Εγκαίρως σας είχαμε προϊδεάσει για τη λύση της «άτυπης σχέσης» μεταξύ του κύκλου των «εκσυγχρονιστών» του ΠαΣοΚ με τον Πρωθυπουργό και τη νεοδημοκρατική διακυβέρνηση, που είχε συγκροτηθεί στα σκληρά χρόνια των μνημονίων και σφυρηλατηθεί στη βάση του αντισυριζαϊκού μετώπου, το οποίο και καθόρισε, σε μεγάλο βαθμό, το νικηφόρο για τον κ. Μητσοτάκη αποτέλεσμα της τελευταίας εκλογικής αναμέτρησης, το καλοκαίρι του 2019. Εδώ και καιρό διακεκριμένοι εκσυγχρονιστές, από τον Ευάγγελο Βενιζέλο και την Αννα Διαμαντοπούλου μέχρι τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και τον Γιώργο Φλωρίδη, έπαιρναν αποστάσεις από την κυβέρνηση, προσάπτοντας κυρίως σε αυτήν «μεταρρυθμιστική κόπωση και διαχειριστική ανεπάρκεια».
Οι όποιοι δεσμοί ωστόσο φαίνεται να λύθηκαν οριστικά την περασμένη Κυριακή, όταν ο κ. Μητσοτάκης μιλώντας στην Ολομέλεια της Βουλής, κατά την ολοκλήρωση της συζήτησης επί της πρότασης δυσπιστίας του ΣΥΡΙΖΑ και αναφερόμενος στη θεωρούμενη «σκευωρία» του σκανδάλου Novartis, υπερασπίστηκε μόνο τα διωκόμενα από την προηγούμενη κυβέρνηση νεοδημοκρατικά στελέχη, διαχωρίζοντας και αρνούμενος οποιαδήποτε αναφορά στους προερχόμενους από το ΚΙΝΑΛ διωχθέντες.
Η έντονη αντίδραση από τον Βενιζέλο
Το γεγονός προκάλεσε την έντονη αντίδραση του κ. Βενιζέλου, ο οποίος έσπευσε να υπενθυμίσει στον Πρωθυπουργό το βάρος που εκείνος και το κόμμα του ανέλαβαν στη δύσκολη μνημονιακή περίοδο, συμμετέχοντας μαζί του στην ίδια κυβέρνηση, του κ. Σαμαρά. Ο κ. Βενιζέλος κατηγόρησε τον Πρωθυπουργό ότι δεν λειτούργησε θεσμικά. Ακολούθησε ένα γαϊτανάκι εκατέρωθεν τοποθετήσεων, με προεξάρχουσες και αρκούντως… πυρπολητικές εκείνες του κυβερνητικού εκπροσώπου, ο οποίος μετέθεσε την ευθύνη υπεράσπισης του κ. Βενιζέλου στον νέο αρχηγό του ΚΙΝΑΛ κ. Ν. Ανδρουλάκη, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει και εκεί ρήγματα. Πράγμα που ενόχλησε έτι περαιτέρω τον κ. Βενιζέλο, όπως δηλώνει και η επισήμανσή του προς τον κ. Μητσοτάκη ότι «δεν κατανόησε και δεν σεβάστηκε τα θεμέλια της μεταβολής που συντελέστηκε τον Ιούλιο του 2019». Ο κ. Βενιζέλος, αφού διευκρινίζει ότι δεν υποτιμά τα εκλογικά ποσοστά που έλαβε η Νέα Δημοκρατία υπό την ηγεσία του κ. Μητσοτάκη, σημειώνει εμφατικά ότι «οδηγηθήκαμε όμως στη μεταβολή των πολιτικών συνθηκών επειδή κάποιοι έδωσαν πολυετή σκληρό αγώνα, παίζοντας τη ζωή και την τιμή τους, για να μείνει η χώρα όρθια μέχρι το 2015 και στη συνέχεια προκειμένου να ανακοπεί ο κίνδυνος για την οικονομία, τη δημοκρατία και τον τόπο και να οδηγηθεί στην ήττα ο ΣΥΡΙΖΑ και οι συμπράττοντες».
Ολοι φανταζόμαστε ότι κατανοείτε ότι το διαζύγιο της όποιας σχέσης, τυπικής ή άτυπης, επήλθε και επισημοποιήθηκε με σχεδόν αυτόματο τρόπο, όπως άλλωστε προστάζουν τα νέα διευκολυντικά ψηφιακά ήθη του κ. Πιερρακάκη.
Τις συνέπειές του θα τις δούμε αργότερα, στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου και στα αποτελέσματα των προσεχών εκλογών πιθανώς. Το βέβαιο είναι ότι το αντισυριζαϊκό μέτωπο, που έδωσε αέρα νίκης στον κ. Μητσοτάκη το 2019, δεν θα υφίσταται ή καλύτερα θα είναι διασπασμένο και σε κάθε περίπτωση δεν θα έχει ενιαία έκφραση. Οπως και να έχει, έχουμε γενική αναδιάταξη δυνάμεων και μένει αν θα τη δούμε να αποτυπώνεται και στις προσεχείς κάλπες.
Οι παραλληλισμοί με τον Αντόνιο Κόστα
Ο κ. Μητσοτάκης πάντως δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τη διεκδίκηση του Κέντρου. Θα επιμείνει σε αυτήν, όπως δηλώνουν και τα θερμά συγχαρητήρια που απέστειλε στον μεγάλο νικητή των πορτογαλικών εκλογών, κ. Αντόνιο Κόστα. Ο κ. Μητσοτάκης θεωρεί ότι διατηρεί πολλά κοινά στοιχεία με τον πανηγυρικά επανεκλεγέντα πορτογάλο πολιτικό. Οπως λένε στενοί συνεργάτες του, κινούνται προς αυτόν τον στόχο, δηλαδή προς το Κέντρο, από διαφορετική αφετηρία όμως. Σοσιαλιστής εκείνος, προσεγγίζει το Κέντρο από αριστερά, ενώ ο κ. Μητσοτάκης συγκλίνει αντιστοίχως προς το Κέντρο από τα δεξιά. Επιπλέον υπενθυμίζουν ότι ο Πρωθυπουργός είχε ταξιδέψει την περασμένη άνοιξη στην Πορτογαλία προκειμένου να τον συναντήσει στη βάση της εκτίμησης που τρέφει για το πρόσωπό του. Τον αναγνωρίζει ως έναν ρεαλιστή και αποτελεσματικό ηγέτη, στοιχεία που θεωρεί ότι διακρίνουν και τον ίδιο. Εξ ου και οι παραλληλισμοί και οι ελπίδες για αντίστοιχες πορείες και ανάλογα εκλογικά αποτελέσματα.
Ο Τσίπρας στον ίδιο δρόμο με τον αψύ Σφακιανό
Στην άλλη πλευρά του πολιτικού τραπεζιού πάντως τα πράγματα παραμένουν αδιαμόρφωτα. Μπορεί ο κ. Τσίπρας να υπόσχεται αλλαγές μεγάλες στο συνέδριο και να παραπέμπει σε διευρύνσεις και κεντροαριστερά ανοίγματα, αλλά επί του παρόντος μένει σφιχταγκαλιασμένος με τον σκληρό πυρήνα της εχθροπάθειας του 2015. Ο κ. Πολάκης τον παρασέρνει στον δικό του δρόμο και εκείνος δείχνει να μην έχει τις δυνάμεις να υπερβεί εκείνους που τον τραβάνε από το μανίκι. Οσο και αν ενδομύχως αντιμετωπίζει το κόμμα του ως βαρίδι, παραμένει για την ώρα εξαρτημένος, δεν δύναται να ξεφύγει από αυτό που ο ίδιος εξέθρεψε εδώ και πολλά-πολλά χρόνια. Οι οικονομολογούντες του κόμματός του θυμούνται τις συγκρούσεις που είχαν με τον κύκλο του κ. Πολάκη στα χρόνια της συριζαϊκής διακυβέρνησης όταν εκείνος, εκφράζοντας πιθανώς και τον κ. Τσίπρα, προκαλούσε συνεχώς απαιτώντας ολοένα και υψηλότερες δαπάνες για τον λαό, ενώ εκείνοι πάσχιζαν για τη διάσωση της χώρας, την οποία οι τότε επιδαψιλευτές της τώρα συνεχώς επικαλούνται. Ορισμένοι, όσοι από μακριά παρατηρούν την επιθετική δραστηριότητα του κ. Πολάκη, καταλήγουν στο συμπέρασμα πως ο αρχηγός μάλλον γέρνει προς τον αψύ Σφακιανό και πως εν τέλει αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Μένει να αποδειχθεί βεβαίως. Ο κ. Τσίπρας έχει λίγο χρόνο ακόμη στη διάθεσή του προκειμένου να πραγματοποιήσει μέχρι το Πάσχα το συνέδριο του κόμματός του και να διαλέξει καθαρά ποιον δρόμο θα βαδίσει.
Στα βαθιά μετά τον μήνα του μέλιτος
Αλλωστε όπως σημειώσαμε παραπάνω, το Κέντρο θα διεκδικηθεί και από τον Μητσοτάκη, αλλά ακόμη περισσότερο από τον ευκρινέστερο συγγενή αυτού, τον νέο αρχηγό του ΚΙΝΑΛ κ. Ν. Ανδρουλάκη. Ο νεοεκλεγείς κρητικός πολιτικός έχει ενθαρρυνθεί από τα δημοσκοπικά άλματα που συνόδευσαν την εκλογή του, πιστεύει ότι το Κέντρο είναι προνομιακός του χώρος και θα επιμείνει στην αυτή γραμμή, να εμφανισθεί δηλαδή ως αυθεντική έκφραση της ανερχόμενης ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Και για αυτόν, ωστόσο, οι επόμενες εκλογές δεν θα είναι υγιεινός περίπατος. Γνωρίζει ότι ο μήνας του μέλιτος παρήλθε και σύντομα θα βρεθεί, αν δεν έχει ήδη βρεθεί, προ διπλής και αυξανόμενης πίεσης, τόσο από τα δεξιά όσο και από τα αριστερά. Θα χρειαστεί και ο κ. Ανδρουλάκης να αναδείξει ρηξικέλευθη και καθαρή πολιτική, θα απαιτηθεί να απαντήσει ευθέως σε πλήθος διλημμάτων και βεβαίως να προβεί σε πιο λεπτομερείς επεξεργασίες πολιτικής και μαζί να αναδείξει μια πολιτική ομάδα συνεκτική, αξιόμαχη και προπάντων αξιόπιστη. Διαθέτει όλα τα στοιχεία προκειμένου να εγκατασταθεί με αξιώσεις, κατά τις παραδόσεις του κόμματός του, στο Κέντρο, αρκεί να δράσει όπως οι περιστάσεις απαιτούν. Ιδωμεν, είναι μακρύς ο δρόμος.
Πρώτα Αθήνα, μετά Αγκυρα
Οι συμβολισμοί στην πολιτική έχουν τη δική τους σημασία. Δεν μπορώ λοιπόν να μη σχολιάσω το γεγονός ότι, πλην σοβαρού απροόπτου, ο πρόεδρος του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτζογκ αναμένεται να επισκεφθεί πρώτα την Αθήνα, στις 24 Φεβρουαρίου, και ακολούθως, πιθανότατα εντός του Μαρτίου, την Αγκυρα – εφόσον ευδοκιμήσει η πίεση που του ασκεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οι προετοιμασίες «έτρεχαν» εδώ και καιρό και φαίνεται ότι η «τελική πινελιά» προστέθηκε στην πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια με τον ισραηλινό ομόλογό του Γιαΐρ Λαπίντ την περασμένη Πέμπτη 3 Φεβρουαρίου. Αναμφίβολα, μία επίσκεψη δεν σβήνει τον προβληματισμό που ομολογούν αρκετοί έλληνες διπλωμάτες για τις πιθανότητες ευρύτερης επαναπροσέγγισης Αγκυρας και Τελ Αβίβ. Ωστόσο, οι ελληνοϊσραηλινοί δεσμοί είναι πλέον βαθιοί και σταθεροί και μοιάζει δύσκολο να ταρακουνηθούν αν λιώσουν οι «πολιτικοί πάγοι» μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ. Καλό είναι όμως να προσέχει κανείς για να έχει…
***
Είναι μια αμοιβαία προσωπική εκτίμηση που κρατάει χρόνια αυτή μεταξύ του Γιάννη Στουρνάρα και του Γιώργου Χουλιαράκη . Ενθυμούμαι ότι και το 2015 ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος είχε προτείνει στο Διοικητικό Συμβούλιο την πρόσληψη του φερέλπιδος, πλην σιωπηλού, οικονομολόγου ως συμβούλου στην ΤτΕ, αλλά τελικώς εκείνος προτίμησε τη θέση του επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ), για να πέσει στη συνέχεια στα «βαθιά νερά» των μνημονιακών διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς και ακολούθως να αναλάβει αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών. Τώρα όμως ο κ. Χουλιαράκης αποδέχθηκε τη νέα πρόταση του κ. Στουρνάρα και αναλαμβάνει καθήκοντα συμβούλου στην ΤτΕ. Η πρόταση έγινε δεκτή ομοφώνως από το ΔΣ της ΤτΕ και θέλω να ελπίζω ότι στον ΣΥΡΙΖΑ δεν θα σηκώσουν διάφοροι αντάρτικο. Υπενθυμίζω ότι ο κ. Χουλιαράκης είναι και μέλος του νεοπαγούς think tank που συνέστησε ο Αλέξης Τσίπρας.
