Ουκρανία: Υπέρ της εισβολής οι μισοί Ρώσοι – Τι δείχνει έρευνα

Προκειμένου να διερευνήσει τις απόψεις των Ρώσων για τις πρόσφατες κινήσεις του ηγέτη τους, το CNN πραγματοποίησε δημοσκόπηση στη Ρωσία.

Σύμφωνα με το αμερικανικό μέσο, το 50% των Ρώσων θεωρεί ότι η χρήση στρατιωτικών δυνάμεων για την αποτροπή της εισόδου της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα ήταν σωστή, ενώ μόλις το 25% θεωρεί ότι θα ήταν λανθασμένη. Το υπόλοιπο 25% δηλώνει αβέβαιο, σύμφωνα πάντα με τη δημοσκόπηση.

Σωστές και λάθος εισβολές

Ωστόσο, οι περισσότεροι Ρώσοι θεωρούν ότι θα ήταν λάθος να γίνει χρήση στρατιωτικής βίας με στόχο «την επανένωση της Ουκρανίας με τη Ρωσία» – δυο χωρών με ιστορικά περίπλοκες σχέσεις. Συγκεκριμένα, το 43% θεωρεί ότι μια τέτοια κίνηση θα ήταν λάθος, ενώ το 36% ότι θα ήταν σωστή.

Αντιθέτως, το 70% των Ουκρανών θεωρούν ότι θα ήταν λάθος η Ρωσία να χρησιμοποιήσει τη στρατιωτική βία για να αποτρέψει την ένταξη της χώρας τους στο ΝΑΤΟ, ενώ το ποσοστό αυξάνεται στο 73% στην περίπτωση που στόχος θα ήταν η ένωση των δύο χωρών.

Στη μελέτη συμμετείχαν πάνω από 1.000 άνθρωποι σε καθεμιά από τις δυο χώρες, ενώ πραγματοποιήθηκε ηλεκτρονικά από τις 7 έως τις 15 Φεβρουαρίου, δηλαδή πριν την ομιλία του Πούτιν και την αναγνώριση της αυτονομίας των αποσχισμένων περιοχών.

Σε αντίθεση με τις εκτιμήσεις της Δύσης ότι ο Πούτιν ετοιμάζεται να επιτεθεί στην Ουκρανία, μόλις το 13% πιστεύει ότι επίκειται ρωσική εισβολή.

Επιπλέον, το 31% θεωρεί πιθανή μια ουκρανική επίθεση στη Ρωσία, ενώ δύο στους τρεις (65%) πιστεύουν ότι η κρίση θα επιλυθεί ειρηνικά.

Πού οφείλεται η στάση των Ρώσων

Όπως εξήγησε στο CNN ο ρώσος δημοσιογράφος Βλαντίμιρ Πόζνερ, αιτία για αυτό είναι το γεγονός ότι τα ρωσικά ΜΜΕ «δεν χαρακτηρίζονται από υστερία, δεν χτυπούν τα τύμπανα του πολέμου, το μήνυμα που επαναλαμβάνεται είναι ότι δεν θέλουμε πόλεμο και δεν θα ξεκινήσουμε τον πόλεμο».

«Οι Ρώσοι ξέρουν τι λένε οι δυτικοί ηγέτες», συμπλήρωσε. «Οι δηλώσεις τους παίζονται διαρκώς στα ΜΜΕ. Το γενικό αίσθημα είναι ότι η Δύση είναι που επιθυμεί μια ρωσική επίθεση στην Ουκρανία, γιατί κάτι τέτοιο θα ήταν προς όφελός της και για αυτό επιχειρεί να το προκαλέσει».

Ο ίδιος υποστηρίζει ότι οι Ρώσοι αντιλαμβάνονται ότι μια εισβολή στην Ουκρανία θα τους στοίχιζε ακριβά. «Επιπλέον, πιστεύουν ότι ενώ οι Ουκρανοί δεν θα άντεχαν μια ευρείας κλίμακας ρωσική εισβολή, η Ρωσία έχει να χάσει πολλά περισσότερα από όσα θα μπορούσε να κερδίσει».

Ωστόσο, σύμφωνα με την Ορίσια Λούτσεβιτς, επικεφαλής του Ουκρανικού Φόρουμ στη δεξαμενή σκέψης Chatham House, η στάση της κοινής γνώμης ίσως δείχνει «πώς τα ρωσικά, κρατικά ελεγχόμενα ΜΜΕ και η παραπληροφόρηση διαμορφώνουν μια εναλλακτική πραγματικότητα για το ρωσικό πληθυσμό».

«Μέσα στη Ρωσία, η Δύση παρουσιάζεται ως ο κακός που χειραγωγεί την Ουκρανία για να υπονομεύσει το ρωσικό μεγαλείο. Σε περίπτωση στρατιωτικής επιχείρησης της Ρωσίας, η Ρωσία θα εμφανίζεται ότι πολεμά τις δυνάμεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, και όχι ότι σκοτώνει τους Σλάβους αδερφούς της».

Περιμένουν επίθεση οι Ουκρανοί

Ταυτόχρονα, μόλις το 43% των Ουκρανών πιστεύει σε μια ειρηνική επίλυση των εντάσεων.

Όμως οι Ουκρανοί είναι διχασμένοι απέναντι στην πιθανότητα της έναρξης πολέμου από τη Ρωσία. Το 42% περιμένει μια τέτοια εξέλιξη, ενώ το 45% δεν τη θεωρεί πιθανή. Το υπόλοιπο 13% δηλώνει αβέβαιο.

Περισσότεροι από τους μισούς (57%) Ρώσους και τα δύο τρίτα των Ουκρανών (77%) πιστεύουν ότι η Ουκρανία είναι απίθανο να επιτεθεί στη Ρωσία στο εγγύς μέλλον, με μόλις το 31% των Ρώσων και το 13% των Ουκρανών να υποστηρίζουν το αντίθετο.

Ρώσοι και Ουκρανοί δεν συμφωνούν στο κατά πόσον υπάρχουν ρωσικές δυνάμεις στις αποσχισμένες περιοχές, που είναι γνωστές ως Ντονμπάς. Το 73% των Ουκρανών θεωρεί ότι υπάρχει ρωσική παρουσία στην περιοχή, ενώ για τους Ρώσους το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται μόλις στο 19%. Στην περίπτωση των νεότερων Ρώσων, ωστόσο, το ποσοστό αγγίζει το 28%.

Δυο χώρες, πόσοι λαοί;

Πολύ διαφορετικές είναι και οι απόψεις των δυο λαών σχετικά με τις κοινές τους ρίζες. Δυο στους τρεις Ρώσους (64%) θεωρούν ότι Ρώσοι και Ουκρανοί είναι ένας λαός, ενώ την ίδια άποψη συμμερίζεται μόλις το 28% των Ουκρανών. Αντιθέτως, το 66% διαφωνεί.

Ο ιστορικός Τίμοθι Σνάιντερ του Πανεπιστημίου του Γέιλ υποστηρίζει, μιλώντας στο CNN, ότι στην προκειμένη περίπτωση η άποψη των Ουκρανών έχει μεγαλύτερη βαρύτητα.

«Η φωνή του μικρότερου λαού έχει μεγαλύτερη σημασία. Όταν μια μεγαλύτερη χώρα διεκδικεί μια μικρότερη, αυτό λέγεται ιμπεριαλισμός», έγραψε στο CNN. «Οι Ρώσοι τείνουν να πιστεύουν ότι Ρώσοι και Ουκρανοί είναι ένας λαός, πρώτον επειδή γενικώς δεν έχουν πολλές επαφές με την Ουκρανία και δεύτερον αυτό τους λέει ο πρόεδρός τους και αυτή ήταν η σοβιετική γραμμή».

Ακόμη και στην ανατολική Ουκρανία, που συνορεύει με τη Ρωσία και βρίσκεται εν μέρει υπό τον έλεγχο ρωσόφιλων αυτονομιστών, λιγότεροι από τους μισούς συμμετέχοντες στην έρευνα (45%) δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι Ρώσοι και Ουκρανοί είναι ένας λαός – πολύ μικρότερο ποσοστό σε σχέση με τους Ρώσους.

Παρά το γεγονός ότι οι Ρώσοι τείνουν να πιστεύουν ότι ανήκουν στον ίδιο λαό με τους Ουκρανούς, η πλειοψηφία τους (54%) θεωρεί ότι οι χώρες θα πρέπει να παραμείνουν δύο, αν και το 34% πιστεύει ότι θα πρέπει να ενωθούν. Το υπόλοιπο 12% δηλώνει αβέβαιο.

Στην περίπτωση των Ουκρανών, το 85% θεωρεί ότι οι χώρες θα πρέπει να παραμείνουν δύο, ενώ μόλις το 9% πιστεύει στην ένωση και το 6% δεν είναι βέβαιο για το ποια θα ήταν η καλύτερη επιλογή.

Τα δυο τρίτα των Ρώσων (68%) θα υποστήριζαν την αλλαγή των συνόρων προκειμένου οι περιοχές της Ουκρανίας όπου οι κάτοικοι «αισθάνονται» Ρώσοι να ενωθούν με τη Ρωσία, ενώ το 8%  θα ήταν αντίθετο. Αντιθέτως, τα δύο τρίτα (64%) αντιτίθενται σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο και μόλις το 13% είναι υπέρ.

Σοβιετικές αποκλίσεις

Σημαντικές διαφορές υπάρχουν και στις απόψεις των δύο λαών για τη Σοβιετική Ένωση, με το 71% των Ρώσων να θεωρεί ότι υπήρξε θετική σελίδα στην ιστορία και το 9% αρνητική και τους Ουκρανούς να εμφανίζονται διχασμένοι: το 34% έχει θετική άποψη και το 35% αρνητική, με τους υπόλοιπους και στις δυο χώρες να έχουν ουδέτερη ή καμία άποψη.

Στην Ουκρανία, το 41% των ατόμων άνω των 55 ετών, που έχουν αναμνήσεις από την ΕΣΣΔ, έχουν θετική άποψη ενώ μόλις το 23% των ενηλίκων κάτω των 34 ετών πιστεύει το ίδιο.

Κοινές ανησυχίες

Παρά το χάσμα στις απόψεις τους, Ρώσοι και Ουκρανοί συμφωνούν σε ορισμένα πράγματα, όπως στο τι χαρακτηρίζει τους ηγέτες τους.

Έχοντας να επιλέξουν ανάμεσα σε εννιά χαρακτηριστικά, η δεύτερη και τρίτη πιο συνηθισμένη απάντηση για τον Πούτιν ήταν «ισχυρός» και «αποφασιστικός», τόσο μεταξύ των Ρώσων όσο και μεταξύ των Ουκρανών. Ωστόσο, στην πρώτη θέση για τους Ρώσους βρέθηκε το επίθετο «έξυπνος» ενώ για τους Ουκρανούς «επικίνδυνος».

Η πλειοψηφία των Ουκρανών επέλεξαν τις λέξεις «φιλικός» και «έξυπνος» για να περιγράψουν τον πρόεδρό τους, με το 40% να επιλέγει και τα «πραγματιστής» και «υπεύθυνος». Από την άλλη, οι Ρώσοι δεν συμφώνησαν σε συγκεκριμένο χαρακτηριστικό για τον Ζελένσκι. Ωστόσο, τον χαρακτήρισαν «επικίνδυνο» σε αντίστοιχα ποσοστά (35%) με τους ίδιους τους Ουκρανούς (32%).

Οι απόψεις διίστανται απέναντι στον αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν. Οι πιο συνηθισμένες περιγραφές που έδωσαν οι Ουκρανοί ήταν «έξυπνος», «ισχυρός» και «υπεύθυνος», ενώ σχεδόν οι μισοί Ρώσοι (47%) τον χαρακτήρισαν επικίνδυνο. Το αντίστοιχο ποσοστό για τους Ουκρανούς κινήθηκε στο 32%.

Τόσο οι Ρώσοι (57%) όσο και οι Ουκρανοί (61%) δήλωσαν αισιόδοξοι για το μέλλον τους και το μέλλον των οικογενειών τους, ενώ περίπου το ένα τρίτο (37% για τους Ρώσους και 32% για τους Ουκρανούς) δήλωσαν απαισιόδοξοι.