Την Τετάρτη 16 Φεβρουαρίου στον ιστορικό ναό της Αγίας Σοφίας του Κιέβου οι θρησκευτικοί ηγέτες της Ουκρανίας προσεύχονται στον Θεό να πρυτανεύσουν η ειρήνη, η καταλλαγή, η συνεννόηση. Χριστιανοί, μουσουλμάνοι και εβραίοι ενώνουν τη δύναμη της προσευχής τους για να αποφευχθεί ο πόλεμος. Ωστόσο ακόμα και σε αυτή την ιερή στιγμή η διαίρεση των χριστιανών της Ουκρανίας και κυρίως των ορθοδόξων είναι ορατή. Το σχίσμα και οι γεωπολιτικές εξελίξεις φαίνεται ότι δεν «επιτρέπουν» στους ορθοδόξους να ενώσουν τα χέρια τους, πολλώ δε μάλλον να προσευχηθούν. Χριστιανοί κατά χριστιανών. Ορθόδοξοι κατά ορθοδόξων. Ρώσοι κατά Ουκρανών και Ουκρανοί κατά Ρώσων.
Το ενδεχόμενο ενός πολέμου στην Ουκρανία δεν δείχνει ικανό να γεφυρώσει το σχίσμα που έχει ξεσπάσει στο εσωτερικό της Ορθοδοξίας. Οι κ.κ. Επιφάνιος και Ονούφριος συνεχίζουν να διεξάγουν έναν πόλεμο χαρακωμάτων μέχρι εσχάτων.
Από το 2018, οπότε και η Εκκλησία της Ουκρανίας ανακηρύχθηκε αυτοκέφαλη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο με επικεφαλής της τον Μητροπολίτη Κιέβου κ. Επιφάνιο, ο Πατριάρχης Μόσχας και πάσης Ρωσίας κ. Κύριλλος διέκοψε τη μνημόνευση του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου αφού θεωρεί ότι η Ουκρανία υπάγεται στην εκκλησιαστική του δικαιοδοσία, και μάλιστα έχει παραχωρηθεί αυτονομία στον Μητροπολίτη Κιέβου κ. Ονούφριο. Στη συνέχεια διέκοψε τη μνημόνευση του Πατριάρχη Αλεξανδρείας κ. Θεοδώρου, του Αρχιεπίσκοπου Αθηνών κ. Ιερωνύμου και του Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ. Χρυσοστόμου οι οποίοι αναγνώρισαν την αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ουκρανίας του Μητροπολίτη Κιέβου κ. Επιφανίου.
Ο κ. Ονούφριος είχε και έχει την άμεση στήριξη του Πατριαρχείου Μόσχας, το οποίο με μια «επιθετική» του κίνηση και σε απάντηση της απόφασης του κ. Θεοδώρου πριν από 10 ημέρες ενέταξε στην εκκλησιαστική του δικαιοδοσία δεκάδες κληρικούς στην Αφρική που μέχρι τότε υπάγονταν στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, γεγονός που σήμανε «συναγερμό» στην Ορθοδοξία…
«Παλεύουμε για την ανεξαρτησία μας»
Ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ. Επιφάνιος μέσα από «Το Βήμα της Κυριακής» ευχαριστεί τον ελληνικό λαό για τη στήριξή του αυτές τις δύσκολες ώρες που περνάει η Ουκρανία. «Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον ελληνικό λαό και τις Αρχές της Ελληνικής Δημοκρατίας για τη στήριξη που, όπως όλοι οι φίλοι της Ουκρανίας σε όλον τον κόσμο, παρέχουν στη χώρα μου κατά τη διάρκεια της παρούσας δοκιμασίας. Η χώρα μας δεν απειλεί κανέναν. Παλεύουμε μόνο για το δικαίωμά μας να είμαστε ανεξάρτητο κράτος, να χτίζουμε το μέλλον μας στις αρχές της ελευθερίας και της δημοκρατίας» τονίζει ο κ. Επιφάνιος και προσθέτει: «Είμαι πεπεισμένος ότι ο ελληνικός λαός, που έχει δώσει αγώνες για την ελευθερία στα πολλές χιλιάδες χρόνια της ιστορίας του, κατανοεί καλά τι σημαίνει να προστατεύεις τις εστίες σου, το σπίτι σου, από την επίθεση, και να υπερασπίζεσαι το δικαίωμα να είσαι έθνος. Αγωνιζόμαστε για ειρήνη, διαρκή και δίκαιη ειρήνη. Δεν διεκδικούμε τα εδάφη των άλλων. Θέλουμε μόνο την ενότητα της Ουκρανίας εντός των συνόρων που αναγνωρίζει όλος ο κόσμος, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας, η οποία έχει υπογράψει στο παρελθόν τις σχετικές συμφωνίες και μας έχει παράσχει εγγυήσεις ασφαλείας». «Το Κρεμλίνο», δηλώνει, «παραβίασε αυτές τις συμφωνίες και τις εγγυήσεις πριν από οκτώ χρόνια επιτιθέμενο στην Ουκρανία. Δεν ξεκινήσαμε εμείς αυτόν τον πόλεμο. Εναν πόλεμο που δεν έχει κηρύξει επίσημα η Ρωσία, αλλά είναι ένας πραγματικός πόλεμος που διαρκεί εδώ και οκτώ χρόνια. Ωστόσο εμείς, όπως όλες οι δημοκρατίες, επιδιώκουμε ένα ειρηνικό και δίκαιο τέλος αυτής της κρίσης. Προσευχόμαστε για αυτό καθημερινά. Και ευχαριστούμε τον Παναγιότατο Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και την Εκκλησία της Ελλάδος, καθώς και όλους τους πιστούς ανά τον κόσμο, που τώρα προσεύχονται για την Ουκρανία και για την ειρήνη. Ευχαριστούμε για το κάλεσμα σε προσευχή και για την έκκληση να προστατευθεί η ειρήνη, που απηύθυνε ο Παναγιότατος Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Είμαστε βέβαιοι ότι ο Θεός θα μας βοηθήσει, θα προστατεύσει τον λαό μας και την Ευρώπη από έναν νέο ανοικτό και μεγάλο πόλεμο».
«Στο πλευρό μας είναι η αλήθεια»
Γεννημένος το 1979 στην Οδησσό της τότε Ενωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών ο κ. Επιφάνιος είναι γέννημα θρέμμα της Ουκρανίας. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του Κιέβου και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας. Ηγείται μιας Εκκλησίας που ανακηρύχθηκε Αυτοκέφαλη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο μόλις το 2018 και αναγνωρίζεται από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και τις Εκκλησίες της Ελλάδος και της Κύπρου. Και συναντά τη σθεναρή αντίδραση του Πατριαρχείου Μόσχας, το οποίο διέκοψε την κοινωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τις άλλες τρεις Ορθόδοξες Εκκλησίες.
«Δεν έχουμε κυριευθεί από πανικό. Δεν φοβόμαστε. Γιατί γνωρίζουμε ότι στο πλευρό του ουκρανικού λαού είναι η αλήθεια, και όπου υπάρχει αλήθεια υπάρχει η βοήθεια και η νίκη του Θεού» είναι το μήνυμα του κ. Επιφανίου.
Προβολή των επιθέσεων σε μοναστήρια και ναούς
Στον ναό της Αγίας Σοφίας κατά τη διάρκεια της προσευχής δεν προσήλθε ο Μητροπολίτης Κιέβου της αυτονόμου Εκκλησίας της Ουκρανίας κ. Ονούφριος. Ο 78χρονος αρχιερέας γέννημα θρέμμα της άλλοτε πανίσχυρης ΕΣΣΔ είναι μόνιμο μέλος της Συνόδου του Πατριαρχείου Μόσχας από την οποία «εγκρίνεται» και η εκλογή του. Ωστόσο συμμετείχε εκ μέρους του ο Βικάριος του Κιέβου Επίσκοπος Βίκτορ Μπαριζέφσκι, ο οποίος προσευχήθηκε εκ μέρους της Εκκλησίας του και κατά τη διάρκεια δηλώσεών του έστειλε σαφή μηνύματα. «Μπορούμε», είπε, «να επιλέξουμε τα πάντα στον κόσμο. Το μόνο που δεν μπορούμε να επιλέξουμε είναι η πατρίδα μας». Και αφού δήλωσε τη στήριξή του στον πρόεδρο της Ουκρανίας ανέφερε ότι «οι δυσκολίες θα δείξουν να μην ελπίζουμε σε πρίγκιπες και υιούς ανθρώπων πέραν των συνόρων».
«Εντείνουμε τις προσευχές μας για την ειρήνη, διότι ιδιαιτέρως σήμερα στη Γηραιά Ηπειρο, στην καρδιά της Ευρώπης, στα σύνορα Ρωσίας και Ουκρανίας, στα σύνορα δύο ομόδοξων χωρών, μέσα στην οικογένεια της Ορθοδοξίας, υπάρχει ο κίνδυνος αναφλέξεως» είπε κατά τη διάρκεια κηρύγματός του ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος.
Την ίδια ώρα το Πατριαρχείο Μόσχας επιδίδεται σε προβολή των επιθέσεων που πραγματοποιούνται σε μοναστήρια και ναούς από μέλη της «αντίπαλης» για αυτούς Ορθόδοξης Εκκλησίας… ή «παρακρατικούς»… Ενώ υπάρχουν και διαρκείς καταγγελίες για επιθέσεις από τον ηγούμενο της Μονής της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου, της μεγάλης μοναστικής πολιτείας των σλαβόφωνων ορθοδόξων…
