Επενδύσεις έως και 1 δισ. ευρώ από λίγες μεγάλες επιχειρήσεις, δραστηριοποιούμενες κυρίως στους κλάδους της βιομηχανίας, της ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών, αναμένεται να ενταχθούν άμεσα στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ).
Πρόκειται για ώριμα έργα από εταιρικά σχήματα που έχουν ήδη καταλήξει σε συμφωνία με τις τράπεζες και περιμένουν την επίσημη έναρξη της ευρωπαϊκής δράσης για να βάλουν τις μηχανές μπροστά.
Πλέον το πλαίσιο εφαρμογής του προγράμματος είναι γνωστό και το μόνο που μένει για τη λειτουργία του είναι η δημοσίευση των δημόσιων προσκλήσεων, από τις τράπεζες που συμμετέχουν στο εγχείρημα (Εθνική Τράπεζα, Τράπεζα Πειραιώς, Alpha Bank, Eurobank, Optima Bank, Παγκρήτια Τράπεζα).
Η υποβολή
Μέχρι να τεθεί ωστόσο σε εφαρμογή η ηλεκτρονική πλατφόρμα για τις αιτήσεις και τα δικαιολογητικά, η σχετική διαδικασία θα μπορεί να γίνεται μόνο «χειροκίνητα». Πρόκειται για ένα σύστημα το οποίο χρηματοδοτήθηκε από τις τράπεζες, αλλά η ευθύνη για τη δημιουργία του, που έχει ανατεθεί στον ιδιωτικό τομέα, είναι του Δημοσίου.
Τραπεζικές πηγές εκτιμούν ότι θα είναι έτοιμο στα μέσα με τέλη Μαρτίου, που σημαίνει ότι οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να αναμένουν έως τότε για την υποβολή της αίτησής τους. Κατ΄ εξαίρεση, οι τράπεζες έχουν την πρόθεση να ολοκληρώσουν την απαραίτητη προεργασία χωρίς τη χρήση της πλατφόρμας για μεγάλους πελάτες τους, ώστε να μην καθυστερήσουν επενδύσεις που πρέπει να προχωρήσουν άμεσα.
Μία ακόμη εκκρεμότητα αφορά το μητρώο των αξιολογητών που ακόμη δεν έχει δημιουργηθεί από το υπουργείο Οικονομικών. Ο λόγος γίνεται για τους ελεγκτές που θα δίνουν το πράσινο φως για τη χρηματοδότηση ενός σχεδίου με τα χαμηλότοκα δάνεια του ΤΑΑ. Σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν ήδη υποβάλει αιτήσεις 2-3 εταιρείες, ωστόσο ακόμη δεν έχει γίνει καμία ανακοίνωση.
Οι τράπεζες επικοινώνησαν για το θέμα με τα αρμόδια στελέχη του υπουργείου, τα οποία πρότειναν μία εναλλακτική λύση για πιο επείγουσες περιπτώσεις. Ειδικότερα, τα πιστωτικά ιδρύματα θα μπορούσαν να βρουν μόνα τους έναν αξιολογητή και εφόσον πληροί τα κριτήρια που έχουν τεθεί, θα εντάσσεται άμεσα στη λίστα των ελεγκτών.
Οι όροι των δανείων
Κατά τα άλλα, κλείδωσε την περασμένη εβδομάδα το επιτόκιο των δανείων του δανειοδοτικού σκέλους του ΤΑΑ «Ελλάδα 2.0». Υπενθυμίζεται ότι μία επένδυση που εντάσσεται στη δράση μπορεί να χρηματοδοτηθεί ως εξής:
- Κατά 30% – 50% από τα ευρωπαϊκά δάνεια με επιτόκιο 0,35%, ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιχείρησης, υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει υπέρβαση του ορίου των κρατικών ενισχύσεων που ισχύουν κατά περίπτωση. Διαφορετικά, το επιτόκιο θα είναι μεγαλύτερο. Η διάρκεια εξόφλησης κυμαίνεται από 3 έως 15 έτη, ανάλογα με το είδος της επένδυσης.
- Κατά 30% – 50% από απευθείας τραπεζικό δανεισμό. Το κόστος του θα διαμορφώνεται ελεύθερα με βάση το πιστοληπτικό προφίλ του επενδυτή και τις εγγυήσεις που παρέχει.
- Κατά 20% τουλάχιστον από ιδία συμμετοχή.
Πώς υπολογίζεται
Το στοίχημα για τους ενδιαφερομένους είναι να αυξήσουν τη χρηματοδότηση από το ΤΑΑ σε όσο το δυνατόν υψηλότερα επίπεδα και ταυτόχρονα να ελαχιστοποιήσουν το επιτόκιό της. Αυτό διαμορφώνεται στο 0,35% για όλες τις επενδύσεις, για τις οποίες δεν προκύπτει υπέρβαση του προκαθορισμένου πλαφόν κρατικών ενισχύσεων που θα λάβει η επιχείρηση για την ολοκλήρωση του έργου της.
Οταν όμως το πλαφόν αυτό υπερκαλυφθεί, το κόστος αλλάζει. Οσο πιο μεγάλη η υπερκάλυψη, τόσο υψηλότερη είναι η αύξηση στο επιτόκιο. Πρόκειται για μία παράμετρο που αφορά κυρίως, αλλά όχι μόνο, επιχειρήσεις που θα ενταχθούν ταυτόχρονα και στον Αναπτυξιακό Νόμο.
Σύμφωνα με τον μηχανισμό που έχει δημιουργηθεί, το πλαφόν ως προς την κρατική ενίσχυση που μπορεί να λάβει μία επιχείρηση υπολογίζεται ως ποσοστό επί του προϋπολογισμού της επένδυσής της. Εξαρτάται από το μέγεθός της (όσο πιο μικρή τόσο καλύτερα) και την Περιφέρεια υλοποίησης του έργου. Κυμαίνεται από 15% έως 70%, ενώ στις περιοχές που προωθείται η απολιγνιτοποίηση φτάνει το 80%.
Π.χ. για μία μεγάλη επιχείρηση στον Δυτικό Τομέα της Αθήνας, το ανώτατο ποσοστό δημόσιας ενίσχυσης επί του προϋπολογισμού της προτεινόμενης επένδυσής της δεν μπορεί να ξεπερνά το 15%. Αν λοιπόν η επένδυση είναι 500.000 ευρώ, η συνολική δημόσια ενίσχυσή της έχει ανώτατο όριο στις 75.000 ευρώ. Προσοχή όμως! Το ποσό αυτό δεν αφορά το ύψος του δανείου, αλλά τους τόκους που θα γλιτώσει η επιχείρηση από την ένταξή της στο ΤΑΑ.
Η ενίσχυση
Το ύψος κρατικής ενίσχυσης για κάθε επένδυση προκύπτει από τη διαφορά μεταξύ:
- Των τόκων του αιτούμενου δανείου που θα πλήρωνε η επιχείρηση αν δανειζόταν από την ελεύθερη αγορά. (Προβλέπεται ένα θεωρητικό επιτόκιο αναφοράς, 0,49% + περιθώριο από 0,60% έως 10%, ανάλογα με τις εξασφαλίσεις και την πιστοληπτική ικανότητα του αιτούντος.)
- Και των τόκων που θα κατέβαλλε με βάση το σταθερό επιτόκιο του ΤΑΑ (0,35%).
Από το αποτέλεσμα αυτής της πράξης βρίσκουμε την κρατική ενίσχυση που κερδίζει η επιχείρηση αν πάρει το δάνειο του ΤΑΑ για τη χρηματοδότηση της επένδυσής της. Εφόσον το ύψος της δεν υπερβαίνει το πλαφόν επί των κρατικών ενισχύσεων που ισχύουν για την επιχείρηση, στο παράδειγμά μας τις 75.000 ευρώ, το επιτόκιο χρηματοδότησης από το ΤΑΑ κλειδώνει στο 0,35%. Αν όχι, προκύπτει ένα νέο υψηλότερο επιτόκιο, που περιορίζει την κρατική ενίσχυση στο πλαφόν των 75.000 ευρώ.
Οι υποχρεωτικές δαπάνες του επιχειρηματικού σχεδίου
Για την ένταξη στο «Ελλάδα 2.0» θα πρέπει στο επενδυτικό σχέδιο να περιλαμβάνονται δαπάνες που σχετίζονται με έναν ή περισσότερους από τους 5 πυλώνες του προγράμματος, και το ύψος τους να διαμορφώνεται σε ένα ελάχιστο προκαθορισμένο ποσοστό επί του προϋπολογισμού του έργου. Από αυτό εξαρτάται και το ποσοστό της χρηματοδότησης από το ΤΑΑ, το οποίο μπορεί να είναι 30%, 40% ή 50%. Συγκεκριμένα:
1
Πράσινη μετάβαση: Ελάχιστο ποσοστό πράσινων δαπανών 20% επί του συνολικού προϋπολογισμού του σχεδίου. Με αυτό εξασφαλίζεται χρηματοδότηση 30% από το ΤΑΑ, αν ανέβει στο 20% η χρηματοδότηση φτάνει στο 40% και αν είναι 40% και πάνω ανέρχεται στο μέγιστο του 50%.
2
Ψηφιακός μετασχηματισμός: Ισχύουν τα ίδια με παραπάνω.
3
Καινοτομία, έρευνα και ανάπτυξη: Ισχύουν τα ίδια με παραπάνω. Επιπλέον, πρέπει να καλύπτεται η επιλεξιμότητα ενός τουλάχιστον από τους δείκτες καινοτομίας – έρευνας και ανάπτυξης.
4
Ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων: Αν η συνεργασία είναι υφιστάμενη, το δάνειο του ΤΑΑ διαμορφώνεται στο 30% επί του ύψους του επενδυτικού σχεδίου, ενώ αν είναι νέα ή δημιουργείται ένα καινούργιο σχήμα-όμιλος, ανέρχεται σε 40%.
Προϋπόθεση είναι τουλάχιστον το 20% των δαπανών να αφορούν τις επενδυτικές δαπάνες που γίνονται σύμφωνα με τη σύμβαση συνεργασίας, αλλά και να προκύπτει συγκεκριμένη αύξηση του κύκλου εργασιών μετά τη δημιουργία του νέου ομίλου.
5
Εξωστρέφεια: Αν την τελευταία 3ετία το ποσοστό των εξαγωγών επί του συνολικού κύκλου εργασιών ανέρχεται στο ελάχιστο όριο του 15%, η χρηματοδότηση από το ΤΑΑ φτάνει στο 30% της επένδυσης. Με 30% εξαγωγές ανέρχεται στο 40% και με 40% εξαγωγές στο 50%. Αν πρόκειται για νέες επιχειρήσεις, τα ποσοστά αυτά πρέπει να καλύπτονται στο τριετές πλάνο του σχεδίου που θα υποβληθεί, με βάση τη μελέτη βιωσιμότητας.
Σημειώνεται ότι ένα σχέδιο μπορεί να συνδυάζει περισσότερες της μιας κατηγορίες δαπανών, π.χ. εξωστρέφεια και ψηφιακός μετασχηματισμός. Με τον τρόπο αυτόν επιτυγχάνεται πιο εύκολα η διαμόρφωση του δανεισμού από το ΤΑΑ στο μέγιστο 50% επί του προϋπολογισμού της επένδυσης.
