ΗΕλλάδα αποτελεί τα τελευταία χρόνια σημείο αναφοράς διεθνώς όσον αφορά τις Συμπράξεις Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), καθώς το μοντέλο των ΣΔΙΤ παρουσιάζει μεγάλη δυναμική. Σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Ελλάδα βρέθηκε στην τρίτη θέση μεταξύ 135 χωρών το 2018 και στη δεύτερη θέση παγκοσμίως το 2020 αναφορικά με το μοντέλο υλοποίησης ΣΔΙΤ.
Υστερα από μια μακρά περίοδο, κατά την οποία τα έργα ΣΔΙΤ βρέθηκαν σε απομόνωση, εξαιτίας και της πολυετούς οικονομικής κρίσης, το τελευταίο διάστημα διανύουν μια περίοδο ισχυρής άνθησης. Στην παρούσα φάση, τα νέα έργα ΣΔΙΤ, τα οποία βρίσκονται σε διάφορα στάδια ωρίμασης ή/και διαγωνιστικής διαδικασίας, έχουν πλέον ξεπεράσει τα 3 δισ. ευρώ, σε τομείς όπως η διαχείριση απορριμμάτων και η εξοικονόμηση ενέργειας, οι κοινωνικές υποδομές (παιδεία, Δικαιοσύνη κλπ.), οι μεταφορές (αυτοκινητόδρομοι), τα αρδευτικά έργα, τα έργα πληροφορικής, έρευνας & ανάπτυξης κλπ.
Τα έργα ΣΔΙΤ βρίσκονται στον πυρήνα της κυβερνητικής πολιτικής και η «βεντάλια» αναμένεται να ανοίξει περαιτέρω μέσα στο 2022. Παρά ταύτα, οι σημαντικότερες προκλήσεις με τις οποίες η αγορά θα βρεθεί άμεσα αντιμέτωπη είναι η αποφυγή των χρονοβόρων διαδικασιών δημοπράτησης, η κάλυψη του επενδυτικού κενού ωρίμασης (maturity gap), το οποίο παρουσιάζεται καθώς πληθώρα έργων δεν έχουν στην παρούσα φάση φτάσει σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο ωρίμασης (π.χ. σχεδιασμού, αδειοδοτικό, διαγωνιστικό κλπ.), καθώς και η σχετική έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού στον τομέα των έργων ΣΔΙΤ. Η υλοποίηση της αλυσίδας αξίας του μοντέλου των ΣΔΙΤ προϋποθέτει την ύπαρξη και αξιοποίηση κατάλληλου και εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, τόσο από την πλευρά των δημόσιων φορέων υλοποίησης και των αναθετουσών αρχών όσο και του ιδιωτικού τομέα, των κατασκευαστικών εταιρειών, των τραπεζικών ιδρυμάτων/χρηματοδοτών, των εταιρειών συμβούλων που επιμελούνται την προετοιμασία και οριστικοποίηση της υλοποίησης των ΣΔΙΤ κ.λπ.
Τέλος, ένα ακόμα μεγάλο στοίχημα για την αγορά των ΣΔΙΤ παραμένει η δυνατότητα προσέλκυσης και κινητοποίησης νέων, επενδυτικών κεφαλαίων και παικτών, εντός και εκτός Ελλάδας, οι οποίοι θα δραστηριοποιηθούν στο πεδίο των έργων ΣΔΙΤ, παρέχοντας στην ουσία ψήφο εμπιστοσύνης στην αγορά.
Σημαντικά βήματα έχουν γίνει στην κατεύθυνση επιτάχυνσης των διαδικασιών προετοιμασίας και υλοποίησης των ΣΔΙΤ με τη δημιουργία νέων εργαλείων τεχνικής υποστήριξης των δημόσιων φορέων και αρχών, όπως για παράδειγμα μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD), υπό τον συντονισμό της Γενικής Γραμματείας Ιδιωτικών Επενδύσεων και ΣΔΙΤ του υπουργείου Ανάπτυξης, τη Μονάδα Ωρίμασης Εργων του ΤΑΙΠΕΔ (Project Preparation Facility) κ.λπ.
Η αγορά των ΣΔΙΤ βρίσκεται σήμερα στην πιο καθοριστική ίσως φάση της, η οποία αναμένεται να σηματοδοτήσει τις εξελίξεις σε σημαντικό βαθμό τα αμέσως επόμενα χρόνια. Η ορθή και ταχεία ωρίμαση και υλοποίηση νέων έργων θα αποτελέσει κινητήριο μοχλό ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού των δημόσιων υποδομών. Απομένει ασφαλώς να αποδειχθεί αν η υπάρχουσα ισχυρή βούληση για την περαιτέρω προώθηση του θεσμού των ΣΔΙΤ μπορεί να ανταποκριθεί καίρια στις προκλήσεις για την υλοποίηση νέων, σύγχρονων έργων. Οψόμεθα.
Ο κ. Δημητρης Νεκτάριος είναι Partner, FinancialAdvisory, επικεφαλής Project Finance & Εργων ΣΔΙΤ της Deloitte.
