Με τον καρκίνο να αποτελεί την πρώτη ή δεύτερη αιτία θανάτου σε ηλικίες 30-69 ετών σε 134 χώρες.

Με τα στοιχεία για τους καρκινοπαθείς παγκοσμίως να είναι συντριπτικά καθώς έχουμε σχεδόν 20 εκατ. διαγνώσεις κάθε χρόνο και οι μισοί από τους ασθενείς να καταλήγουν.

Και με την επιστήμη να δίνει καθημερινό αγώνα για να ενισχύσει τα όπλα του απέναντι στην αρρώστια, είναι αυτονόητο ότι οι συζητήσεις που γίνονται έχουν πάντα μεγάλο ενδιαφέρον.

Μια τέτοια εξαιρετική συζήτηση, που έβγαλε πολλά, χρήσιμα συμπεράσματα, διεξήχθη στο Συνέδριο του Economist Impact.

Το βασικότερο συμπέρασμα, ασφαλώς ήταν ότι η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου είναι σωτήρια για εκατομμύρια ανθρώπους.

Διακοπή διαγνώσεων

Στη διακοπή των διαγνώσεων και θεραπειών του καρκίνου λόγω της πανδημίας αναφέρθηκε η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Στέλλα Κυριακίδου, μιλώντας στο συνέδριο με θέμα «Η ατζέντα της Ελλάδας για την καταπολέμηση του καρκίνου στην μετά Covid-19 εποχή» και παραθέτοντας την εκτίμηση ότι υπάρχουν 1 εκατ. μη διαγνωσμένοι ασθενείς με καρκίνο στην Ευρώπη λόγω της πανδημίας.

Η Επίτροπος μίλησε για το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου της ΕΕ, το οποίο παρουσιάστηκε μέσα στην πανδημία. Η κ. Κυριακίδου αναφέρθηκε σε μια σειρά πρωτοβουλιών στις οποίες πρόκειται να προχωρήσει η ΕΕ την επόμενη περίοδο (Knowledge Centre on Cancer, European Health Data Space, European Cancer Imaging Initiative) και τόνισε ότι στόχος είναι, μέσω και της διακρατικής συνεργασίας, να μειωθούν οι σημαντικές διαφορές από χώρα σε χώρα και μεταξύ κοινωνικο-οικονομικών ομάδων όσον αφορά τη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου.

Από το βήμα του Economist ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης μίλησε για μια στροφή από ένα ιατροκεντρικό σε ένα ασθενοκεντρικό σύστημα, στο πλαίσιο της πολιτικής υγείας. Αναφέρθηκε στο κενό που δημιουργήθηκε λόγω της πανδημίας όσον αφορά τον προσυμπτωματικό έλεγχο για τον καρκίνο και ανέφερε ότι η χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) που θα γίνει στο πλαίσιο του σχεδίου «Ελλάδα 2.0» περιλαμβάνει συνολικές επενδύσεις ύψους 57 δισ. ευρώ σε διάφορους τομείς, περιλαμβάνοντας και την υγεία,  στην οποία θα αποδοθεί περίπου 1,5 δισ. ευρώ, όπως είπε.

Ο κ. Πλεύρης αναφέρθηκε επίσης στο πρόγραμμα ενίσχυσης του προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του μαστού που φέρει το όνομα της Φώφης Γεννηματά, καθώς και σε παρόμοια προγράμματα για τον καρκίνο του παχέος εντέρου αλλά και τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, για τον οποίο ο στόχος είναι να εξαλειφθεί μέχρι το 2030.

Καρκίνος του πνεύμονα: Προκλήσεις και προτάσεις

Ο καρκίνος κατατάσσεται ως η πρώτη ή η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου μεταξύ 30-69 ετών σε 134 χώρες του κόσμου, ανέφερε η Πρόεδρος της Εταιρείας Ογκολόγων-Παθολόγων Ελλάδος Ζένια Σαριδάκη, μιλώντας στο συνέδριο του Economist Impact, με θέμα “Η ατζέντα της Ελλάδας για την καταπολέμηση του καρκίνου στην μετά Covid-19 εποχή», στην ενότητα Case Study Roundtable: Lung Cancer. Πρόσθεσε δε ότι παγκοσμίως το 2020 είχαμε 19,3 εκατομμύρια νέες διαγνώσεις και 10 εκατομμύρια θανάτους, με έναν στους τέσσερις άνδρες και μια στις πέντε γυναίκες να εμφανίζουν καρκίνο και έναν στους οκτώ άνδρες και μια στις έντεκα γυναίκες να καταλήγουν από την νόσο. Μέχρι το 2040, ο αριθμός των νέων περιστατικών με καρκίνο στην Ευρώπη αναμένεται να φθάσει τα 5,32 εκατ. παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 20% σε σχέση με το 2020.

Η κ. Σαριδάκη επεσήμανε ότι το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Καρκίνο του Πνεύμονα 2021-2026 έχει τρεις βασικούς άξονες: πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και έγκαιρη αντιμετώπιση της νόσου. Στρατηγικοί στόχοι είναι η μείωση χρήσης καπνού σε λιγότερο από 20% του πληθυσμού μέχρι το 2026 και αντίστοιχα, λιγότερο από 5% του πληθυσμού μέχρι το 2040. Μείωση των νέων περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα κατά 10% , μείωση της θνησιμότητας κατά 30%, αύξηση της διετούς και πενταετούς επιβίωσης κατά 35%, όλα σε διάστημα πέντε ετών από την έναρξη εφαρμογής του σχεδίου.

Ο Κωνσταντίνος Ν. Συρίγος, Καθηγητής Παθολογίας και Ογκολογίας ΕΚΠΑ, αναφέρθηκε στην μεγάλη αξία των Real World Evidence (RWE) για τον καρκίνο του πνεύμονα. Η χρήση RWE μπορεί να υποβοηθήσει τη θεραπευτική διαδικασία, παρέχοντας μια περισσότερο ακριβή απόδοση της πραγματικής κατάστασης, διευκολύνοντας την κλινική πρακτική σε ετερογενείς πληθυσμούς, σε ειδικές κατηγορίες ασθενών

Στη συνέχεια παρουσίασε τα βήματα και τις συνέργειες που απαιτούνται για να δημιουργηθεί ένα Μητρώο Καρκίνου, το οποίο αποτελεί ζωτική πηγή πληροφοριών για την επιδημιολογία του καρκίνου και τις υπηρεσίες καρκίνου, μπορεί να υποστηρίξει την έρευνα, την εκπαίδευση, την αξιολόγηση, και εγγυάται οικονομικώς ωφέλιμες πολιτικές, και εξασφάλιση της πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμες και εξατομικευμένες υπηρεσίες υγείας, κατέληξε ο κ. Συρίγος.

Για την ανάγκη της έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου μίλησε η Σοφία Αγγελάκη, Αν. Καθηγήτρια Ιατρικής Ογκολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Επεσήμανε ότι στα αρχικά στάδια, ο καρκίνος του πνεύμονα πολλές φορές δεν έχει συμπτώματα ή έχει συμπτώματα που συγχέονται με άλλες παθήσεις, γι’ αυτό το λόγο είναι σημαντική η ευαισθητοποίηση των ασθενών να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα που συνδέονται με καρκίνο του πνεύμονα.

Την αρνητική επίδραση της πανδημίας στην πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου παρουσίασε η Ζωή Γραμματόγλου, πρόεδρος του συλλόγου ασθενών με καρκίνο ΚΕΦΙ. Ωστόσο, τόνισε η κ. Γραμματόγλου, η πανδημία είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση για την υγεία, τις ασθένειες, τον καρκίνο κ.ά.

Ο Thomas Hofmarcher, Health economist, Swedish Institute for Health Economics (IHE) τόνισε πως αυτό που έχει  αλλάξει σημαντικά στην Ευρώπη είναι το είδος των θεραπειών για τον μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα: το 2014 κύρια θεραπεία ήταν η χημειοθεραπεία, ενώ σήμερα τα ποσοστά για τη χημειοθεραπεία είναι κάτω από 30% και νέες θεραπείες, όπως η ανοσοθεραπεία και οι στοχευμένες θεραπείες καταλαμβάνουν κύρια θέση. Η Ελλάδα χρειάζεται ακόμα να διανύσει δρόμο στο θέμα αυτό, διότι η πρόσβαση στις νέες θεραπείες είναι προϋπόθεση για τη βελτίωση των δεικτών που αφορούν τη θνητότητα και την πενταετή επιβίωση των ασθενών.

Ο Πάρις Κοσμίδης, Head of 2nd Medical Oncology Department, Hygeia Hospital, former president, ESMO είπε πώς το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης για τον Καρκίνο αποτελεί σαφώς ένα θετικό βήμα, όμως δεν υπάρχει υποχρεωτικότητα στην εφαρμογή των μέτρων από τα κράτη-μέλη.

Κάπνισμα και φορολογία

Κατά την ανοιχτή συζήτηση που ακολούθησε, συζητήθηκε αρκετά και το θέμα της αύξησης της φορολόγησης των καπνικών προϊόντων με στόχο  τον περιορισμό τους καπνίσματος, που αποτελεί την βασικότερη αιτία για τον καρκίνο του πνεύμονα. Οι συμμετέχοντες στο πάνελ διαφώνησαν ότι το συγκεκριμένο μέτρο θα μπορούσε να αποδώσει καρπούς, καθώς έχει δοκιμαστεί στο παρελθόν με ανεπιτυχή αποτελέσματα. Οι καπνιστές δεν πτοήθηκαν από τις παλαιότερες αυξήσεις στους φόρους στα καπνικά προϊόντα.

Η κυρία Σαριδάκη (πρόεδρος της  Εταιρείας Παθολόγων Ογκολόγων Ελλάδας) μάλιστα, παραλλήλισε το φαινόμενο με τις αντίστοιχες αυξήσεις στις τιμές της βενζίνης, οι οποίες δεν έχουν αποθαρρύνει τους οδηγούς και φυσικά δεν έχει λυθεί χρόνια τώρα το θέμα της μεγάλης κίνησης στους δρόμους. Οι συμμετέχοντες στο πάνελ συνηγόρησαν πώς το κλειδί για τον περιορισμό του καπνίσματος – και επακολούθως και τον περιορισμό των καρκίνων στο πνεύμονα – είναι η συστηματική και συνεχής εκπαίδευση των νέων από την σχολική ηλικία κατά της συγκεκριμένης βλαβερής συνήθειας.