Όπως είναι γνωστό, ως αποτέλεσμα του Πατριωτικού Πολέμου του 2020, το Αζερμπαϊτζάν βάσει των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που παρέμεναν ανεκπλήρωτα για πολλές δεκαετίες, αποκατέστησε την εδαφική του ακεραιότητα.

Ως αποτέλεσμα του πολέμου, μεταξύ των ηγετών του Αζερμπαϊτζάν, της Αρμενίας και της Ρωσίας, στις 10 Νοεμβρίου 2020, στις 11 Ιανουαρίου και στις 26 Νοεμβρίου 2021 υπογράφηκαν σχετικές δηλώσεις που προβλέπουν τα απαραίτητα μέτρα για μια μακροπρόθεσμη και πλήρη διευθέτηση της σύγκρουσης που βασίζεται στο διεθνές δίκαιο.

Παρά το γεγονός ότι ορισμένα σημεία αυτών των δηλώσεων έχουν εφαρμοστεί, οι εκκλήσεις μας για την πλήρη εφαρμογή τους και τη λήψη μέτρων με στόχο την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ των μερών παραμένουν αναπάντητα τους τελευταίους 15 μήνες.

Ενόψει αυτής της κατάστασης, στις 11 Μαρτίου, το Αζερμπαϊτζάν πρότεινε στην Αρμενία τις ακόλουθες βασικές αρχές για τη δημιουργία σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών:

– αμοιβαία αναγνώριση του σεβασμού της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας, του απαραβίαστου των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων και της πολιτικής ανεξαρτησίας των δύο χωρών·

– αμοιβαία επιβεβαίωση της απουσίας εδαφικών διεκδικήσεων μεταξύ των δύο χωρών και την υιοθέτηση νομικά δεσμευτικών υποχρεώσεων για μη υποβολή τέτοιων αξιώσεων στο μέλλον·

– την υποχρέωση να απέχουν στις διακρατικές τους σχέσεις από την υπονόμευση της ασφάλειας του άλλου, από την απειλή ή τη χρήση βίας τόσο κατά της πολιτικής ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας, όσο και από οποιονδήποτε άλλον τρόπο που δεν συνάδει με τους σκοπούς του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών·

– Καθορισμό και οριοθέτηση των κρατικών συνόρων, δημιουργία διπλωματικών σχέσεων·

– Απεμπλοκή μεταφορών και άλλων επικοινωνιών, κατασκευή άλλων επικοινωνιών ανάλογα με τις ανάγκες, καθώς και καθιέρωση συνεργασίας σε άλλους τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος·

Όπως φαίνεται παραπάνω, οι προτάσεις του Μπακού, εκτός από την κοινή λογική, βασίζονται εξ ολοκλήρου στο διεθνές δίκαιο.

Δυστυχώς, σε μια σειρά ζητημάτων, η Αρμενία όχι μόνο αναγκάζει το Αζερμπαϊτζάν να προβαίνει σε εναλλακτικά βήματα, αλλά συμβάλλει περαιτέρω στην αυτοαπομόνωσή της στην περιοχή, αποφεύγοντας τη συνεργασία με τους γείτονές της.

Από την άποψη αυτή, θα ήθελα να σημειώσω την πρόσφατη υπογραφή του μνημονίου περί αμοιβαίας κατανόησης μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και του Ιράν προκειμένου να δημιουργηθούν νέες επικοινωνιακές συνδέσεις – ένας διάδρομος μεταφορών μεταξύ της «Οικονομικής Περιοχής του Ανατολικού Ζανγκεζούρ» και της Αυτόνομης Δημοκρατίας του Ναχιτσεβάν του Αζερμπαϊτζάν μέσω του εδάφους του Ιράν.

Με άλλα λόγια, για τη δεδομένη χρονική περίοδο ο διάδρομος μεταφορών που συνδέει τα δύο μέρη του Αζερμπαϊτζάν και έχει στρατηγικό χαρακτήρα για ολόκληρη την περιοχή, δεν θα περνάει από την Αρμενία, όπως προβλέπεται από τις παραπάνω τριμερείς δηλώσεις, αλλά από το Ιράν. Παρόλα αυτά, ο διάδρομος μέσω της Αρμενίας εξακολουθεί να είναι επίκαιρος για το Αζερμπαϊτζάν, όσον αφορά τη δημιουργία συνεργασίας με τη γειτονική χώρα και τη συμμετοχή της σε περιφερειακές διαδικασίες.

Είμαστε βέβαιοι ότι οι δύο χώρες, με αμοιβαίο ενδιαφέρον, μπορούν να συνάψουν μια διμερή ειρηνευτική συμφωνία με βάση τις παραπάνω αρχές μέσα από εντατικές, ουσιαστικές και προσανατολισμένες στο αποτέλεσμα διαπραγματεύσεις.

*Ο Ανάρ Χουσεΐνοβ είναι πρέσβης της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν στην Αθήνα