Αυθαίρετα: «Πολεοδομικό CSI» για 550.000 κτίρια σε 32 δήμους – Ποιοι θα «φακελωθούν»

Μια ψηφιακή πλατφόρμα, με τρισδιάστατη απεικόνιση των κτιρίων, από την οποία δύσκολα θα… ξεγλιστρούν οι πολεοδομικές αυθαιρεσίες, δημιουργεί το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ). Το στοίχημα είναι έως το 2025 να έχουν αποτυπωθεί σε 3D περί τα 550.000 κτίρια σε 32 δήμους της χώρας. Οι περιοχές που θα «φακελωθούν», με κάθε λεπτομέρεια, επιλέχθηκαν είτε διότι συγκεντρώνουν τεράστιο αριθμό αυθαιρέτων είτε επειδή δέχονται έντονες αναπτυξιακές πιέσεις ή είναι απλώς πυκνοδομημένες. Η ανάπτυξη του πληροφοριακού συστήματος των τριών διαστάσεων έχει ενταχθεί στο έργο της ψηφιοποίησης των αρχείων των Πολεοδομιών, το οποίο προκηρύχθηκε την περασμένη εβδομάδα από το ΤΕΕ και θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ.

Ευελιξία για τις διασταυρώσεις

Η ολοκληρωμένη ψηφιακή αναπαράσταση των κτιριακών υποδομών θα «κουμπώσει» με τον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη, έργο το οποίο έχει ήδη δρομολογηθεί, αλλά και με άλλες βάσεις δεδομένων, δίνοντας έτσι ευελιξία στις διασταυρώσεις στοιχείων. Με άλλα λόγια, το τρισδιάστατο χαρτογραφικό υπόβαθρο θα περιλαμβάνει τη γεωμετρική τεκμηρίωση της συνολικής επιφάνειας που καταλαμβάνουν όλα τα κτίρια στους δήμους που έχουν επιλεγεί καθώς επίσης και του υψομέτρου τους, επομένως και του συνολικού τους όγκου.

Η συγκεκριμένη πληροφορία, σε συνδυασμό με δεδομένα μετρήσεων που θα γίνουν στο πεδίο, θα μπορεί να ταυτοποιείται με τα επίσημα καταχωρισμένα στοιχεία στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας, όπου αποτυπώνονται και τα δηλωθέντα στα δημοτικά τέλη τετραγωνικά των κτιρίων, όπως επίσης με την πληροφοριακή βάση αυθαίρετων κτισμάτων του ΤΕΕ. Ετσι, η σύγκριση δεδομένων θα μπορεί να οδηγήσει στον σωστό προσδιορισμό των δημοτικών τελών και στον εντοπισμό της αυθαίρετης δόμησης και να στηρίξει με διαφάνεια και αντικειμενικότητα τις πολιτικές που εφαρμόζει η Διοίκηση (κεντρική, περιφερειακή, τοπική) όσον αφορά την είσπραξη εσόδων από τους πολίτες.

Στοιχείο-κλειδί η ηλεκτροδότηση

Συνολικά, το έργο της γεωμετρικής τεκμηρίωσης των κτιρίων αναφέρεται σε 82 δημοτικές ενότητες και περίπου 550.000 κτίρια (490.845 σύμφωνα με την απογραφή της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής του 2011 προσαυξημένα κατά 10% λόγω της παρέλευσης 10ετίας) και σε πληθυσμό άνω του ενός εκατ. κατοίκων. Η υλοποίησή του περιλαμβάνει τη δημιουργία της βάσης δεδομένων των μετρητών ηλεκτροδότησης και των στοιχείων του κάθε ακινήτου από τα στοιχεία των δήμων και των παρόχων ηλεκτροδότησης, με στοιχείο-κλειδί τον Αριθμό Παροχής Ηλεκτροδότησης, ώστε να υπάρξει διαλειτουργικότητα με άλλες βάσεις δεδομένων, όπως το Ε9, δημοτικών τελών κ.ά. Παράλληλα, θα δημιουργηθεί και η τρισδιάστατη βάση δεδομένων των κτισμάτων και θα γίνει χωρική συσχέτιση και ταυτοποίηση με τη βάση δεδομένων των μετρητών.

Τα δεδομένα που θα καταγράφονται

Ειδικότερα θα γίνει καταγραφή όλων των περιγραμμάτων των κτισμάτων και κατασκευών της περιοχής, τα οποία θα καταχωρίζονται στη γεωγραφική βάση δεδομένων σε θεματικά επίπεδα, μέσω αποδόσεων από νέα φωτογραμμετρικά υπόβαθρα, με σκοπό τη δημιουργία τρισδιάστατης γεωγραφικής οντότητας κτιρίων, στην οποία θα καταγράφονται το υψόμετρο οροφής, το είδος οροφής, η κατηγορία κάλυψης (υπόστεγο, οικιακή χρήση, επαγγελματική χρήση, ερείπιο, βοηθητικό κτίσμα), η συνολική επιφάνεια και ο όγκος. Θα γίνει επίσης σάρωση των στελεχών οικοδομικών αδειών, των τοπογραφικών διαγραμμάτων, των διαγραμμάτων κάλυψης, των στατικών μελετών, των κατόψεων και των όψεων των οικοδομικών αδειών και διασύνδεση του μητρώου με τη βάση δεδομένων της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίων του ΤΕΕ για την απευθείας άντληση και προβολή επιπλέον στοιχείων και των αναθεωρήσεών τους.

Συνολικά από τα 5.257 τετραγωνικά χιλιόμετρα της έκτασης των 32 δήμων θα τεκμηριωθεί δόμηση η οποία εντοπίζεται σε περίπου 1.350 τ.χλμ. αστικού και περιαστικού περιβάλλοντος ή τουριστικών ζωνών, καλύπτοντας με μετρητικές αεροφωτογραφίσεις τις συγκεκριμένες περιοχές, εξαιρώντας τις αγροτικές και τις δασικές εκτάσεις.

Η σύνδεση με αναπτυξιακά έργα

Το νέο χαρτογραφικό υπόβαθρο που θα δημιουργηθεί μεταξύ άλλων θα συμβάλει στον σχεδιασμό, στη μελέτη, στην κατασκευή, στη συντήρηση και στη διαχείριση υποδομών (π.χ. οδοποιίας, συστημάτων άρδευσης, αντιπλημμυρικών – εγγειοβελτιωτικών έργων κ.ά.), στην έκδοση οικοδομικών αδειών, στον προέλεγχο για την έκδοσή τους, στον έλεγχο και στην επιβολή προστίμων για την κατασκευή αυθαίρετων κτισμάτων, στη γνωμοδότηση για παρέκκλιση από τους όρους δόμησης κατασκευής κτιρίων, στην εφαρμογή πολεοδομικών σχεδίων, στον καθορισμό χώρων στάθμευσης, στις χωροθετήσεις ρεμάτων κ.λπ. Το έργο εκτιμάται ότι θα συμβάλει στην ανάπτυξη όλων των φορέων διαχείρισης, αφού είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με αναπτυξιακά έργα, καθώς και στην παροχή ποιοτικών αναβαθμισμένων υπηρεσιών προς τους πολίτες και τους μηχανικούς. Το τελικό παραδοτέο θα είναι μια χωρικά ενεργοποιημένη βάση δεδομένων που θα συμπεριλαμβάνει τα επικαιροποιημένα αποτελέσματα.

Το στοίχημα της πλήρους ψηφιοποίησης

Το συνολικό έργο – στο οποίο περιλαμβάνεται και το τρισδιάστατο χαρτογραφικό υπόβαθρο – αφορά την ψηφιοποίηση, ψηφιακή καταχώριση, αρχειοθέτηση και γεωκωδικοποίηση όλων των αδειών δόμησης, που σήμερα στοιβάζονται σε χάρτινους φακέλους στις Υπηρεσίες Δόμησης όλης της χώρας. Εξαιρούνται μόνο οι Πολεοδομίες των Δήμων Τρικάλων Θεσσαλίας, Ηρακλείου Κρήτης, Πάτρας, Καλαμαριάς και του πολεοδομικού ιστού των μητροπολιτικών δήμων της Περιφέρειας Αττικής, των οποίων η ψηφιοποίηση του αρχείου θα γίνει στο πλαίσιο του Ψηφιακού Χάρτη. Ο αριθμός των κτιρίων και των πολεοδομικών αδειών προς ψηφιοποίηση εκτιμάται ότι είναι περίπου 3.500.000.

Ο προϋπολογισμός του συνολικού έργου για την ψηφιοποίηση των αρχείων των Πολεοδομιών, στο οποίο περιλαμβάνεται και η «γεωμετρική τεκμηρίωση» των περίπου 550.000 κτιρίων, είναι 150,7 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), με δικαίωμα αύξησης κατά 50%, ήτοι 75,4 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ). Δηλαδή η αξία της συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης, μπορεί να ανέλθει στα 226,1 εκατ. ευρώ.

Οι περιοχές που θα «δώσουν στοιχεία» στον Ψηφιακό Χάρτη

Οι περιοχές που θα ενισχύσουν με γεωγραφικά στοιχεία τον Ψηφιακό Χάρτη βρίσκονται στους Δήμους Αγκιστρίου, Αίγινας, Ασπροπύργου, Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, Ελευσίνας, Θερμαϊκού, Κασσάνδρας, Κορινθίων, Κρωπίας, Λαρισαίων, Λαυρεωτικής, Λουτρακίου – Αγίων Θεοδώρων, Μάνδρας – Ειδυλλίας, Μαραθώνος, Μαρκοπούλου Μεσογαίας, Μεγαρέων, Μυκόνου, Νέας Προποντίδας, Παιανίας, Παλλήνης, Περάματος, Πυλαίας – Χορτιάτη, Ραφήνας – Πικερμίου, Σαλαμίνος, Σαρωνικού, Σκιάθου, Σπάτων, Σπετσών, Σύρου – Ερμούπολης, Φυλής, Ωραιοκάστρου και Ωρωπού.