Ο φόβος των spreads πλανάται και πάλι πάνω από το Μέγαρο Μαξίμου, καθώς τα μηνύματα των αγορών και οι προειδοποιήσεις εγχώριων οικονομικών παραγόντων διαμορφώνουν ένα περιβάλλον ανησυχίας και αβεβαιότητας. Υπό αυτή τη συνθήκη, η κυβέρνηση επιχειρεί να βάλει φρένο στις προσδοκίες παράτασης της παροχολογίας, ενώ την ίδια στιγμή και παρά τις συνεχείς προσπάθειες διάψευσης των εκλογικών σεναρίων είναι φανερό ότι το πολιτικό προσωπικό και η αγορά κινούνται με τη σκέψη στις κάλπες.
Οι πιέσεις που ήδη ασκούνται, εκδηλώνονται με την κατακόρυφη άνοδο του κόστους δανεισμού και με τη δυσαρέσκεια μιας σημαντικής μερίδας πολιτών, λόγω της εκρηκτικής και επίμονης αύξησης των τιμών. Αυτά οδηγούν τον Κυριάκο Μητσοτάκη και το επιτελείο του στην αναζήτηση εναλλακτικών επιλογών στο πολιτικό και στο επικοινωνιακό πεδίο. Τη στιγμή που διαμηνύουν ότι η περίοδος των επιχορηγήσεων τελείωσε, επιχειρούν να επαναφέρουν την κυβέρνηση σε κανονικούς ρυθμούς λειτουργίας, οι οποίοι είχαν ανασταλεί όσο η πανδημία κυριαρχούσε στις διαχειριστικές προτεραιότητες. Και ταυτόχρονα, αναζητούν τις παρεμβάσεις ώστε να μετριαστούν οι πολιτικές επιπτώσεις της ακρίβειας, προαναγγέλοντας κάποια μέτρα ανακούφισης για το δίμηνο Μαρτίου – Απριλίου.
Νέο μήνυμα με τη διαγραφή Κύρτσου
Υπό αυτούς τους όρους, ο εκλογικός πονοκέφαλος της κυβέρνησης, είτε μακράς είτε συντομότερης διάρκειας, θα καθορίσει και το πολιτικό περιβάλλον, το οποίο πάντως στην παρούσα συγκυρία υπονομεύεται από τις προσπάθειες της αντιπολίτευσης να επαναφέρει την τοξικότητα της περιόδου 2012-2015 στη δημόσια συζήτηση.
Παράλληλα, σε συνέχεια της διαγραφής του Πέτρου Δούκα και της αποπομπής του Σπήλιου Λιβανού, ο Πρωθυπουργός συνεχίζει να εκπέμπει μηνύματα με εσωκομματικούς αποδέκτες. Σε αυτή την κατεύθυνση, η διαγραφή του Γιώργου Κύρτσου από την ΚΟ της ΝΔ στην Ευρωβουλή, έπειτα από την ιδιότυπη αντιπολιτευτική του παρουσία στα κοινωνικά δίκτυα, ερμηνεύθηκε ως μια ένδειξη των διαθέσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη να μην ανεχθεί πλέον υπονομευτικές τακτικές.
Μεταρρυθμίσεις, αλλά με… μέτρο
Κάτω από την πίεση των οικονομικών παραμέτρων και στον απόηχο των προειδοποιήσεων του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα για ταχεία επιστροφή στη δημοσιονομική πειθαρχία και στα πρωτογενή πλεονάσματα, η ανάκτηση βηματισμού από την κυβέρνηση φαίνεται ότι παρουσιάζει αρκετές δυσχέρειες.Κατά τα όσα διαμηνύονται πάντως από το περιβάλλον του Πρωθυπουργού, στο αμέσως προσεχές διάστημα θα επιταχυνθούν διάφορες νομοθετικές παρεμβάσεις, με στόχο την εμπέδωση της αίσθησης ότι η κυβέρνηση εντείνει τη μεταρρυθμιστική της προσπάθεια. Στο Μέγαρο Μαξίμου μιλούν για 10 στόχους μέσω των οποίων ευελπιστούν ότι θα βελτιωθεί η ζωή των πολιτών και αναφέρουν ειδικότερα:
l Τη μεταρρύθμιση του ΕΦΚΑ, με στόχο την ταχύτητα στην απονομή συντάξεων.
l Τον εκσυγχρονισμό του ΟΑΕΔ, προκειμένου να παρέχεται στήριξη στους πραγματικά ανέργους και σε όσους έχουν ανάγκη.
l Τις αλλαγές στον χώρο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου, με ανακοινώσεις που αναμένονται εντός της εβδομάδας για την αντιμετώπιση της οπαδικής βίας.
l Το νέο πλαίσιο για τα ΑΕΙ.
l Τις αλλαγές στο ΕΣΥ, με προτεραιότητα στην πρωτοβάθμια περίθαλψη.
l Τη διεύρυνση της ψηφιοποίησης στα πεδία της Δικαιοσύνης, των πολεοδομιών, του κτηματολογίου, των υποθηκοφυλακείων και της Υγείας, με την προκήρυξη σε πρώτη φάση των σχετικών διαγωνισμών, ύψους 700 εκατ. ευρώ.
l Τις εκκρεμούσες αλλαγές στη Δικαιοσύνη.
l Την αναδιάρθρωση της Πολιτικής Προστασίας.
l Την υλοποίηση της «δίκαιης» πράσινης μετάβασης.
l Την εκτέλεση των μεγάλων έργων υποδομής (μετρό Θεσσαλονίκης, αυτοκινητόδρομοι κ.ά.).
Ωστόσο, σε κάποια από αυτά τα πεδία γίνεται αισθητό ότι η ταχύτητα των μεταρρυθμίσεων δεν θα είναι η προσδοκώμενη. Διαπιστώνεται αυτό από το γεγονός ότι, για παράδειγμα, η μεταρρύθμιση στα ΑΕΙ και στο Σύστημα Υγείας δεν βρίσκονται στις κύριες προτεραιότητες. Κατά τα όσα αφήνεται να εννοηθούν από συνομιλητές του Πρωθυπουργού, θα μετατεθούν για την περίοδο μετά το καλοκαίρι. Προφανής στόχος αυτής της αναβολής είναι η αποφυγή μετώπων τα οποία θα πυροδοτούσαν κοινωνική και πολιτική ένταση, όσο και αν από την Ηρώδου Αττικού 19 διαμηνύεται ότι μέσα από όλες τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης θα ασκηθεί πίεση προς την αντιπολίτευση (και κυρίως προς το ΠαΣοΚ), ώστε να εκδηλώσει τις διαθέσεις της.
Η ανησυχία για τα spreads
Η τρίτη παράμετρος διαρκούς ανησυχίας είναι τα μηνύματα των αγορών. Εν αναμονή αποφάσεων για τους όρους και τις προϋποθέσεις παράτασης της δημοσιονομικής χαλάρωσης στην ΟΝΕ και για τη νομισματική πολιτική, πληροφορίες επιβεβαιώνουν ότι θα συνεχίσουν να γίνονται δεκτά ελληνικά ομόλογα από την ΕΚΤ. Ωστόσο, αυτό θα αφορά μόνο την επανεπένδυση όσων εκδόθηκαν στην περίοδο της πανδημίας. Εφόσον ισχύσει κάτι τέτοιο, εκτιμάται ότι το spread του νέου δανεισμού θα εκτοξευθεί πολύ πάνω από το σημερινό 2,5%, με κάποιους αναλυτές να προβλέπουν ότι μπορεί να φτάσει και στο «απαγορευτικό» 4%.
Διαρκείς προκλήσεις έως τις εκλογές
Οικονομικοί παράγοντες και στελέχη της αγοράς επιμένουν ότι όσο ο χρόνος των εκλογών θα πλησιάζει η κυβέρνηση θα βρίσκεται αντιμέτωπη με διαρκείς προκλήσεις.Μία από αυτές θα είναι η δυσκολία μεγάλης μερίδας πολιτών να διαπιστώσει στην πράξη τα οφέλη πολλών από τις επιτυχίες που διαφημίζει η κυβέρνηση. Οπως λένε ενδεικτικά, μπορεί οι εξαγορές ελληνικών επιχειρήσεων από διεθνή funds να συνιστούν ένδειξη εμπιστοσύνης για τη χώρα, όμως με αυτόν τον τρόπο ούτε νέες θέσεις εργασίας δημιουργούνται ούτε αλλάζει κάτι στη διάρθρωση της οικονομίας.
Καθοριστική παράμετρος της περιόδου θα παραμείνει η ακρίβεια, η οποία περιορίζει τα εισοδήματα και ακυρώνει στην ουσία τις όποιες ευεργετικές επιπτώσεις των μισθολογικών αυξήσεων, τις οποίες εξαγγέλλει η κυβέρνηση. Το φαινόμενο προσλαμβάνει σταδιακά πολύ προβληματικές διαστάσεις, καθώς σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ κλονίζεται σε μεγάλο βαθμό η επιχειρηματολογία κατά την οποία πρόκειται για εισαγόμενη κρίση ανατιμήσεων. Οπως φάνηκε, τα προϊόντα με τις μεγαλύτερες ανατιμήσεις όσο ο πληθωρισμός «έτρεχε» τον Ιανουάριο με 6,2% (πέραν του φυσικού αερίου, των καυσίμων και του ρεύματος) ήταν τα αμνοερίφια (17,6%), τα βρώσιμα έλαια (17,3%), το ελαιόλαδο (15,4%), τα νωπά λαχανικά (14,4%), οι πατάτες, τα φρούτα, κ.λπ. Κατά μείζονα λόγο πρόκειται δηλαδή για εγχώρια και όχι εισαγόμενα προϊόντα και είδη πρώτης ανάγκης.
