Ένα βήμα προς την αποκλιμάκωση της έντασης στην Ουκρανία ή μια κίνηση τακτικής της Ρωσίας; Σε αυτό το ερώτημα επιχειρούν να απαντήσουν δημοσιογράφοι, διπλωμάτες και αναλυτές τις τελευταίες ώρες μετά την ανακοίνωση της Μόσχας για απόσυρση ρωσικών στρατευμάτων που βρίσκονταν στα σύνορα με την Ουκρανία.
Την ώρα που η Δύση ετοιμαζόταν για εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ακόμη κι εντός του επόμενου 24ωρου, μια ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Αμυνας ήρθε να αλλάξει -ίσως- τα δεδομένα, δίνοντας ξανά ένα μικρό προβάδισμα στη διπλωματία έναντι πολεμικής σύρραξης.
Οι νότιες και δυτικές στρατιωτικές μονάδες της Ρωσίας έχουν ξεκινήσει να επιστρέφουν τα στρατεύματά τους στα σημεία μόνιμης ανάπτυξής τους, μετά από ασκήσεις, τόνισε ο εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Άμυνας, Ιγκόρ Κονασένκοφ. «Μονάδες των νότιων και δυτικών στρατιωτικών περιοχών, αφότου ολοκλήρωσαν τα καθήκοντά τους, έχουν ήδη ξεκινήσει να μετακινούνται στους στρατώνες τους».
Βέβαια, τα πάντα θα ξεκαθαρίσουν -και σίγουρα θα υπάρξει πιο σαφής εικόνα- τις επόμενες ώρες, με το ταξίδι – αστραπή του γερμανού καγκελάριου, Ολαφ Σολτς, στη Μόσχα να θεωρείται καθοριστικό. Σύμφωνα με πληροφορίες της γερμανικής εφημερίδας Die Welt, ο διάδοχος της Άνγκελα Μέρκελ προσέρχεται στη ρωσική πρωτεύουσα κομίζοντας πρόταση για «πάγωμα» στην προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ «για τα επόμενα δέκα χρόνια».
Πώς κρίνεται η απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων
Αναλυτές επισημαίνουν ότι ο αριθμός των ρωσικών δυνάμεων που αποσύρονται στις βάσεις τους είναι ασαφής και μπορεί να αφορά μόνο ένα μικρό τμήμα των στρατιωτών που έχει αναπτύξει η Ρωσία κοντά στα ουκρανικά σύνορα, οι οποίοι -σύμφωνα με εκτιμήσεις δυτικών- εκτιμάται ότι είναι περισσότεροι από το 60% του συνόλου των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων.
Ανταποκριτές από το Κίεβο και τη Μόσχα βλέπουν με επιφύλαξη την ανακοίνωση, θυμίζοντας ότι και τον περασμένο Μάιο το Κρεμλίνο είχε ανακοινώσει απόσυρση δυνάμεων μετά από ασκήσεις, αφήνοντας ωστόσο πίσω μεγάλο μέρος από το βαρύ στρατιωτικό εξοπλισμό.
Όπως παρατηρεί ο δημοσιογράφος Andrew Roth, η Ρωσία είχε προαναγγείλει την ολοκλήρωση στρατιωτικών ασκήσεων κοντά στα ουκρανικά σύνορα, αλλά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι δορυφορικές φωτογραφίες που ελήφθησαν δεν έδειχναν σημαντικές αλλαγές στις θέσεις των στρατευμάτων. Πάντως, οι ασκήσεις περιελάμβαναν μικρό αριθμό στρατευμάτων.
Επίσης, πολλά από τα στρατεύματα που βρίσκονται κοντά στα ουκρανικά σύνορα δεν συμμετέχουν σε καμία επίσημη εκπαίδευση.
Όταν ο ρώσος εκπρόσωπος ρωτήθηκε για τη μετακίνηση των στρατευμάτων, αρκέστηκε να πει πως η Ρωσία έχει το δικαίωμα να μετακινεί στρατεύματα, όπως επιθυμεί εντός της επικράτειάς της.
Στο ίδιο μήκος κύματος, η δημοσιογράφος Olga Tokariuk εστιάζει στα εξής δύο στοιχεία:
- Πρώτον, ας δούμε αν υπάρχει πραγματική απόσυρση στρατευμάτων.
- Δεύτερον, τον περασμένο Μάιο οι Ρώσοι είπαν το ίδιο, αλλά στην πραγματικότητα άφησαν πίσω τους το μεγαλύτερο μέρος του στρατιωτικού υλικού για να μπορέσουν να επιστρέψουν γρήγορα.
Οι πρώτες αντιδράσεις
Στην πρώτη του αντίδραση, το Κίεβο επισημαίνει πως περιμένει αποδείξεις ότι τα ρωσικά στρατεύματα πράγματι αποσύρονται. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών, ως απάντηση στην ανακοίνωση της Μόσχας, «αν δούμε αποχώρηση, θα πιστέψουμε σε αποκλιμάκωση».
Λίγο νωρίτερα, ο ίδιος, έδωσε τα εύσημα σε Ουκρανία και Δυτικούς ότι κατάφεραν να εμποδίσουν κλιμάκωση εκ μέρους της Ρωσίας. «Μαζί με τους εταίρους μας, καταφέραμε να εμποδίσουμε οποιαδήποτε νέα κλιμάκωση εκ μέρους της Ρωσίας».
Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, ανέβασε στη σελίδα της στο Facebook ένα δηκτικό σχόλιο δικαιολογώντας την επίθεση της Μόσχας απέναντι στη δυτική «υστερία». Μεταξύ άλλων έγραψε: «Η 15η Φεβρουαρίου 2022 θα μείνει στην ιστορία ως η ημέρα της αποτυχίας του δυτικού προπαγανδιστικού πολέμου».