Μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για τον εκσυγχρονισμό του ΕΦΚΑ έρχεται η σειρά του ΟΑΕΔ, καθώς – όπως έγραφε ο ΟΤ στις 17.12.2021 – το 2022 είναι η χρονιά των μεγάλων αλλαγών, του επανασχεδιασμού και της επανεκκίνησης για τους δύο μεγαλύτερους Οργανισμούς του δημοσίου τομέα: τον ΟΑΕΔ και του e-ΕΦΚΑ.

Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας έχει έτοιμο νομοσχέδιο για την μεταρρύθμιση της επαγγελματικές κατάρτισης και της επανακατάρτισης εργαζομένων και ανέργων, στο οποίο θα περιλαμβάνονται και αλλαγές στον τρόπο χορήγησης και στο ύψος του επιδόματος ανεργίας.

Οι βασικές αρχές του νέου συστήματος, θα είναι η ποιότητα, η αξιολόγηση και η πιστοποίηση, τόσο των παρόχων της κατάρτισης, όσο και των καταρτιζομένων. Στόχος είναι η αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων (ΕΣΠΑ και Ταμείο ανάκαμψης) προκειμένου να βελτιωθεί το λεγόμενο «skills matching», δηλαδή η αντιστοίχιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.

Στον τομέα αυτό, η χώρα μας παρουσιάζει χαμηλές επιδόσεις, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα πολλές επιχειρήσεις να μην βρίσκουν τους κατάλληλους εργαζόμενους, παρότι η ανεργία κινείται σε υψηλά επίπεδα.

Πρέπει να σημειωθεί πως σήμερα μόνο το 51% των εργαζομένων έχει ψηφιακό επίπεδο δεξιοτήτων. Το υπουργείο Εργασίας και ο ΟΑΕΔ επανασχεδιάζουν τα προγράμματα κατάρτισης με βάση την αρχή ίσων ευκαιριών για όλους.

Επίδομα ανεργίας

Αλλαγές σχεδιάζονται μέσω του νομοσχεδίου και στο επίδομα ανεργίας έτσι ώστε να συνδεθεί με την υποχρέωση του ανέργου να παρακολουθήσει προγράμματα επανακατάρτισης, ώστε να βελτιώσει τη δυνατότητα επανένταξή του στην αγορά εργασίας. Έτσι ο άνεργος, που λαμβάνει επίδομα ανεργίας, θα πρέπει να είναι άμεσα διαθέσιμος για κατάρτιση.

Παράλληλα, εξετάζεται η δυνατότητα αύξησης του ποσού του επιδόματος το οποίο ενδέχεται να συνδεθεί με το ύψος του μέσου μισθού του ανέργου τα τελευταία χρόνια, πριν την έξοδό του στην ανεργία.

Σήμερα το επίδομα ανεργίας χορηγείται για 5 έως 12 μήνες, ανάλογα με τις ημέρες εργασίας που έχουν πραγματοποιήσει οι δικαιούχοι. Το ποσό της επιδότησης είναι σταθερό για όλους (400 ευρώ) και εξαρτάται από τον κατώτατο μισθό. Το επίδομα λαμβάνει μόνο μια μικρή μερίδα ανέργων, που φθάνει μόλις το 10% των εγγεγραμμένων ανέργων.

Τα προγράμματα απασχόλησης και οι εγγεγραμμένοι άνεργοι

Προβληματισμός επικρατεί και για την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών εύρεσης εργασίας. Κι αυτό γιατί τα στοιχεία του ΟΑΕΔ δείχνουν ότι τουλάχιστον το 54% των ανέργων παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα εγγεγραμμένο στα μητρώα του Οργανισμού, χωρίς να είναι σαφές κατά πόσο αναζητά – πραγματικά – εργασία.

Στο τραπέζι υπάρχει και πρόταση για να ακολουθηθεί η πρακτική που ισχύει σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, όπου όταν ο άνεργος απορρίψει – ορισμένες φορές – θέσεις εργασίας αποκλείεται προσωρινά ή οριστικά από τις παροχές του Οργανισμού.

Πάντως η ανεργία βαίνει συνεχώς μειούμενη, φθάνοντας τον Δεκέμβριο του 2021 στο 12,8%, που είναι το χαμηλότερο ποσοστό από τον Ιούλιο του 2010.

Εντός του 2022 θα εφαρμοστούν 11 νέα προγράμματα απασχόλησης, ενώ θα παραμείνουν «ανοιχτά» επτά παλιότερα του 2021 τα οποία θα δέχονται αιτήσεις, έως ότου ολοκληρωθούν.

Τα έντεκα νέα προγράμματα – εκ των οποίων τα τέσσερα αφορούν λιγνιτικές περιοχές – είναι συνολικού προϋπολογισμού 587 εκατ. ευρώ και αναμένεται να δημιουργήσουν – εντός του έτους – 62.000 νέες θέσεις εργασίας, αντλώντας πόρους από το Ταμείου Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ.

Αντιστοίχως τα επτά ανοιχτά προγράμματα του 2021, που θα δέχονται αιτήσεις και το τρέχον έτος αναμένεται να συνεισφέρουν με – περίπου – 24.000 θέσεις εργασίας μέσα στο 2022. Δηλαδή συνολικά τα προγράμματα του ΟΑΕΔ θα προσφέρουν σε ανέργους 86.000 νέες θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα.