Οταν τον Φεβρουάριο του 1966 ο Τζέιμς Μπράουν ηχογραφούσε στη Νέα Υόρκη το «It’s a Man’s Man’s Man’s World» η σημερινή διευθύνουσα σύμβουλος του ομίλου General Motors, Μέρι Μπάρα, ήταν μόλις πέντε ετών και σίγουρα δεν είχε ιδέα για το περιεχόμενο των στίχων του διάσημου τραγουδιού.
Γεννημένη στο Mίσιγκαν των ΗΠΑ, τη μητροπολιτική πρωτεύουσα της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, δεν είχε καν προλάβει να αντιληφθεί τη σημασία που θα είχε για τη ζωή της ο τόπος που επέλεξαν οι φινλανδικής καταγωγής γονείς της για να τη φέρουν στον κόσμο.
Σε έναν τόπο που οι πιθανότητες να ασχοληθεί κάποιος επαγγελματικά είτε με την αυτοκινητοβιομηχανία είτε με τη μουσική ήταν συντριπτικές, εκείνη επέλεξε το πρώτο, σπουδάζοντας Ηλεκτρολόγος Μηχανικός στο General Motors Institute (νυν Kettering University) που προετοίμαζε στελέχη και επιστήμονες για όλες τις εκφάνσεις δραστηριοτήτων του αμερικανικού κολοσσού. Παράλληλα, εργαζόταν στη γραμμή παραγωγής αυτοκινήτων της GM, ελέγχοντας εκεί τα καπό και τους προφυλακτήρες τους, για να αποπληρώσει το φοιτητικό της δάνειο.
Από τότε μέχρι τον Ιανουάριο του 2014, όταν κατέλαβε τη σημερινή επίζηλη θέση της, πρόλαβε να κάνει έναν γάμο και δύο παιδιά, να αναρριχηθεί σε θέσεις-κλειδιά που της επέτρεψαν να αποκτήσει σφαιρική εικόνα για τη δομή του οργανισμού General Motors, να ολοκληρώσει το μεταπτυχιακό της στη Διοίκηση Επιχειρήσεων ως υπότροφη της GM στο Πανεπιστήμιο Stanford, να βρίσκεται σταθερά στις κορυφαίες θέσεις της περίφημης λίστας του περιοδικού «Forbes» (χαμηλότερα μόνο από τη Μακένζι Σκοτ, συνιδρύτρια της Amazon και πρώην σύζυγο του Τζεφ Μπέζος, τη νυν αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Κάμαλα Χάρις και την επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ) και κυρίως να οικοδομήσει έναν ισχυρό χαρακτήρα που δεν επιζητεί τις συγκρούσεις αλλά και δεν τις αποφεύγει.
Η δύσκολη αρχή
Στον πρώτο χρόνο της θητείας της, η GM ανακοίνωσε 84 ανακλήσεις ασφαλείας οι οποίες αφορούσαν περίπου 30 εκατομμύρια αυτοκίνητα. Η Μπάρα κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις ενώπιον της αμερικανικής Γερουσίας για τα προβλήματα και τους θανάτους που αποδόθηκαν μεταξύ άλλων σε έναν ελαττωματικό διακόπτη ανάφλεξης, σε μια περίοδο που υπήρχε η υποψία ότι η GM πλήρωνε για να αποσπάσει η ίδια και ο όμιλός της βραβεία και διακρίσεις που θα βελτίωναν την εικόνα τους. Εκείνα τα γεγονότα θα μπορούσαν συνδυαστικά να τερματίσουν πρόωρα μια πολλά υποσχόμενη καριέρα για την οποία πολλοί αναγνωρίζουν ότι προσπάθησε πολύ. Αντίθετα, τρία χρόνια αργότερα, το 2017, η Mέρι Μπάρα ήταν το πιο ακριβοπληρωμένο στέλεχος των «Detroit Three», όπως παραδοσιακά αποκαλούνται οι – τότε – Chrysler, Ford και GM, με αποδοχές ύψους 22 εκατομμυρίων δολαρίων. Καταλυτικό ρόλο στην επιτυχημένη διακυβέρνηση της GM από εκείνη μετά τον σκόπελο των ανακλήσεων θεωρείται ότι διαδραμάτισαν αφενός η εφαρμογή πολιτικών που ενθάρρυναν τους εργαζομένους να αναφέρουν τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν, μια πρακτική που σταδιακά άλλαξε την κουλτούρα της εταιρείας, αφετέρου το έντονο ενδιαφέρον της Μπάρα για την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης και της αυτόνομης οδήγησης. Οι συνομιλητές της την περιγράφουν ως μια εξαιρετικά συγκροτημένη γυναίκα που έχει μάθει να τεκμηριώνει τις αποφάσεις της πείθοντας για τη στρατηγική της. Επί των ημερών της η GM απαλλάχθηκε από ζημιογόνες δραστηριότητές της εκποιώντας, για παράδειγμα, στην Ευρώπη τη γερμανική Opel και τη βρετανική Vauxhall, ενώ δεν δίστασε να συγκρουστεί ακόμα και με τον Ντόναλντ Τραμπ όταν τον Νοέμβριο του 2018 ανακοίνωσε τη διακοπή λειτουργίας πέντε εργοστασίων στη Βόρεια Αμερική και την απόλυση 14.000 εργαζομένων. Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ απείλησε ότι θα αποσύρει τις κρατικές επιδοτήσεις από την GM αλλά η Μπάρα δεν πτοήθηκε. Αντίθετα, συνεχίζει να οικοδομεί τον μύθο της επενδύοντας στην ποικιλομορφία, στην ασφάλεια, στη μείωση των εκπομπών ρύπων και στη δημιουργία μιας διαφορετικής προοπτικής για την αυτοκινητοβιομηχανία του 21ου αιώνα, γνωρίζοντας ότι είναι μέλος μιας μικρής μειοψηφίας μεταξύ της εκτελεστικής ηγεσίας. Οταν της το θυμίζουν, απλώς αναφέρει ότι στο «δικό της» 13μελές Διοικητικό Συμβούλιο στην GM, οι γυναίκες έφθασαν να είναι περισσότερες από τους άνδρες. Αυτή θα είναι αναμφίβολα μία από τις παρακαταθήκες της στην αυτοκινητοβιομηχανία αλλά και μια απάντηση στο τραγούδι του Τζέιμς Μπράουν.
