Η Παγκόσμια Ημέρα Πιάνου μας συναντά φέτος στις 29 του Μάρτη στην αίθουσα εκδηλώσεων του φιλολογικού συλλόγου Παρνασσός. Πρόκειται για την 88η μέρα του έτους – μία για κάθε πλήκτρο του πιάνου. Εμπνευσμένο από τον γερμανό πιανίστα και πρωτοπόρο του ηλεκτρονικού ήχου Nils Frahm το διεθνώς πια αναγνωρισμένο Piano Day φτάνει για πρώτη φορά και στην Αθήνα. Πρόκειται για μια γιορτή για τη μουσική, το πιάνο και όλα τα άλλα πληκτροφόρα όργανα, στην οποία συμπράττουν 13 μουσικοί με διεθνή παρουσία και διακρίσεις! Καθένας τους με τον προσωπικό του ήχο στις αποσκευές, δια μέσου σφυριών και χορδών καταφτάνουν από κοινού, με φρέσκιες συνθέσεις και καινούργιες συμπράξεις, σ’ έναν μουσικό διάλογο υψηλής αισθητικής δημιουργίας.
Το ημερήσιο πρόγραμμα συμπληρώνουν ποικίλα μουσικά σεμινάρια σύνθεσης στο πιάνο, ενορχήστρωσης, τραγουδοποιίας, ρυθμικής αίσθησης, live-looping κ.α. οργανωμένα από τους συμμετέχοντες μουσικούς. To Piano Day Athens 2022 είναι μια πρωτοβουλία του πιανίστα – συνθέτη Γιώργου Παρίση και της athens.works σε συνεργασία με τον φιλολογικό σύλλογο Παρνασσός.
Στο vima.gr, μιλάει ο συνθέτης και πιανίστας για της piano day και τις προοπτικές που έχει
Γιατί χρειάζεται Ημέρα Πιάνου; Και πολύ περισσότερο γιατί αποφασίσατε να τη διοργανώσετε και στην Ελλάδα;
«Με βάζετε από νωρίς στα δύσκολα… Το Piano Day είναι η Γιορτή για την Παγκόσμια Ημέρα Πιάνου αλλά και εν γένει των πληκτροφόρων οργάνων, πρόκειται δηλαδή για μια μέρα στην οποία πρωταγωνιστεί επί της ουσίας η ίδια η μουσική. Αν και χρειαζόμαστε πάντα ωραίες αφορμές κινητοποίησης και συλλογικών δράσεων, η μουσική είναι μια απ’ τις πιο εξέχουσες μορφές επικοινωνίας. Στην Τέχνη καμιά φορά είναι πολύ εύκολο να κλειστεί κανείς στο καβούκι του ως καλλιτέχνης αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε εν τέλει την ομορφιά του να μοιραζόμαστε την καλλιτεχνική έκφραση με το κοινό. Με παρόμοιο τρόπο λειτουργούν η παράδοση και τα έθιμά μας, δηλαδή ως αφορμές εξωτερίκευσης, κοινωνικοποίησης, ξεδόματος, εκπαίδευσης, ανάμνησης. Πέρα από το Piano Day υπάρχουν ευτυχώς κι άλλες παγκόσμιες ημέρες, όπως αυτή της τζαζ, του χορού, της ποίησης κ.α. που επίσης λειτουργούν με τη σειρά τους ως αρωγοί πολιτιστικών εκδηλώσεων. Το γιατί στην Ελλάδα… Μου φαίνεται ότι το κράτος τα τελευταία χρόνια έχει αποτύχει να αναδείξει τη σημασία των καλλιτεχνικών δράσεων κάθε τύπου και απαιτείται να υπάρξουν ατομικές πρωτοβουλίες που να καλλιεργούν πρόσφορο καλλιτεχνικό έδαφος. Γεννιέται δηλαδή μια ανάγκη για περισσότερο πολιτισμό. Στους ανθρώπους που ασχολούνται με τα καλλιτεχνικά, ιδίως, αυτό γεννά μια καθημερινή εσωτερική ανησυχία που ζητά εκπλήρωση. Από την άλλη, το Βερολίνο, στο οποίο ζω τα τελευταία χρόνια, βιώνει μια βίαιη προσαρμογή σ’ έναν οικονομικό μητροπολιτικό μοντερνισμό. Η πόλη χάνει εν μέρει την παλιά της αίγλη, το «βάθος» τίθεται εν αμφιβόλω και επικρατεί σε πολλά επίπεδα η επιφάνεια. Στην Αθήνα συναντιέται κανείς ξανά με τις πηγές της καλλιτεχνικής έκφρασης, υπάρχει «βάθος» και υπάρχει κι η «αθωότητα».»
Τι ακριβώς περιλαμβάνει το πρόγραμμα και πώς είναι διαρθρωμένο;
«Στον Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσός μας περιμένουν δυο διαφορετικές συναυλίες, μία απογευματινή και μία βραδινή. Επίσης θα πραγματοποιηθούν ανήμερα της εκδήλωσης, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, διάφορα μουσικά εργαστήρια γύρω από το πιάνο, τον αυτοσχεδιασμό και τη σύνθεση τα οποία θα διευθύνονται από τους συμμετέχοντες μουσικούς της εκδήλωσης και θα είναι ανοιχτά για παρακολούθηση στο κοινό των συναυλιών αλλά και σε όποιον άλλο ενδεχομένως ενδιαφέρεται να συμμετέχει. Στην σκηνή μας περιμένουν 10 πιανίστες, συνολικά 13 μουσικοί, οι 6 εκ των οποίων προέρχονται από τη διεθνή σκηνή και προσκλήθηκαν ειδικά για το Piano Day. Θα δούμε επίσης για πρώτη φορά και συνεργασίες, όπως αυτή του Ορέστη Πετράκη με τον Πέτρο Κλαμπάνη και τη δική μου με τον Μιχάλη Καλκάνη και τον Σωτήρη Τσακανίκα. Συνολικά το επίπεδο των συμμετεχόντων είναι πολύ υψηλό και γι’ αυτό υπάρχει ιδιαίτερη χαρά εκ μέρους της διοργάνωσης. Στο υψηλό επίπεδο βέβαια συμβάλλει και ο χώρος του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός, ο οποίος έχει αγκαλιάσει από την πρώτη στιγμή το εγχείρημά μας και, εκτός από την οργανωτική του στήριξη, μας παραχωρεί έναν εξαιρετικό χώρο υψηλής αισθητικής και ακουστικής. Μερικές φορές δεν αρκεί μια όμορφη ιδέα, αλλά είναι ανάγκη να βρεθεί και στον κατάλληλο χώρο και στα κατάλληλα χέρια για να εκδιπλωθεί. Κι εδώ αξίζει ο έπαινος στους ανθρώπους του «Παρνασσού».»
Τι θα παρουσιάσουν οι συμμετέχοντες; Τα έργα που θα παρουσιάσουν είναι επιλογή τους ή καθαρίζονται εξ αρχής από την αρχή;
«Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων πιανιστών και πιανιστριών και ίσως μία και από τις διαφοροποιήσεις τους από τους «κλασικούς» είναι ότι παράλληλα είναι και συνθέτες, και οι 10 δηλαδή του υποφαινόμενου συμπεριλαμβανομένου. Οπότε η επιλογή των έργων έχει γίνει εξ ολοκλήρου από τον κάθε καλλιτέχνη και την κάθε καλλιτέχνιδα ξεχωριστά και περιλαμβάνει κατά κόρον προσωπικές τους συνθέσεις και εν μέρει κάποιες διασκευές σε έργα Ελλήνων και διεθνών συνθετών, όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Tigran Hamasyan και ο Gabriel Fauré, αλλά και παραδοσιακών κομματιών της Μεσογείου, όπως τα «Μισιρλού», «άσπρο τριαντάφυλλο» και άλλα πολλά. »
Πώς ξεκίνησε η Piano Day και τι ακριβώς είναι;
«Το Piano Day γιορτάζεται την 88η ημέρα του χρόνου, όσα δηλαδή και τα πλήκτρα του σύγχρονου πιάνου. Εμπνευστής του ο Nils Frahm, καινοτόμος μουσικός της γενιάς του, ως συνθέτης, πιανίστας και ηλεκτρονικός σχεδιαστής ήχου. O Nils είναι ένας αυθεντικός και παθιασμένος λάτρης του πιάνου και ξεκίνησε το πρώτο Piano Day το 2015 στο Βερολίνο με σκοπό να επεκταθεί η ιδέα αυτή και σε άλλα μέρη του πλανήτη. Σήμερα λαμβάνει χώρα σε περισσότερες από 100 πόλεις ανά την υφήλιο. Μια επίσκεψη στην επίσημη σελίδα της ιδρυτικής ομάδας www.pianoday.οrg είναι κατατοπιστική για την έκταση και τη σημασία του. To Piano Day στόχο έχει να αναδείξει τον κόσμο του πιάνου και των πληκτροφόρων οργάνων σε όλα τα φάσματα. Την Παγκόσμια Ημέρα Πιάνου γιορτάζουν και οι χορδιστές πιάνου και οι κατασκευαστές ή επιδιορθωτές ακόμη και οι μεταφορείς πιάνων. Είμαστε σε επαφή ήδη με διάφορους κατασκευαστές πιάνων στην Ελλάδα, συζητώντας σε τι μορφές θα μπορούσε να μετεξελιχθεί το Piano Day μελλοντικά στη χώρα. Σκοπός μας να συντονιστούν όλες οι ομάδες που κινούνται στον χώρο του πιάνου και να αρχίσουν να προάγουν το όργανο και με πιο εναλλακτικούς τρόπους. Υπάρχει για παράδειγμα η ιδέα να χρηματοδοτηθεί το επόμενο διάστημα μέσω Crowdfunding η επιδιόρθωση παλιών πιάνων και να δωριστούν σε εκπαιδευτικά ιδρύματα ή πολιτιστικές οργανώσεις που χρήζουν υποστήριξης. Και κάποιες άλλες ιδέες που τις κρατάμε για έκπληξη»
Τι το μαγικό έχει το πιάνο ; Και δεν μιλώ μόνο ως όργανο αλλά ως μέσο επικοινωνίας, σκέψης και δημιουργίας;
«Θεωρώ ότι τα περισσότερα μουσικά όργανα είναι ιδιαίτερα και το ίδιο σημαντικά. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει κάποιος βασιλιάς μεταξύ τους, όπως το πιάνο, το βιολί ή η κιθάρα. Το πιάνο απλά συνδυάζει 3 χαρακτηριστικά, που καθιστούν τη χρήση του πολύ βολική και πιο άμεση. Αρχικά το ότι μπορεί να παιχτεί και με τέσσερα χέρια, το οποίο φέρνει αμέσως δύο διαφορετικές προσωπικότητες στην ίδια βάση και σε μια πιο άμεση σύνδεση. Έχει την δυνατότητα και να συνοδεύσει αλλά και να αναλάβει σολιστικά μέρη, κατέχει ένα αρκετά πολύπλοκο σύμπλεγμα συχνοτήτων και αρμονικών, που το καθιστά συχνά πολύ εύστοχο δομικό στοιχείο ενός μεγαλύτερου συνόλου. Θα μπορούσαμε δηλαδή να πούμε ότι λειτουργεί ως συγκολλητική ουσία. Για αυτό και πολλές φορές παίρνει το πιάνο τον ρόλο του οργανωτή, κάτι που και πάλι εκφράζει τον πολύ δυνατό κοινωνικό του χαρακτήρα. Τέλος, μας παρέχει απλόχερα και το εικονικό στοιχείο της μουσικής, καθώς ο πιανίστας βλέπει μπροστά του όλη την δομή της 12φθογγης μουσικής και της αρμονίας. Για αυτό θεωρείται το πιάνο και ένα από τα βασικά «εργαλεία» κατά τη σύνθεση.»
Η Piano Day υπάρχει περίπτωση να ηχογραφηθεί και να κυκλοφορήσει σε φυσικό προϊόν ακρόασης;
«Η εκδήλωση θα βιντεοσκοπηθεί και θα ηχογραφηθεί επαγγελματικά σίγουρα και θα κυκλοφορήσουν μετέπειτα επιλεγμένα μουσικά βίντεο από τις συναυλίες. Η σκέψη της κυκλοφορίας επιλεγμένων κομματιών από τα 10 μέρη των συναυλιών υπάρχει, αλλά θα αποφασιστεί η υλοποίηση της ιδέας μετά το πέρας της εκδήλωσης, με βασικό κριτήριο την πρόθεση και τη συμφωνία των συμμετεχόντων μουσικών.»
Τι συμβουλή θα δίνατε σε έναν νέο άνθρωπο που θα θελήσει να ασχοληθεί με το πιάνο και τη σύνθεση;
«Δεν θα ξεχάσω πόσο έκπληκτος έμεινα μικρός όταν συνειδητοποιούσα ότι συμμαθητές μου πιανίστες στο Μουσικό Σχολείο δεν μπορούσαν να παίξουν αν αφήνονταν ελεύθεροι, χωρίς να έχουν νότες μπροστά τους. Έλειπε δηλαδή η ικανότητα του αυτοσχεδιασμού. Κατά τη γνώμη μου ο αυτοσχεδιασμός οφείλει να είναι βασικό στοιχείο της εκμάθησής ενός οργάνου και πόσο μάλλον της σύνθεσης. Άλλωστε η σύνθεση δεν είναι κάτι άλλο από τη δομημένη ανάπτυξη, ενορχήστρωση και τον αισθητικό διάκοσμο ενός αυτοσχεδιασμού. Επίσης θα συμβούλευα τους νέους μουσικούς αναγνώστες μας να παίζουν όσο πιο συχνά γίνεται μαζί με άλλους μουσικούς. Η μουσική και η Τέχνη γενικότερα είναι κοινωνικές ανάγκες, εκπορεύονται από και καταλήγουν στην κοινωνία. Οπότε, το να μάθεις να ακούς και να συζητάς εύστοχα είναι απαραίτητο για κάθε κοινωνική διάδραση, όπως και στη μουσική. Πιστεύω με θέρμη ότι η μουσική σου μαθαίνει να ακούς και η σύνθεση σου μαθαίνει να αφήνεις τη φαντασία σου ελεύθερη και να αναπτύσσεις τις ιδέες σου. Και μια τελευταία συμβουλή, ο χρόνος και η τελειότητα δε παίζουν ρόλο στη τέχνη. Ποτέ δεν είναι αργά να εμβαθύνει κάποιος στην εκμάθηση ενός οργάνου ή στην σύνθεση και ταυτόχρονα η συχνή δημιουργική πράξη και η επικοινωνία της έχουν πλέον μεγαλύτερη σημασία από ένα τεχνικά άρτιο αποτέλεσμα. Τώρα πιο πολύ από ποτέ χρειαζόμαστε περισσότερο πράξεις και λιγότερο τελειότητα!»
Αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα, τους μουσικούς και το περιεχόμενο των σεμιναρίων καθώς μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να βρουν στην επίσημη σελίδα του Piano Day GR: www.pianoday.gr
Πρόγραμμα και Μουσικοί
Μουσικά σεμινάρια: 10:00πμ – 3:00 μμ
Απογευματινή συναυλία / Block A: 5:00μμ – 8:00μμ (προσέλευση: 4:30 μμ) Μουσικοί:
Clemens Christian Poetzsch (Γερμανία) / Πιάνο
Jean Kapsa (Γαλλία) / Πιάνο
Γιώργος Παρίσης / Πιάνο feat. Μιχάλης Καλκάνης / Κοντραμπάσο & Σωτήρης Τσακανίκας / Ηλ. κιθάρα
Marie Awadis (Αρμενία) / Πιάνο
Tom Blankenberg (Γερμανία) / Πιάνο·
Βραδινή συναυλία / Block Β: 8:30 μμ – 11:30 μμ (προσέλευση: 8:00 μμ) Μουσικοί:
Aron ottignon (Νέα Ζηλανδία) / Πιάνο, Ηλεκτρονικά
Lavalu (Ολλανδία) / Πιάνο, Τραγούδι
Ορέστης Πετράκης / Πιάνο feat. Πέτρος Kλαμπάνης / Κοντραμπάσο Γιώργος Κατσάνος / Synthesizer, Ηλεκτρονικά
Ειρήνη Αλίζα / Πιάνο
Ημέρα και ώρες παραστάσεων: Τρίτη 29/3/2022 στις 5:00 μμ (απογευματινή συναυλία) και στις 8:30 μμ (βραδινή συναυλία)
