Το διαβάσαμε πολλές φορές αυτές τις μέρες, το θυμηθήκαμε ξανά, συμφωνήσαμε για άλλη μια φορά. «Το πρώτο πράγμα που πεθαίνει σε έναν πόλεμο είναι η αλήθεια». Εννοώντας όχι την αλήθεια στην ηθική ή φιλοσοφική της διάσταση – αυτή πεθαίνει έτσι κι αλλιώς – αλλά την πληροφορία. Την ψεύτικη είδηση, την παραποιημένη φωτογραφία, το στημένο ρεπορτάζ, την επιβολή πλαστής πραγματικότητας για να χωρέσει το ιδεολογικό αφήγημα της ανάλυσης του καθενός.
Σωστά όλα αυτά. Από εκεί και πέρα όμως αρχίζει να αναπτύσσεται ένας κυνισμός που σε κάνει ίδιο με εκείνους που πολεμάς. Είναι πολύ ύπουλος και παίρνει πολλές μορφές. Ανεβαίνει μια φωτογραφία ενός ματωμένου παιδιού στην αγκαλιά της μητέρας του από ένα καταφύγιο και λίγες ώρες μετά, όταν αποκαλύπτεται πως είναι από άλλον, προγενέστερο πόλεμο, αρχίζουν από κάτω να επιχαίρουν διάφοροι και να εγκαλούν όσους διακινούν ψέματα.
Δεν καταλαβαίνω καθόλου. Τι είναι αυτό; Ανακούφιση, χαρά, νίκη;
Στο ερώτημα «πρέπει να διακινούνται ψεύτικες φωτογραφίες;» η απάντηση είναι «όχι βέβαια», αλλά αυτό είναι το θέμα μας; Αμφισβητείς πως σε κάθε πόλεμο υπάρχουν σίγουρα πληγωμένοι άμαχοι απελπισμένοι και μικρά παιδιά ματωμένα στις αγκαλιές των μαμάδων τους; Αμφισβητείς πως απλά δεν έχουν δημοσιευθεί ακόμη οι αληθινές φωτογραφίες; Τι νομίζεις πως συμβαίνει όταν βομβαρδίζεται μία πόλη; Είναι σπίτι χαλαροί και βλέπουν τηλεόραση; Προς τι η τόση χαρά της αποκάλυψης της παραπλανητικής φωτογραφίας;
Και κάτι ακόμη χειρότερο, είναι αλήθεια σοβαροί όσοι θεωρούν αυτές τις φωτογραφίες εκβιασμό συναισθήματος; Τι διάολο εννοούν πάλι με αυτό; Να μην προσπαθούμε να τους συγκινήσουμε για να λυπηθούν αμάχους που σκοτώνονται ή σακατεύονται; Η απάντηση σε αυτό είναι ένα τεράστιο ΝΑΙ. Αυτός ακριβώς είναι ο σκοπός, να συγκινηθούμε, να ευαισθητοποιηθούμε, να σκεφτούμε πως καθαρά από τύχη δεν είμαστε εμείς ανάμεσά τους και με λίγα λόγια μας προσφέρεται μια ευκαιρία να είμαστε άνθρωποι, μην την κλωτσάμε. Και μη φοβόμαστε, δεν πρόκειται να αθροιστούμε σε λάθος πολιτικό ακροατήριο αν συγκινηθούμε. Δεν υπάρχει ο κίνδυνος να δικαιώσουμε εκείνους που είναι πραγματικά υπεύθυνοι. Ασε που δεν θα μας κάνει κακό πού και πού να αμφιβάλλουμε για κάποιες σιγουριές μας.
Η «επιλογή» προσφύγων, η επιλεκτική ευαισθησία, ανάλογα με το ποιος χτυπάει, ποιος επιτίθεται, είναι το κερασάκι στην τούρτα του ωμού «ρεαλισμού». Είναι ο απόπατος του πολιτισμού μας. Οποιο ιδεολογικό πρόσημο κι αν φέρει.
Τέλος, την πόρτα κλείνουν εκείνοι που με χαρακτηριστική χαλαρότητα και ύφος πολύ μελετημένου, παπαγαλίζουν τη «μεγάλη αλήθεια» πως ο πόλεμος είναι κάτι αναγκαίο και δυστυχώς φυσικό για την ανθρωπότητα γιατί αυτό έχει αποδείξει η Ιστορία μέχρι τώρα. Και καθάρισαν με αυτή την τεράστια κουβέντα…
Βέβαια σπεύδουν να δηλώσουν πως εκείνοι διαφωνούν με αυτό, αλλά τι να κάνουμε που έτσι είναι τα πράγματα. Αν διαφωνούμε όλοι, τότε γιατί έτσι είναι τα πράγματα και δεν αλλάζουν; Προφανώς κάποιοι πρέπει να συμφωνούν για να συνεχίζεται.
Ο πόλεμος μπορεί να μην είναι γραμμένος διά παντός στο DNA της ανθρωπότητας. Ισως να αλλάζει από τους ανθρώπους, να μην είναι κανένας φυσικός νόμος, αλλά ανθρώπινη επιλογή. Η μοιρολατρική αποδοχή του δεν είναι κατ’ ανάγκη βαθιά πολιτική σκέψη. Μπορεί να είναι απλά παραίτηση.
