Από το φθινόπωρο του 2008, από την εκδήλωση της μεγάλης διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης, η Ελλάδα δεν έχει πάρει ανάσα. Εκτοτε βιώνει συνεχείς και επαναλαμβανόμενες κρίσεις, που δοκιμάζουν τις αντοχές τόσο της χώρας όσο και των πολιτών της.
Η κρίση του 2008 έφερε την Ελλάδα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Αποκάλυψε υπέρογκα δίδυμα ελλείμματα – δημοσιονομικά και του ισοζυγίου εξωτερικών πληρωμών -, φανέρωσε πλήθος διαρθρωτικών προβλημάτων και μαζί κατέδειξε την ανάγκη μιας τεραστίων διαστάσεων αναδιάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας.
Για να συνειδητοποιηθεί το εύρος των απαιτούμενων αλλαγών στο κράτος και στην οικονομία δόθηκαν μάχες επί μαχών στο πολιτικό πεδίο, οι περισσότερες των οποίων απεδείχθησαν άγονες και εν πολλοίς φθοροποιές.
Παρέτειναν τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, καθυστέρησαν δραματικά την εξυγίανση της ελληνικής οικονομίας και βεβαίως συσσώρευσαν πρωτοφανή βάρη στις πλάτες του ελληνικού λαού.
Κάπως έτσι οι θυσίες ήταν συνεχείς και επαναλαμβανόμενες, οι πολίτες βίωσαν με τρόπο βάναυσο τις συνέπειες της εσωτερικής υποτίμησης των πάντων, των αμοιβών συμπεριλαμβανομένων. Οι εγχώριες αξίες, παραγωγικών μονάδων, κεφαλαιουχικών αγαθών και ακινήτων, υποχωρούσαν επί χρόνια. Τα εισοδήματα επίσης απομειώθηκαν, η βιωσιμότητα πάμπολλων επιχειρήσεων και κλάδων ολόκληρων κλονίστηκε σε αυτή τη μακρά διαδρομή άγονων πολιτικών αντιπαραθέσεων, με αποτέλεσμα η ανεργία να εκτιναχθεί σε δυσθεώρητα ύψη, πάνω από 25%, οδηγώντας σημαντικό τμήμα του πιο εκπαιδευμένου προσωπικού της χώρας να μεταναστεύσει, να αναζητήσει την τύχη του αλλού, σε άλλους τόπους, σε άλλες χώρες.
Χρειάστηκε το σοκ του 2015, η αποκάλυψη του κινδύνου αποβολής της χώρας από την ευρωζώνη για να ομονοήσουν οι πολιτικές δυνάμεις, να αποδεχθούν και οι άλλοτε καταγγέλλοντες το βάρος της χρεοκοπίας και έτσι η χώρα να βρει έναν κάποιο δρόμο εξόδου από τη μακρόχρονη κρίση. Υπό το βάρος εκείνων των γεγονότων ανελήφθησαν δεσμεύσεις και υποχρεώσεις που ακόμη συνοδεύουν τη χώρα. Και ήταν αυτές που οδήγησαν στην πολιτική αλλαγή του 2019.
Η σημερινή κυβέρνηση εξελέγη υποσχόμενη αλλαγή υποδείγματος και ταχεία επανάκτηση της χαμένης αξιοπιστίας της χώρας. Ωστόσο ατύχησε. Προτού καν προλάβει να αναπτύξει το σχέδιό της, η χώρα και μαζί της ο κόσμος όλος περιέπεσαν στη δίνη της υγειονομικής κρίσης, η οποία έθεσε τις δικές της αδιαμφισβήτητες προτεραιότητες.
Ο κορωνοϊός άλλαξε και επηρέασε τα πάντα. Διατέθηκαν πρωτοφανείς πόροι προκειμένου να σωθούν ανθρώπινες ζωές και να διασωθούν δραστηριότητες και θέσεις εργασίας, αναπτύχθηκαν νέα σχήματα και δυνατότητες, η τεχνολογία εισέβαλε με τρόπο δυναμικό στη λειτουργία των κοινωνιών και των οικονομιών, η εφοδιαστική αλυσίδα κλονίστηκε πραγματικά, οι τιμές έπειτα από δέκα χρόνια αποπληθωρισμού άρχισαν να ανυψώνονται και πάλι, τα πάντα τέθηκαν σε εντελώς νέα τροχιά και μαζί ανεδείχθη το μείζον θέμα της κλιματικής αλλαγής και οι απαιτήσεις μεταβολής του ενεργειακού μοντέλου που το συνοδεύουν.
Και σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, άρχισαν να εμφανίζονται στον ορίζοντα γεωπολιτικές αναστατώσεις και πρωτοφανείς διεκδικήσεις αλλαγής συνόρων, ανάπτυξης ζωτικών χώρων και ζωνών επιρροής από τον αναδειχθέντα τα προηγούμενα χρόνια κύκλο του διεθνούς αναθεωρητισμού, αναδεικνύοντας νέες επιπρόσθετες ανάγκες για τη χώρα και την άμυνά της.
Συνέπεια αυτών των αφρόνων επιδιώξεων ήταν ο εκδηλωθείς τον περασμένο μήνα ρωσο-ουκρανικός πόλεμος που κλόνισε τα αισθήματα ασφάλειας στην Ευρώπη και στον κόσμο ολόκληρο, κατέστησε την ενεργειακή κρίση μείζονα απειλή και επανέφερε στο προσκήνιο πρωτοφανή κύματα πληθωρισμού σε όλον τον πλανήτη και στην πατρίδα μας.
Συνδυασμένες οι κρίσεις περιπλέκουν την κατάσταση, εντείνουν τα προβλήματα και αλλάζουν για ακόμη μία φορά το περιβάλλον άσκησης πολιτικής. Εύκολες λύσεις και αυτονόητες επιλογές δεν υπάρχουν σε τέτοιου τύπου πολλαπλών διαστάσεων κρίσεις. Σε συνθήκες σαν τη σημερινή λαϊκισμοί δεν χωρούν. Μια καλή κυβέρνηση και τον λαό οφείλει να προστατεύσει και την άμυνα να διασφαλίσει και μαζί τις σωστές συμμαχίες να επιλέξει και την ανάπτυξη να υποστηρίξει. Κοινώς, η εξίσωση είναι πολυπαραγοντική και η ορθή επιλογή μόνο προφανής δεν είναι. Μόνο με τόλμη, πρόνοιες και μέτρο μπορεί να αποκλειστεί η καταστροφή και να κερδηθεί η νίκη!
