Την ώρα που άρχιζαν οι συνομιλίες για την ειρήνη, οι μάχες στην Ουκρανία συνεχίζονταν. Με τους ομογενείς να ζουν ακόμα μια μέρα σε αγωνία και τρόμο. Τη στιγμή μάλιστα που ήρθαν στο φως πληροφορίες για άλλους δύο νεκρούς ομογενείς στο Σαρτανά. Τόσο στο Κίεβο που βρίσκεται υπό πολιορκία, όσο και σε Ζίτομιρ, Χάρκοβο (που άρχιζε ένας νέος βομβαρδισμός), καθώς και στο Ντνίπρο, Τσερκάσι, Βίνιτσα και Τσερνίχιβ οι σειρήνες χτυπούσαν από το πρωί, καλώντας τους πολίτες να βρουν καταφύγιο αφού ο κίνδυνος για αεροπορικές επιδρομές ήταν ορατός.
Θα σας μεταφέρω εικόνες από την Μαριούπολη, όπου οι κάτοικοι, ανάμεσά τους και οι χιλιάδες ομογενείς, ξύπνησαν το πρωί της Δευτέρας από τις σειρήνες να χτυπούν δαιμονισμένα, αλλά και από πυροβολισμούς: «Ο διαπεραστικός ήχος της σειρήνας αντηχεί συνεχώς στα αυτιά είναι σαν σου τρυπά το κεφάλι», λέει μια ομογενής η Ιβάνοβα Αντονίνο Τάνια. Ήταν όμως και τα καλάσνικωφ που τους ξύπνησαν όλους το πρωί. Τι συνέβη; Η ουκρανική αστυνομία εντόπισε στους δρόμους της Μαριούπολης Ρώσους σαμποτέρ και τους κυνηγούσε με πυροβολισμούς.
Στην Μαριιούπολη έχουν στηθεί παντού αντιαεροπορικά και αντιαρματικά και οι Ουκρανοί έχουν κατασκευάσει παντού οχυρωματικά έργα. Η κατάσταση γίνεται ώρα με την ώρα επικίνδυνη. Όλοι περιμένουν την εισβολή των Ρώσων και προσπαθούν να είναι προετοιμασμένοι. Δεν πολυνοιάζονταν για το αποτέλεσμα των συνομιλιών. Άλλωστε δεν πολυπίστευαν στα λόγια των Ρώσων ότι θα σταματούσαν τον πόλεμο. Το ελληνικό προξενείο στο κέντρο της πόλης θεωρήθηκε μη ασφαλές και μεταφέρθηκε σε άλλη περιοχή, σε κτίριο του ΟΑΣΕ, στην παραλιακή οδό, μέσα σε δάσος, σε πιο ασφαλές σημείο. Η γαλανόλευκη και το εθνόσημο αναρτήθηκαν για να το βλέπουν όλοι.
Αλλά η χθεσινή ημέρα γέμισε τους ομογενείς με θλίψη. Αυτό που φοβούνται είναι ότι ο αριθμός των θυμάτων ανάμεσα τους θα αυξηθεί. Χθες εμφανίστηκαν στο Σαρτανά πάλι ρωσικά μαχητικά και πάλι έριξαν βόμβες. Οι περίπου 80 ομογενείς που έφυγαν από το χωριό τους και μεταφέρθηκαν στο ελληνικό προξενείο βρίσκονται σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση. Πρόσωπα χλωμά, αμίλητα, θλιμμένα, θυμούνται τους συγγενείς που έχασαν στον βομβαρδισμό. Όλα τα θύματα ήταν απλοί άνθρωποι, άοπλοι, καμία σχέση με την πολιτική και βρήκαν τραγικό θάνατο είτε περπατώντας στο δρόμο είτε στα σπίτια τους.
Στην Οδησσό, μου είπαν, πως ετοιμάζεται (αν δεν ετοιμάσθηκε κιόλας) κομβόι Ελλήνων που βρέθηκαν στην Οδησσό και στο Κίεβο. Η επιχείρηση διεξάγεται οδικώς προς Ρουμανία και λαμβάνονται όλα τα μέτρα προστασίας.
***
Η αγκαλιά του Ουκρανού στον Χαρδαλιά
Όταν τα δύο Airbus της Aegean προσγειώνονταν σε στρατιωτική βάση κοντά στα Ρωσο-πολωνικά σύνορα, μεταφέροντας ανθρωπιστική βοήθεια, τα υποδέχθηκε ένα Ουκρανός αξιωματικός, συνταγματάρχης. Ήταν ο στρατιωτικός ακόλουθος της Ουκρανικής πρεσβείας στην Πολωνία, ο οποίος γεμάτος συγκίνηση αγκάλιασε για αρκετή ώρα τον υφυπουργό Άμυνας Νίκο Χαρδαλιά: «Ξέρεις έχω αδελφό και πατέρα που πολεμούν στην Ουκρανία», του είπε. Δεν τον άφηνε από την αγκαλιά του τόσο συγκινημένος ήταν γιατί η Ελλάδα με τα δύο Airbus (γεμάτα φάρμακα, τρόφιμα, κουβέρτες, νερό) και τα δύο C-130 (με καλάσνικωφ, πυρομαχικά και εκτοξευτήρες) ήταν από τις πρώτες χώρες που έσπευσαν να στείλουν βοήθεια στον δοκιμαζόμενο Ουκρανικό λαό. Και η βοήθεια έφθασε σχεδόν από τις πρώτες.
***
«Η μαμά μου ξυπνούσε από τις εκρήξεις»
Στην Ελλάδα έφθασαν οι πρώτοι 250 Ουκρανοί πρόσφυγες (παιδιά και γυναίκες). Ήρθαν στην χώρα μας οδικώς. Η φρίκη του πολέμου, αλλά και της αγωνίας για την τύχη των ανθρώπων που άφησαν πίσω τους στην πατρίδα τους ήταν ζωγραφισμένες στο πρόσωπό τους. Συγκλονιστικές ήταν εικόνες, κυρίως από τα παιδιά. Άλλοι έλεγαν πως δεν θέλουν τον πόλεμο, άλλα πότε θα σταματήσει αυτός ο πόλεμος και ένα μικρό κοριτσάκι, κρατώντας μια πάνινη κούκλα έλεγε ότι η «μαμά μου και εγώ ξυπνούσαμε το πρωί από τις εκρήξεις». Ορισμένοι θα μείνουν σε εδώ συγγενείς και φίλους τους, άλλοι θα αναχωρήσουν αεροπορικώς για Ευρώπη (και για Κύπρο- όπου επίσης έχουν συγγενείς). Όσοι άπαυτούς διαθέτουν βιομετρικά διαβατήρια, μπορούν να παραμείνουν στην χώρα μας για 90 ημέρες χωρίς βίζα.
Για να ξέρετε. Την Πέμπτη το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ θα ενεργοποιήσει μια οδηγία σύμφωνα με την οποία θα επιτρέπεται σε Ουκρανούς πρόσφυγες να παραμένουν και να εργάζονται σε χώρες της ΕΕ για 12 μήνες
***
Η Κομισιόν και οι Ρώσοι ολιγάρχες
Για το πάγωμα των τραπεζικών λογαριασμών καθώς και των περιουσιακών στοιχείων Ρώσων ολιγαρχών δεν αποφασίζει κάθε χώρα της ΕΕ ξεχωριστά, αλλά βάσει καταλόγου που εξετάζει η Κομισιόν. Ακόμα και η ουδέτερη Ελβετία εγκατέλειψε την ουδετερότητά της και άρχισε να παγώνει λογαριασμούς του Προέδρου Πούτιν και του Ρώσου πρωθυπουργού. Στην Ελλάδα, μαθαίνω περιμένουν οδηγίες για να πράξουν αναλόγως. Ενδιαφέρον, μου λένε, θα έχει εάν στη λίστα αυτή υπάρχουν διάφορα γνωστά ονόματα, όπως για παράδειγμα του Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ, ιδιοκτήτη του Σκορπιού. Αν και προσωπικά δεν το πιστεύω, αφού οι σχέσεις του Ριμπολόβλεφ με τον Πούτιν δεν είναι και οι καλύτερες. Πέραν τούτου υπάρχουν αρκετοί Ρώσοι που έχουν αγοράσει ακίνητα στην Πελοπόννησο και σε άλλες περιοχές της χώρας μας, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που κάθε χρόνο επισκέπτονται το Άγιο Όρος, πέραν των Ρώσων τουριστών που αφήνουν στην χώρα μας μισό δισ. ευρώ σε τουριστικό συνάλλαγμα.
***
Μια περίεργη πτήση από Μόσχα
Μια περίεργη πτήση μέσω Κύπρου κατέγραψαν οι παρατηρητές εναέριας κυκλοφορίας στο Twitter. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το SigmaLive, σε ανάρτηση του ο Ιταλός ανταποκριτής και δημοσιογράφος Σέρχιο Σκαντούρα, κάνει λόγο για ιδιωτικό τζετ που αναχώρησε από την Μόσχα και ταξίδεψε σε Κύπρο, Μάλτα και Μαυροβούνιο. O σενάριο που πλασάρεται από το σχέδιο πτήσης του τζετ κατά πόσο οι Ρώσοι μαζεύουν μετρητά από τράπεζες χωρών ευρωπαϊκών χωρών που αποφεύγουν μέχρι στιγμής να επιβάλουν κυρώσεις εναντίον τους λόγω ουκρανικού. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων της Κύπρου Γιάννης Καρούσος, αργά το βράδυ της Κυριακή, ανακοίνωσε το κλείσιμο του εναέριου χώρου της Κύπρου για ρωσικά αεροσκάφη, σε συνέχεια της απόφασης που λήφθηκε σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
***
Το μπλε φουλάρι, το βάδισμα της χήνας και οι δραχμές στη Μόσχα
Με όλα αυτά που συμβαίνουν με τους Ρώσους ξέρετε τι θυμήθηκα; Θυμήθηκα για παράδειγμα, το μπλε φουλάρι που φόρεσε ο Αλέξης Τσίπρας για να μην κρυώνει, αφού η θερμοκρασία ήταν -3 βαθμούς κελσίου στη Μόσχα όταν πήγε να καταθέσει στεφάνι. Θυμήθηκα επίσης τις σπέσιαλ τιμές που του επιφύλαξαν οι Ρώσοι: Το βάδισμα της χήνας αλλά και τα τραγούδια από τη ρωσική στρατιωτική ορχήστρα. Μάλιστα, κατά την αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα οι μουσικοί έπαιξαν Μαρινέλλα, το «Πάρ’ το φεγγάρι και κάν’ το βέρα μου». Ο κ. Τσίπρας πήγε τότε στη Μόσχα και για να γεφυρώσει το χάσμα που άνοιξε επί εποχής Κοτζιά με τις απελάσεις Ρώσων διπλωματών. Με το ταξίδι του στη Μόσχα (και τη συνάντηση που είχε με τον Πούτιν) η ελληνική πλευρά ήλπιζε σε ρωσικές επενδύσεις στην Ελλάδα, καθώς και στην αύξηση των ελληνικών εξαγωγών στη Ρωσία. Ήλπιζε ακόμα να συμβάλει στο ενεργειακό παιχνίδι που παιζόταν από τη Μόσχα. Τίποτα όμως το ουσιαστικό δεν έγινε.
Θυμήθηκα επίσης τον υπουργό Ενέργειας (τότε) του ΣΥΡΙΖΑ Παναγιώτη Λαφαζάνη που πήγε και αυτός στη Μόσχα και είχε συναντήσεις με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας Σεργκέι Στόρτσακ, με τον Ρώσο υπουργό Ενέργειας Αλεξάντερ Νόβακ, αλλά και τον επικεφαλής της Gazprom Αλεξέι Μίλερ. Θυμήθηκα κάποιες πληροφορίες για ένα αίτημα προς τη Μόσχα για οικονομική βοήθεια, ακόμα και για εκτύπωση δραχμών, κάτι που οι Ρώσοι επίσης δεν δέχθηκαν και όλα αυτά προτού ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας καταλήξει σε συμφωνία με τους δανειστές στη 17ωρη Σύνοδο Κορυφής της 12ης Ιουλίου.
Θυμήθηκα ακόμα ότι τις παραμονές κουρέματος των καταθέσεων στην Κύπρο, τον τότε υπουργό Οικονομικών Μιχάλη Σαρρή να σπεύδει επειγόντως στη Μόσχα για να ζητήσει δάνειο ώστε η Κύπρος να αποφύγει και το κούρεμα και το μνημόνιο. Τον κ. Σαρρή τον είχαν οι Ρώσοι έξω στον προθάλαμο να περιμένει, σχεδόν, γράφτηκε τότε, ότι δεν του έδωσαν καμία σημασία και σε κάποια στιγμή που τον δέχθηκε ο υπουργός Οικονομικών της Ρωσίας Αντόν Σιλουάνοφ του έκοψε το αίτημα αμέσως: «Δεν σας δίνουμε ούτε ρούβλι», του είπε, παρά το γεγονός ότι ο Κύπριος τότε υπουργός Οικονομικών τους πρόσφερε ως αντάλλαγμα την αξιοποίηση των κυπριακών κοιτασμάτων: «Οι Ρώσοι επενδυτές δεν ενδιαφέρονται για επενδύσεις κυπριακών κοιτασμάτων» του είπαν πάλι και αναχώρησε άπραγος από τη Μόσχα. Λίγες ημέρες αργότερα παραιτήθηκε…
Αλλά θυμήθηκα και ένα… καλάσνικωφ (ΑΚ-74), που έκανε δώρο μαζί μ’ ένα μπουκάλι βότκα στον τότε υπουργός Άμυνας ο Ρώσος ομόλογός του. Θυμήθηκα μάλιστα και κάποιες κοινές δηλώσεις που έγιναν τότε για συμπαραγωγή καλάσνικωφ στην Ελλάδα, με το ΝΑΤΟ βεβαίως να τρίζει τα δόντια του
***
Τρεις ώρες περίμενε ο Στουρνάρας στα δικαστήρια
Είναι δεύτερη φορά που παίρνει αναβολή η εκδίκαση της υπόθεσης Στουρνάρα- Πολάκη. Πρόκειται για την υπόθεση που, όπως αναφέρεται στο κατηγορητήριο ο κ. Πολάκης μαγνητοφωνούσε τον κ. Στουρνάρα. Ο κ. Στουρνάρας πήγε χθες κανονικά στα δικαστήρια και περίμενε για τρεις ώρες τον κ. Πολάκη. Η δίκη αναβλήθηκε για τον Δεκέμβριο.