύμφωνα με τους κανονισμούς, να συμπληρώσει τουλάχιστον έναν χρόνο ορμονοθεραπείας, έτσι τη σεζόν 2019-20 συνέχισε να αγωνίζεται με την ανδρική ομάδα, αλλά με τους δικούς της όρους. Φορώντας γυναικείο μαγιό και αδιαφορώντας για τους χρόνους της. Ετσι κι αλλιώς η απώλεια μυϊκής μάζας και η περιστολή της τεστοστερόνης στον οργανισμό της εξαιτίας της ορμονοθεραπείας είχαν μειώσει τα επίπεδα της σωματικής της δύναμης.
Τη σεζόν 2020-21 δεν αγωνίστηκε εξαιτίας και της πανδημίας της Covid-19 και έπεσε ξανά στις πισίνες το καλοκαίρι του 2021. Αυτή τη φορά με την ομάδα γυναικών του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια. Οι χρόνοι της στα 400 μ. ελεύθερο ήταν πάνω από 15 δευτερόλεπτα πιο αργοί σε σχέση με αυτούς που έκανε όταν αγωνιζόταν ως άνδρας. Αλλά για γυναίκα κολυμβήτρια ήταν θαυμάσιοι. Από τους πρώτους της αγώνες άρχισε να σπάει τα ρεκόρ του πανεπιστημίου και του NCAA το ένα μετά το άλλο. Αφηνε τις αντιπάλους της ένα, δύο ή και περισσότερα μήκη σώματος πίσω της. Στον τελικό των 400 μ. ελεύθερο του εθνικού πρωταθλήματος παραλίγο να καταρρίψει το ρεκόρ της θρυλικής ολυμπιονίκη Κέιτι Λεντέτσκι, που κρατάει για χρόνια.
Εντυπωσιακά επιτεύγματα, αλλά δεν άρεσαν σε όλους. Τον Δεκέμβριο οι γονείς κάποιων συναθλητριών της από το Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια με ανώνυμη επιστολή τους στο NCCA ζητούσαν να αφαιρεθεί από την Τόμας η δυνατότητα να μετέχει στους αγώνες των γυναικών. «Διακυβεύεται η ακεραιότητα των αθλημάτων γυναικών» έγραφαν, επικαλούμενοι μάλιστα και κάποιες επιστημονικές μελέτες, σύμφωνα με τις οποίες οι διεμφυλικές γυναίκες έχουν μεγαλύτερα χέρια και πόδια, πιο μεγάλες καρδιές και μεγαλύτερη χωρητικότητα πνευμόνων σε σχέση με τις βιολογικές γυναίκες.
«Υποστηρίζουμε τη Λία ως διεμφυλική γυναίκα. Αλλά δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε το ότι ξαναγράφει την ιστορία των ρεκόρ και εξαλείφει τη βιολογική γυναίκα από τον αθλητισμό. Τα αθλήματα γυναικών, όπως τα γνωρίζουμε, θα πάψουν να υπάρχουν» δήλωσε (ανώνυμα) ένας γονιός.
Τα επιχειρήματα αυτά άρχισαν να βρίσκουν σταδιακά απήχηση σε όλο και πιο ευρύ κοινό. Υπήρξαν και λεκτικές επιθέσεις κατά της Λία Τόμας στα social media. «Ολοι πρέπει να νιώθουν άνετα με το ποιοι είναι μέσα στο σώμα τους, αλλά οι αγώνες πρέπει να δίνονται επί ίσοις όροις μέσα στους αγωνιστικούς χώρους» δήλωσε ο ολυμπιονίκης Μάικλ Φελπς, ενώ το περιοδικό «Swimming World» συνέκρινε την Τόμας με τους ντοπαρισμένους αθλητές της Ανατολικής Γερμανίας και της Κίνας σε προηγούμενους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Την ίδια ώρα το NCAA και το Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια εξακολουθούν να στηρίζουν απαρέγκλιτα το δικαίωμα των διεμφυλικών γυναικών να μετέχουν στους αγώνες. Το ίδιο έκαναν και οι κυβερνήτες της Ιντιάνα και της Γιούτα, Ερικ Χόλκομπ και Σπένσερ Κοξ αντίστοιχα, θέτοντας βέτο στην ψήφιση νομοσχεδίων στις Πολιτείες τους, που είχαν στόχο να απαγορεύσουν τη συμμετοχή διεμφυλικών γυναικών σε αγώνες γυναικών. Σε αντίθεση με άλλες δέκα Πολιτείες των ΗΠΑ, που έχουν σε ισχύ τέτοιου είδους νόμους.
«Δεν είμαι άντρας. Είμαι γυναίκα και ανήκω στην ομάδα των γυναικών. Οι διεμφυλικοί αθλητές αξίζουν τον ίδιο σεβασμό με οποιονδήποτε άλλο αθλητή» δηλώνει η Λία Τόμας. Και βάζει ως στόχο τη συμμετοχή της στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024.
