Επιστήμονες που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή στη μάχη κατά του κορωνοϊού ομολογούν τα λάθη που έκαναν οι ίδιοι από την αρχή της πανδημίας, σημειώνοντας ότι ακριβώς αυτή η αποδοχή βρίσκεται στο επίκεντρο της επιστημονικής προόδου. Οι αρχικές οδηγίες για την αντιμετώπιση της πανδημίας έχουν αλλάξει αρκετές φορές, καθώς υπάρχουν διαρκώς νέα δεδομένα, με τους πολίτες να αντιδρούν και τα social media να παίρνουν φωτιά.

Στην επιστήμη, η απροθυμία να αναθεωρήσει κάποιος τη θέση του, θεωρείται συνήθως ως πνευματική αδυναμία παρά ως ένδειξη ηθικής δύναμης. Έχοντας αυτό κατά νου, ο Guardian ρώτησε κορυφαίους επιστήμονες σχετικά με το τι έκαναν λάθος κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Peter Openshaw: Ο επικεφαλής για τις λοιμώξεις στο Imperial College του Λονδίνου, «δεν περίμενε ότι τα εμβόλια θα λειτουργούσαν»

«Ειλικρινά, δεν πίστευα ότι τα εμβόλια θα ήταν επιτυχή. Δεν υπήρχε παράδειγμα εμβολίου για έναν ανθρώπινο κορωνοϊό και τα εμβόλια για τον κορωνοϊό των ζώων δεν ήταν και τόσο καλά… Αναφερθήκαμε στα εμβόλια στην πρώτη μας έκθεση για τη Covid από την Ακαδημία Ιατρικών Επιστημών και είπαμε ότι ήταν απίθανο να είναι κάτι διαθέσιμο στο εγγύς μέλλον. Ως εκ τούτου, ήμουν εντελώς ενθουσιασμένος όταν ήρθαν εκείνες οι πρώτες δοκιμές ενόψει των Χριστουγέννων του 2020 και πήραμε αυτό το υπέροχο δώρο. Ήταν πολύ πιο αποτελεσματικά από ό,τι ήλπιζα. Ως άτομο που μελετά την ανοσία στους ιούς για 30 χρόνια, θα έπρεπε να το είχα προβλέψει».

Susan Michie: H διευθύντρια του κέντρου αλλαγής συμπεριφοράς στο University College του Λονδίνου, «άλλαξε γνώμη σχετικά με τη χρησιμότητα των μασκών»

«Από νωρίς, διάβασα ότι τα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα των μασκών ευρύτερα στην κοινωνία ήταν διφορούμενα. Η έμφαση στη μετάδοση σταγονιδίων προκάλεσε ανησυχία ότι τα μολυσμένα άτομα μπορεί να αγγίξουν τις μάσκες του προσώπου τους και μετά να αγγίξουν τις επιφάνειες, παρέχοντας έτσι μια οδό μετάδοσης.

Τέθηκε επίσης η πιθανότητα οι άνθρωποι να συμπεριφέρονται λιγότερο προσεκτικά ως αποτέλεσμα της χρήσης μάσκας. Δύο πράγματα άλλαξαν. Όταν τα στοιχεία έδειξαν ότι η κύρια οδός μετάδοσης ήταν μέσω του αέρα και όχι των σταγονιδίων, η επιλογή για τις μάσκες έγινε πολύ ισχυρότερη. Υπήρχαν επίσης πειστικά στοιχεία από μελέτες σε πραγματικό χρόνο στη κοινωνία.

Αυτό άλλαξε τη γνώμη μου στο να είμαι σθεναρά υπέρ των μασκών. Με ρώτησαν σε μία τηλεοπτική εκπομπή πόσο καιρό θα φοράμε μάσκες. Είπα «για πάντα, σε κάποιο βαθμό». Η φράση απομονώθηκε  πριν προλάβω να εξηγήσω ότι αυτό θα εξαρτηθεί από το εκάστοτε πλαίσιο και τον κίνδυνο μόλυνσης. Είχα μήνες να με «τρολάρουν» και να μου επιτίθενται επειδή το είπα αυτό. Αλλά η επιστήμη συνεχίζει να παράγει καλά στοιχεία ότι οι μάσκες μειώνουν τη μόλυνση από τον κορωνοϊό , έναν αερομεταφερόμενο ιό».

Allyson Pollock: Η καθηγήτρια δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο του Newcastle, «λυπάται που δεν μίλησε ενάντια στο κλείσιμο των σχολείων»

«Ξέραμε σχεδόν αμέσως, όταν εισήχθη το γενικό lockdown τον Μάρτιο του 2020, ότι τα παιδιά ήταν η ομάδα λιγότερου κινδύνου και η εκπαίδευσή τους θα έπρεπε να είχε διατηρηθεί. Μακάρι να το είχα εκφράσει πιο έντονα. Υπήρχαν ορισμένες περιοχές της χώρας που δεν είχαν σχεδόν καθόλου κρούσματα, και θα έπρεπε να ήταν δυνατό να τεθεί σε εφαρμογή ένας υγειονομικός κλοιός  γύρω από απομακρυσμένες και αγροτικές περιοχές, όπως για παράδειγμα τα νησιά Orkney.

Στα σχολεία, το κλείσιμο δεν θα έπρεπε να διαρκέσει περισσότερο από μερικές εβδομάδες. Ήμουν απογοητευμένη από τη θέση που υιοθέτησαν τα σωματεία εκπαιδευτικών. Υπήρχε πολύς φόβος και έντονη συναισθηματική φόρτιση, αλλά δεν κοίταζαν τα στοιχεία ή τις συνθήκες στις οποίες ζούσαν μερικά από αυτά τα παιδιά, για τα οποία το σχολείο είναι χώρος ασφάλειας και εκπαίδευσης.

Η κυβέρνηση θα μπορούσε να έχει θέσει σε εφαρμογή συστήματα για εναλλακτικές σχολικές ημέρες ή να επεκτείνει τις εγκαταστάσεις της τάξης και να προσλάβει εθελοντικό προσωπικό. Θα έπρεπε να είχε κάνει τα πάντα για να κρατήσει τα σχολεία ανοιχτά για τα παιδιά. Ο δεύτερος γύρος του κλεισίματος των σχολείων ήταν καταστροφή. Μίλησα νωρίς στο πρώτο lockdown κατά της απαγόρευσης να επισκέπτονται συγγενείς οίκους ευγηρίας και της ανάγκης αναδιάταξης με αποστολή προσωπικού στα σπίτια, σε ένα άρθρο στο BMJ. Ήταν πραγματικά δύσκολο να μιλήσω, γιατί το θέμα ήταν ιδιαίτερα πολιτικοποιημένο. Αυτή η πολιτικοποίηση ήταν εντελώς λάθος στο μυαλό μου».

Kit Yates: Ο διευθυντής του κέντρου μαθηματικής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Bath, έκανε μια «ανατροπή στον ρόλο των επιστημόνων στην πανδημία»

«Αρχικά, είδα το ρόλο μου σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές συνεντεύξεις, να εξηγώ τις δυνατότητες και τους περιορισμούς της μαθηματικής μοντελοποίησης και βασικών ιδεών όπως η εκθετική ανάπτυξη και ο αριθμός αναπαραγωγής, φαινομενικά νομιμοποιώντας την προσέγγιση της κυβέρνησης. Παρόλο που δεν συμφωνούσα με ορισμένες από τις πολιτικές, δεν θεωρούσα ότι ήταν ο ρόλος των επιστημόνων να μιλήσουν εναντίον τους.

Εκ των υστέρων, κατάλαβα ότι αυτό ήταν αφελές. Σιγά σιγά οι ερωτήσεις που μου έκαναν στις συνεντεύξεις άρχισαν να αλλάζουν. Μετά από μια αρχική ματιά στα δεδομένα, δεχόμουν ερωτήσεις όπως «Τι θα έπρεπε να κάνουμε διαφορετικά;» ή «Μήπως η κυβέρνηση έκανε λάθος σε αυτό;» . Συνειδητοποίησα ότι έπρεπε να «βγω από το κουτί» και να δώσω απαντήσεις. Εντάχθηκα επίσης στην ομάδα επιστημόνων Independent Sage, μια διεπιστημονική ομάδα εμπειρογνωμόνων, η οποία παρέχει ανεξάρτητες συμβουλές πολιτικής. Η εμπειρία αυτή άλλαξε ριζικά την άποψή μου για τον ρόλο των επιστημόνων που μιλούν και λαμβάνουν υπόψιν την πολιτική. Δεν αρκεί πάντα να αφήνουμε τα δεδομένα να μιλούν μόνα τους.

Sir Andrew Pollard: Ο διευθυντής της Ομάδας Εμβολίων της Οξφόρδης, «δεν άλλαξε γνώμη για τις ενισχυτικές δόσεις», αλλά λέει ότι «αυτό έχει παρεξηγηθεί»

Αρκετοί σχολιαστές υποστήριξαν πρόσφατα ότι είμαι κατά των ενισχυτικών δόσεων ή ότι έχω αλλάξει γνώμη για τις ενισχυτικές δόσεις. Στην πραγματικότητα, αυτό δεν ισχύει. Έχω σταθερά την άποψη ότι η πρώτη και η δεύτερη δόση παντού θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα έναντι της τρίτης δόσης (ή τέταρτης), όταν υπάρχει περιορισμένη προσφορά.

Πολλές περισσότερες ζωές θα είχαν σωθεί το 2021, εάν οι διαθέσιμες δόσεις εμβολίου είχαν κατανεμηθεί πιο δίκαια σε όλο τον κόσμο. Με περιορισμένους πόρους, η επιστημονική υπόθεση για τη διάσωση πολλών ζωών υπερισχύει του πιο οριακού οφέλους της βελτίωσης της προστασίας με ακόμα μία δόση, για όσους έχουν ήδη ένα τείχος άμυνας κατά της Covid-19». Αυτό δεν σημαίνει ότι είμαι κατά των ενισχυτικών δόσεων, απλώς ότι είμαι υπέρ της ισότητας».

Neil Ferguson: Ο επιδημιολόγος στο Imperial College του Λονδίνου, τονίζει όχι ένα, αλλά «τρία πράγματα που αποκάλεσε λάθος»

Πρώτον, όλοι υποτιμήσαμε το ποσοστό των λοιμώξεων από τον κοροναϊό που εισάγονταν στη χώρα από ταξιδιώτες τον Φεβρουάριο/Μάρτιο 2020. Υπολογίσαμε ότι ήταν περίπου 70%, ενώ η αναδρομική ανάλυση δείχνει ότι δεν έγινε αντιληπτό πάνω από το 90%. Έτσι, μόνο όταν ξεκίνησαν οι συστηματικοί έλεγχοι στα νοσοκομεία από τις 10 Μαρτίου, συνειδητοποιήσαμε πόσο μακριά είχε φτάσει η επιδημία.

Δεύτερον, ενώ περίμενα να εξελιχθεί ο ιός, η έκταση της εξέλιξης που παρατηρήθηκε όταν πρωτοεμφανίστηκε η μετάλλαξη Άλφα, μαζί με το πόσο αυξήθηκε η μεταδοτικότητα (και, σε μικρότερο βαθμό, η σοβαρότητα) ήταν μια έκπληξη.

Τρίτον, καθώς η ανοσία έχει αυξηθεί στον πληθυσμό (λόγω μόλυνσης και εμβολιασμού) τον τελευταίο χρόνο, τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης έχουν χαλαρώσει και έχουν εμφανιστεί νέες παραλλαγές, η πρόβλεψη της μελλοντικής πορείας της επιδημίας, ακόμη και βραχυπρόθεσμα, έγινε ακόμη πιο δύσκολη απ’ ό,τι περίμενα.