Οι εξαγορές των Viva Wallet από την JP Morgan Chase, της Pollfish από την Protégé και η αναμενόμενη της Accusonus από τη Meta/Facebook στις πρώτες 35 ημέρες του 2022 δεικνύουν ότι το ελληνικό οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων, που γεννήθηκε στην ουσία μέσα στη 10ετή κρίση χρέους, μπήκε για τα καλά στα ραντάρ διεθνών επενδυτικών κολοσσών, δημιουργώντας μια κοινότητα ελληνικών startups διεθνούς εμβέλειας.
Σύμφωνα μάλιστα με τις εκτιμήσεις της Endeavor, το 2022 θα είναι χρονιά-ορόσημο για την ελληνική τεχνολογία, καθώς θα έχουμε ταυτόχρονα ρεκόρ σε όλα τα βασικά μεγέθη του οικοσυστήματος που δημιουργούν οι ελληνικές startups: στον αριθμό εξαγορών και στο μέγεθος των συμφωνιών, στο ύψος των κεφαλαίων που θα αντλήσουν με επενδύσεις και δανεισμό, στις νέες θέσεις εργασίας και στον αριθμό εταιρειών που θα ιδρυθούν ή θα ξεκινήσουν δραστηριότητα στην Ελλάδα.
Ψήφος εμπιστοσύνης
Να σημειωθεί πως το 2021 ήταν επίσης χρονιά-ρεκόρ, με την ψήφο εμπιστοσύνης στο ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας που έδωσαν εγχώριοι και διεθνείς επενδυτές να αποτυπώνεται στις χρηματοδοτήσεις-ρεκόρ προς startups ελλήνων ιδρυτών. Οι επενδύσεις σε νεοφυείς εταιρείες με ελληνικό DNA κατέρριψαν κάθε προηγούμενο ρεκόρ το περασμένο έτος, ανερχόμενες σε 4,5 δισ. δολ. από μόλις 1,3 δισ. δολ. τόσο το 2020 όσο και τη διετία 2018-2019, ενώ ήταν δεκαπλάσιες έναντι του 2015, όταν είχαν ανέλθει σε μόλις 400 εκατ. δολ., αλλά και 87 φορές περισσότερες έναντι του 2010.
Ενδεικτική της δυναμικής που αποκτά η νεοφυής επιχειρηματικότητα ελλήνων founders είναι και η εξέλιξη του δείκτη των εξαγορών και δημόσιων εγγραφών, οι οποίες σχεδόν διπλασιάστηκαν το περασμένο έτος. «Ενας αυξανόμενος αριθμός κορυφαίων venture capital & private equity funds διεθνώς συμμετείχε σε επενδύσεις σε όλα τα στάδια, ενώ επίσης επιχειρηματικοί κολοσσοί πραγματοποίησαν σημαντικές επενδύσεις και εξαγορές» αναφέρει μελέτη του Marathon Venture Capital.
Οι χρηματοδοτήσεις
Οπως προκύπτει από τα ίδια στοιχεία, το 2021 οι startups ελλήνων ιδρυτών που δεν έχουν παρουσία στην Ελλάδα άντλησαν τη μερίδα του λέοντος των χρηματοδοτήσεων. Συγκεκριμένα, έφθασαν τα 3,5 δισ. δολ., αυξημένες κατά 296%, αντιπροσωπεύοντας το 78% του συνολικού επενδυμένου ποσού.
Οι δε χρηματοδοτήσεις προς startups ελλήνων ιδρυτών με παρουσία στην Ελλάδα ανήλθαν σε 972 εκατ. δολ., μεγαλώνοντας κατά 124% σε σχέση με το 2020 και 289% σε σχέση με το 2019. Η επενδυτική δραστηριότητα του περασμένου έτους οδηγήθηκε, κυρίως, από ξένα funds, τα οποία και ηγήθηκαν 150 επενδύσεων, ήτοι 86% του συνόλου.
Επενδύσεις
Το 2021 αποδείχθηκε επίσης ως το πιο παραγωγικό έτος μέχρι σήμερα αναφορικά με τις εξαγορές και δημόσιες εγγραφές σε χρηματιστήρια startups ελλήνων ιδρυτών, καθώς καταγράφηκαν 24 εξαγορές και 3 δημόσιες εγγραφές.
Θα πρέπει να σημειωθεί, πως το 2021 μόνο οι εγχώριες νεοφυείς επιχειρήσεις προσέλκυσαν επενδύσεις μισού δισ. ευρώ, ποσό υπερτριπλάσιο έναντι του 2020 και δεκαπλάσιο έναντι του 2017. Η προέλευση των χρηματοδοτήσεων ήταν από 13 ελληνικά επενδυτικά σχήματα, από 29 ευρωπαϊκά, από 24 αμερικανικά και από 20 επενδυτικά κεφάλαια από τον υπόλοιπο κόσμο.
Τριπλασιασμός
Να σημειωθεί πως μόνο η αξία του εγχώριου οικοσυστήματος των startups από τα 5-6 δισ. ευρώ σήμερα εκτιμάται πως θα τριπλασιαστεί, ξεπερνώντας τα 15 δισ. ευρώ εντός της προσεχούς πενταετίας.
Ενδεικτικό της δυναμικής που αποκτούν σταδιακά οι ελληνικές νεοφυείς εταιρείες είναι ότι στην Ελλάδα σήμερα υπάρχουν τουλάχιστον πέντε startups (ή είναι στα όρια) της κατηγορίας των «μονόκερων» (unicorns), ήτοι εταιρείες με κεφαλαιοποίηση – αποτίμηση άνω του 1 δισ. δολαρίων.
Πρόκειται για τις εταιρείες Skroutz, Persado, PeopleCert, Blueground, Viva Wallet, με τις τρεις τελευταίες, αμιγώς ελληνικές, να «γεννιούνται» το 2021 και να συγκαταλέγονται επίσημα μεταξύ των ευρωπαϊκών «μονόκερων». Το επόμενο διάστημα εκτιμάται μάλιστα πως θα προστεθούν τουλάχιστον άλλες πέντε εταιρείες αυτού του μεγέθους, με την Ελλάδα να φιλοδοξεί να αποτελεί το 5%-10% της ευρωπαϊκής παραγωγής «μονόκερων», που σήμερα φτάνουν τους 125.
Το στοίχημα
Η δημιουργία «μονόκερων» αποτελεί στοίχημα για κάθε νεοφυές οικοσύστημα, αφού δείχνει την ικανότητα μιας χώρας να δημιουργεί καινοτόμες εταιρείες μεγάλου μεγέθους. Οι «unicorn startups» μπορούν να λειτουργήσουν όχι μόνο ως πρότυπο επιχειρηματικής επιτυχίας, αλλά και να συνεισφέρουν στην περαιτέρω ανάπτυξη του οικοσυστήματος αλλά και της νέας γενιάς entrepreneurs, «επιχειρηματικών αγγέλων» και νέων καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων.
Οι τομείς δραστηριοτήτων και οι στόχοι
Οι τρεις κορυφαίοι τομείς στους οποίους δραστηριοποιούνται οι νεοφυείς επιχειρήσεις παραμένουν οι life sciences, retail και agritech, με τις startups των maritime tech και deep tech να συνεχίζουν να βρίσκονται σε ανοδική πορεία, που αναμένεται να διατηρήσουν και εντός του 2022.
Ο φιλόδοξος στόχος, σύμφωνα με στελέχη της εν λόγω αγοράς, είναι οι ελληνικές startups να εισφέρουν κάποια στιγμή το 10% του εθνικού ΑΕΠ, ενώ περαιτέρω ανάπτυξη του εγχώριου οικοσυστήματος αναμένεται πως θα τροφοδοτήσει το επόμενο διάστημα ο χώρος των big data analytics, των έξυπνων αλγορίθμων και της τεχνητής νοημοσύνης.
Ενα άλλο πεδίο που «γεννά» startups ελληνικού εδάφους είναι αυτό της τεχνολογίας στον χώρο της υγείας (healthtech), ενώ στην Ελλάδα το επόμενο διάστημα αναμένεται εκτίναξη των startups στον χώρο της καθαρής ενέργειας (cleantech). Γενικά, όπως εκτιμάται επίσης, το fintech, οι υπηρεσίες B2B, το healthtech, η κυβερνοασφάλεια και οι λύσεις τεχνητής νοημοσύνης θα παραμείνουν και το 2022 οι πιο ελκυστικοί τομείς για τις επενδύσεις επιχειρηματικών συμμετοχών υψηλού ρίσκου (Venture Capitals – VCs).
Οι τοπ εξαγορές
Από τις πρόσφατες εξαγορές ελληνικών startups, αυτή του 48,5% της Viva Wallet έναντι περίπου 1 δισ. δολ. από τον κολοσσό της JP Morgan Chase θεωρήθηκε ως ψήφος εμπιστοσύνης συνολικά για την ελληνική οικονομία, ενώ η Meta (Facebbok) αναμένεται να ανακοινώσει την εξαγορά του 100% της Accusonus με αποτίμηση στην περιοχή των 100 εκατομμυρίων ευρώ.
Παράλληλα εντύπωση προκάλεσε και η εξαγορά από την αμερικανική Prodege της Pollfish, μια ιδέα που ταξίδεψε από την Πάτρα στη Νέα Υόρκη και μετατράπηκε σε κορυφαία πλατφόρμα έρευνας αγοράς παγκοσμίως.
Να σημειωθεί πως οι τοπ 10 εξαγορές των προηγούμενων ετών, βάσει των στοιχείων των Foundation και EIT Digital, ήταν αυτές του Instashop, ενός online marketplace για supermarkets, φαρμακεία, pet shops και άλλες επιχειρήσεις, που εξαγοράστηκε από τη γερμανική Delivery Hero, της Softomotive, μιας εταιρείας λογισμικού που παρέχει τεχνολογία Robotic Process Automation για την ανάπτυξη ψηφιακού εργατικού δυναμικού, που εξαγοράστηκε από την αμερικανική Mobileum, αλλά και της Niometrics, μιας εταιρείας network analytics που παρέχει λύσεις για CSPs, που εξαγοράστηκε επίσης από τη Mobileum.
Ακολουθούν οι εξαγορές της Lenses.io, η οποία προσφέρει ένα καινοτόμο DataOps portal για streaming applications and data, που εξαγοράστηκε από τη Celonis με έδρα τη Γερμανία και τις ΗΠΑ, της THINK SILICON που εξαγοράστηκε από την αμερικανική Applied Materials και της HELIC που εξαγοράστηκε από την αμερικανική Ansys.
Τη δεκάδα ολοκληρώνουν η εξαγορά της BEAT (TAXIBEAT) από τον όμιλο Daimler, της Itics που αποκτήθηκε από τον κορεατικό κολοσσό της Samsung, της Moosend, μιας υπηρεσίας email marketing που εξαγοράστηκε από την αμερικανική Sitecore, και της Avocarrot που αποκτήθηκε από τη mobile ad tech company Glispa.
