Υπό το πρίσμα της ακραίας έντασης μεταξύ Κιέβου και Μόσχας, η αυριανή επίσκεψη, τη Δευτέρα 31 Ιανουαρίου, του Νίκου Δένδια στη Μαριούπολη κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική για μια σειρά από λόγους. Μεταβαίνοντας σε μια περιοχή με ισχυρό ελληνικό στοιχείο (περίπου 100.000 πολίτες), ο υπουργός Εξωτερικών θέλει να καταδείξει το έμπρακτο ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας για τους αποδήμους της, οι οποίοι βιώνουν τις δύσκολες συνέπειες του Ουκρανικού Ζητήματος. Ειδικότερα, ο κ. Δένδιας θα επισκεφθεί την Μαριούπολη και τον Σαρτανά, όπου θα συναντηθεί με ομογεινειακούς φορείς και τοπικούς αξιωματούχους του πολιτικού και πολιτιστικού γίγνεσθαι, ενώ θα βρεθεί και στα γραφεία της Ειδικής Αποστολής Επιτήρησης του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ).
Νέος πρόξενος
Πέραν του ισχυρού συμβολισμού της επισκέψεως, υπάρχει και η ουσιαστική διάσταση. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «Βήματος», μαζί με τον κ. Δένδια θα βρίσκεται και ο νέος επικεφαλής του ελληνικού Προξενείου της Μαριούπολης. Η θέση του πρόξενου παραμένει κενή από το 2019, ωστόσο το προξενείο, που αντιμετώπισε σημαντικά προβλήματα μετά τις συγκρούσεις του 2014, λειτουργεί με ελάχιστο διοικητικό προσωπικό.
Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι πρόξενος αναμένεται να αναλάβει ο διπλωμάτης Μανώλης Ανδρουλάκης, ο οποίος είναι πολύγλωσσος και γνωρίζει άριστα τα τεκταινόμενα στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και της Κεντρικής Ασίας. Η επιλογή του μαρτυρά το ενδιαφέρον της Αθήνας να στελεχώσει επαρκώς ένα κρίσιμο και δύσκολο πόστο.
Η «ιδιαιτερότητα» της Μαριούπολης έγκειται στη… γεωγραφία, καθώς βρίσκεται σε «απόσταση αναπνοής» από το Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ, τις δύο περιοχές που οι ρωσόφωνοι ανακήρυξαν αυτόνομες δημοκρατίες. Τούτων δοθέντων, και εάν η Μόσχα ή οι υποστηριζόμενοι από αυτήν αυτονομιστές επιχειρήσουν το «απονενοημένο», οι πιθανότητες να είναι υπό κατοχή η Μαριούπολη το επόμενο διάστημα είναι μεγάλες. Και τούτο διότι η πόλη βρίσκεται σε μία λωρίδα γης που αποτελεί – κατά κάποιο τρόπο – μία «χερσαία γέφυρα» που θα ένωνε τη χερσόνησο της Κριμαίας με τη Ρωσία δια της ξηράς.
Πόλεμος και μετακινήσεις
Το 2014 ήταν η χρονιά ορόσημο για το Ουκρανικό. Η ρωσική κατάληψη της χερσονήσου της Κριμαίας και η συνακόλουθη εξέγερση των ρωσόφωνων αυτονομιστών στις ανατολικές περιοχές έθεσε την Ουκρανία σε εμπόλεμη κατάσταση. Τότε, σε διάφορες διπλωματικές αποστολές που εδρεύουν εντός ή κοντά σε περιοχές σύγκρουσης, τέθηκε το μεγάλο ερώτημα: Παραμονή ή αποχώρηση;
Αυτό το ερώτημα «βασάνισε» και το ελληνικό Προξενείο της Μαριούπολης, στο οποίο επικεφαλής ήταν τότε ο Δημήτρης Παπανδρέου, σήμερα πρέσβης της Ελλάδος στο Σαράγεβο. Η πρώτη σκέψη να εκκενωθεί το προξενείο και να μεταφερθεί σε άλλη περιοχή έγινε τον Μάιο του 2014. Ωστόσο, ο κ. Παπανδρέου έκρινε σκόπιμο ότι η ελληνική αποστολή έπρεπε να παραμείνει στην θέση της.
Προϊόντος του χρόνου, κι ενόσω οι συγκρούσεις και οι φρικαλεότητες διογκώνονταν, ο Έλληνας διπλωμάτης πήρε την κρίσιμη απόφαση. Με επιστολή του (28 Αυγούστου 2014) στον τότε υπουργό Εξωτερικών, Ευάγγελο Βενιζέλο, εισηγήθηκε την μεταφορά του προξενείου. Ο κ. Βενιζέλος έκανε άμεσα αποδεκτή την εισήγηση. Το ελληνικό προξενείο μεταφέρθηκε προσωρινά στην πόλη Ντνιπροπετρόβσκ. Στις 11 Οκτωβρίου του ίδιου έτους, τα στελέχη του προξενείου επέστρεψαν κανονικά στην βάση τους στην Μαριούπολη.
Νεκροί έλληνες
Τρεις μέρες μετά την επιστροφή της ελληνικής αποστολής στην Μαριούπολη, καταγράφηκαν απώλειες ομογενών. Στις 14 Οκτωβρίου ο Παπανδρέου επισκέφθηκε τον Σαρτανά. Ξαφνικά, περί τις 14:00 το μεσημέρι ακούγονται εκρήξεις.
Πύραυλοι, αγνώστου προελεύσεως, χτυπούν μια πομπή ανθρώπων που κατευθύνονταν στο τοπικό νεκροταφείο. Επτά άνθρωποι χάνουν την ζωή τους και περισσότεροι από 15 τραυματίζονται. Οι νεκροί και οι τραυματίες στην συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν ελληνικής καταγωγής. Ο Έλληνας πρόξενος γλιτώνει από θαύμα τη ζωή του, καθώς απείχε λίγα μέτρα από το σημείο της τυφλής επίθεσης.
Παρά την εμπόλεμη κατάσταση και το τραγικό γεγονός της απώλειας ομογενών, το ελληνικό προξενείο στην Μαριούπολη συνέχιζε να λειτουργεί, έστω με ελάχιστο προσωπικό. Προς τιμή των Ελλήνων που χάθηκαν, ο κ. Δένδιας θα καταθέσει, κατά την επίσκεψή του, στεφάνι στο μνημείο των πεσόντων κατοίκων του Σαρτανά.
