Η ιδέα των ΗΠΑ να αντισταθμίσουν όλως παρεμπιπτόντως από τη Βενεζουέλα τις ελλείψεις στην προμήθεια ενεργειακών πόρων, λόγω του εμπάργκο πετρελαίου σε βάρος της Ρωσίας, ξεσηκώνει τα πνεύματα στο Καράκας.

Λίγες ημέρες μετά τις συνομιλίες ανάμεσα σε αμερικανική αντιπροσωπεία με κυβερνητικούς αξιωματούχους της Βενεζουέλας, κυβέρνηση και αντιπολίτευση στη χώρα αντέδρασαν στέλνοντας συναισθηματικά μηνύματα. Η Ντέλσα Σολορσάνο, μια απογοητευμένη πολιτικός από την αντιπολίτευση, είπε ότι «ελπίζω να αντιληφθούν ότι το να κάνεις μπίζνες με το Μαδούρο σημαίνει κηλίδες αίματος στα χέρια σου».

Το Καράκας βγαίνει ενισχυμένο από τον ουκρανικό πόλεμο

Στο μεταξύ ο αμφιλεγόμενος στη Δύση πρόεδρος Μαδούρο φαίνεται να απολαμβάνει στο έπακρο τις εξελίξεις.

«Η Βενεζουέλα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των πρωτοβουλιών για τη σταθεροποίηση των αγορών πετρελαίου, φυσικού αερίου και ενέργειας» δήλωσε στις κάμερες της κρατικής τηλεόρασης αρχές τις εβδομάδας. Λίγες ημέρες μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το Καράκας θεωρείται ένας από τους νικητές της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης. Γιατί η χώρα με τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο διαθέτει αυτό που οι ΗΠΑ κι άλλοι χρειάζονται τώρα επειγόντως εκτός των ρωσικών πηγών ενέργειας: πετρέλαιο.

«Η Βενεζουέλα λόγω των ανεξάντλητων αποθεμάτων της κατέχει θέση-κλειδί στη Νότια Αμερική. Η χώρα, που εδώ και καιρό περιθωριοποιήθηκε από τις ΗΠΑ, τώρα βγαίνει ενισχυμένη και θα έχει πολιτικό και οικονομικό όφελος. Αυτά είναι τα παράδοξα ορισμένων συγκρούσεων» είπε στη Deutsche Welle o πολιτικός επιστήμων Ζακ ντ΄Αντέσκι από το Πανεπιστήμιο Federal Fluminense στο Ρίο ντε Τζανέιρο.

Ο Μαδούρο υπόσχεται τώρα αύξηση της παραγωγής πετρελαίου έως και δύο εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, που σημαίνει τριπλασιασμός του τρέχοντος όγκου παραγωγής των 700.000 βαρελιών. Ανάλυση της εταιρείας συμβούλων IHS Markit υπολόγισε τον πραγματικό όγκο παραγωγής το 2020 σε μόλις 200.000 βαρέλια. Λόγω της πρόσφατης έκρηξης των τιμών πετρελαίου, σε περίπτωση που θα αύξανε την παραγωγή της θα τόνωνε τα έσοδα της χώρας που πλήττεται από την κρίση. Η κρίση αυτή ώθησε πάνω από 6 εκ. κατοίκους της να εγκαταλείψουν τη Βενεζουέλα για να αποφύγουν την πείνα και την κρατική καταστολή.

Ωστόσο η βιομηχανία πετρελαίου της Βενεζουέλας θεωρείται ο μεγάλος ασθενής και αμέτρητοι εμπειρογνώμονες του κλάδου εγκατέλειψαν τη χώρα. Επιπλέον, λόγω των φυσικών ιδιομορφιών του το πετρέλαιο της Βενεζουέλας μπορεί να υποβληθεί σε επεξεργασία μόνο σε σχετικά λίγα διυλιστήρια, μερικά εκ των οποίων βρίσκονται στις ΗΠΑ.

«Η Βενεζουέλα δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις ρωσικές προμήθειες πετρελαίου, επειδή δεν διαθέτει τις αντίστοιχες παραγωγικές ικανότητες» επισημαίνει ο ειδικός για τη χώρα Γκέοφ Ράμσι από το γραφείο της εφημερίδας El Nacional στη Ουάσιγκτον για τη Λατινική Αμερική.

 Τα συμφέροντα και τα ανθρώπινα δικαιώματα

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ΗΠΑ έκαναν σαφές ότι δεν θα άρουν τις κυρώσεις κατά της Βενεζουέλας χωρίς πρόοδο στους τομείς δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η Human Rights Watch ή η Διεθνής Αμνηστία, αλλά και η επίτροπος του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Μισέλ Μπασελέ, έχουν επανειλημμένα καταγγείλει σοβαρές παραβιάσεις των θεμελιωδών δημοκρατικών δικαιωμάτων, εκτελέσεις χωρίς δικαστική απόφαση και κρατική καταστολή από δυνάμεις ασφαλείας. Είναι και ο λόγος που το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης έχει ξεκινήσει προκαταρκτικές έρευνες σε βάρος της Βενεζουέλας.

Αυτές οι κατηγορίες αποτελούν επίσης τη βάση για τις κυρώσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ σε βάρος της Βενεζουέλας. Γι αυτό οι ΗΠΑ δύσκολα θα μπορούσαν να εξηγήσουν πολιτικά τη μεταστροφή, αν λόγω των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία εγκατέλειπαν τις προμήθειες ρωσικού πετρελαίου, αλλά τις αντικαθιστούσαν από άλλη χώρα, η οποία επίσης έχει κακή φήμη για τις ίδιες παραβιάσεις. Γι’ αυτό η αντιπολίτευση στην Βενεζουέλα γύρω από τον επικεφαλής της αντιπολίτευσης Χουάν Γκουαϊδό επιμένει ότι θα πρέπει να γίνουν πρώτα συγκεκριμένες πρόοδοι στις διαπραγματεύσεις των ΗΠΑ με την κυβέρνηση του Μαδούρο προς την κατεύθυνση της δημοκρατικής μετάβασης.

Το 1960 η Βενεζουέλα ήταν ανάμεσα στα πέντε ιδρυτικά μέλη του ΟΠΕΚ, του καρτέλ με επιρροή των χωρών που παράγουν πετρέλαιο. Τα αποθέματα πετρελαίου της Βενεζουέλας υπολογίζονται σε πάνω από 300 δις βαρέλια, περίπου το ¼ των αποθεμάτων παγκοσμίως. Η κρατική εταιρεία πετρελαίου PDVSA ανήκε στη ραχοκοκαλιά της οικονομίας της χώρας, οι ετήσιες πωλήσεις τότε ήταν 96,2 δις δολάρια και τα λειτουργικά κέρδη 25,9 δις δολάρια. Τότε.

Χένρικ Μπέμε

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου