Υψηλοί παραμένουν οι σκληροί δείκτες της πανδημίας στην χώρα μας. Μπορεί τα κρούσματα να παρουσιάζουν μείωση τις τελευταίες εβδομάδες και να έχουν σταθεροποιηθεί σε αριθμούς κοντά στις 20.000 οδηγώντας την κυβέρνηση στην απόφαση να προχωρήσει σε χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων, ωστόσο οι θάνατοι προκαλούν προβληματισμό.
Ο υψηλός αριθμός των καθημερινών θανάτων από κορωνοϊό προκαλεί πονοκέφαλο τόσο στο επιστημονικό, όσο και στο κυβερνητικό επιτελείο.
Ενδεικτικοί είναι οι αριθμοί της πανδημίας, με την Ελλάδα να καταγράφει 23.195 θανάτους από την αρχή της πανδημίας. Μάλιστα, μόνο την τελευταία εβδομάδα χάθηκαν 701 άτομα, δηλαδή αριθμός που αντιστοιχεί στον πληθυσμό ενός χωριού.
Γιατί πεθαίνουν τόσοι πολλοί άνθρωποι στην Ελλάδα;
«Ο πληθυσμός της Ελλάδας είναι ιδιαίτερα γερασμένος. Μεγάλος αριθμός ανθρώπων πάνω από τα 60 που προκαλούν το 90% των θανάτων, 300 χιλιάδες είναι τελείως ανεμβολίαστοι. Η Ελλάδα διαχρονικά έκανε αλόγιστη χρήση αντιβιωτικών με αποτελεσμα να έχουμε πολλά ανθεκτικά μικρόβια που κάνουν ανθεκτικές λοιμώξεις. Το σύστημα υγείας διαχρονικά υποστελεχωμένο και όταν λειτουργεί υπό πίεση έχει λιγότερο καλή απόδοση» λέει χαρακτηριστικά ο καθηγητής Θεόδωρος Βασιλακόπουλος στο Star.
Οι περισσότεροι θάνατοι που καταγράφονται σήμερα στην χώρα είναι από το στέλεχος Δέλτα, αφού η θνητότητα και η νοσηρότητα της Όμικρον μειώνεται κατά 70% για τους εμβολιασμένους και κατά 30% για τους ανεμβολίαστους.
Το προφίλ των ασθενών στις ΜΕΘ
Περισσότεροι από 600 άνθρωποι νοσηλεύονται καθημερινά στις εντατικές. Ο καθηγητής, Κωνσταντίνος Δραγώτης, περιγράφει στο Star το προφίλ των ασθενών: «Οι μονάδες κατά 90% είναι γεμάτες από μη εμβολιασμένους συμπολίτες μας. Το υπόλοιπο ποσοστό είναι μερικώς εμβολιασμένοι και ελάχιστοι με τρεις δόσεις και υποκείμενα νοσήματα».
Πάντως οι επιστήμονες εκτιμούν πως οι σκληροί δείκτες θα παραμείνουν αυξημένοι για τις επόμενες 2 με 3 εβδομάδες και στην συνέχεια θα δούμε βελτίωση.
Μήπως είναι νωρίς για άρση μέτρων;
Σε κάθε περίπτωση, «φουντώνει» η συζήτηση για το κατά πόσο η άρση των μέτρων αυτή την περίοδο είναι καλή ιδέα.
Συγκεκριμένα, από την Αγγλία μέχρι την Δανία, πολλές ευρωπαϊκές χώρες χαλαρώνουν τα περιοριστικά μέτρα κατά της Covid-19. Η τάση αυτή διχάζει τους ειδικούς, οι διαφωνίες των οποίων τονίζουν τις αβεβαιότητες για το άμεσο και το απώτερο μέλλον της πανδημίας.
«Αντίο στους περιορισμούς και καλωσόρισμα στην ζωή όπως την ξέραμε πριν από τον ιό» δήλωσε η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρέντερικσεν. Η χώρα της ήρε την Τρίτη το μεγαλύτερο μέρος των περιορισμών, όπως το υγειονομικό πιστοποιητικό και την υποχρεωτική χρήση μάσκας. Οι αρχές εκτιμούν ότι η παραλλαγή Όμικρον, πολύ πιο μεταδοτική από τις προκατόχους της, εμφανίζεται ως περιορισμένη απειλή για την υγεία.
Την Πέμπτη, ήταν η σειρά της Αγγλίας που ήρε τους περισσότερους περιορισμούς που ίσχυαν ακόμη και ήταν ήδη ηπιότεροι από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο: μάσκα στους εσωτερικούς δημόσιους χώρους και εμβολιαστικό πάσο για τις μεγάλες εκδηλώσεις.
Η τάση αυτή βρίσκεται σε αντίθεση με άλλες χώρες όπως η Γαλλία, η οποία, παρά μία ελαφρά χαλάρωση του προγράμματος των περιοριστικών μέτρων την επόμενη εβδομάδα, δεν προβλέπει την κατάργηση του πιστοποιητικού εμβολιασμού.
Ποιες χώρες κάνουν την καλύτερη επιλογή; Η απάντηση δεν έχει δοθεί, διότι η άρση των περιοριστικών μέτρων προκαλεί διαφωνίες μεταξύ των ειδικών ως προς τον ρυθμό και τον χρόνο.
Αντιδράσεις από τους επιστήμονες
Σύμφωνα με το AFP, μόλις ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα η άρση των περιορισμών από τον πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, προκάλεσε αντιδράσεις μεταξύ των ειδικών.
Ορισμένοι ειδικοί στηρίζουν συνολικά τις αποφάσεις της κυβέρνησης, η οποία επισημαίνει ότι η Όμικρον έχει μεν προκαλέσει αστρονομικό αριθμό κρουσμάτων, δεν προκάλεσε δε κατακλυσμό των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας: είτε διότι είναι λιγότερο λοιμογόνα είτε διότι ο πληθυσμός είναι καλύτερα προστατευμένος λόγω του εμβολιασμού.
«Σε επιδημιολογικό επίπεδο, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν βρέθηκε ποτέ σε μία τόσο ευνοϊκή κατάσταση από την αρχή της πανδημίας», λένε ορισμένοι επιδημιολόγοι. Άλλοι συνάδελφοί τους διαφωνούν με την πολύ εσπευσμένη εγκατάλειψη των περιοριστικών μέτρων και εκφράζουν ανησυχίες.
Αυτήν την στιγμή, ακόμη και λιγότερο λοιμογόνα, η Όμικρον επιβαρύνει αρκετά τα νοσοκομεία. Ο αριθμός των θανάτων που συνδέονται με την Covid αυξάνεται στην Δανία, ενώ στην Αγγλία έχει επιπεδωθεί, αφού σταμάτησε την πτωτική του πορεία.
Οι πλέον απαισιόδοξοι ανησυχούν για τις επιπτώσεις της υποπαραλλαγής BA.2 της Όμικρον, η οποία εμφανίζεται ακόμη πιο μεταδοτική. Η μεγάλη κυκλοφορία του ιού απειλεί με σοβαρή νόσηση τις πλέον ευάλωτες κατηγορίες: τους ανεμβολίαστους, τους ανοσοκατεσταλμένους, τους πολύ ηλικιωμένους…
«Αν δεν έχουμε αρκετή υπομονή για να αναλάβουμε τον έλεγχο του παρόντος επιδημικού κύματος, θα εγκαταλείψουμε μία σημαντική μειονότητα, ίσως εκατομμύρια ανθρώπους» προειδοποιεί ο ιολόγος, Στήβεν Γκρίφιν.
Τα κριτήρια…
Οι διχογνωμίες αυτές ωστόσο κρύβουν ορισμένες πιο μετριοπαθείς θέσεις. Αντί να κρίνεται ως σύνολο η χαλάρωση των μέτρων, μπορούν να γίνουν διακρίσεις μεταξύ των χωρών.
Η Δανία έλαβε την απόφασή της με βάση τρία κριτήρια: το γεγονός ότι η Όμικρον είναι λιγότερο λοιμογόνα, το υψηλό ποσοστό εμβολιασμού του πληθυσμού και το γεγονός ότι τα νοσοκομεία έχουν ακόμη περιθώρια για να αντισταθούν στο σοκ.
Τα δύο πρώτα κριτήρια ισχύουν για όλες σχεδόν τις χώρες της δυτικής Ευρώπης, αλλά το τρίτο μπορεί να εξαρτάται από την κατάσταση κάθε τοπικού συστήματος υγείας. Για παράδειγμα, η Δανία έχει αποδείξει ότι έχει μεγαλύτερη ικανότητα στην διαχείριση της υγειονομικής κρίσης σε σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Πιο μακροπρόθεσμα, ορισμένοι ειδικοί φοβούνται την υπερβολική αισιοδοξία των κυβερνήσεων που διαμορφώνουν την ιδέα ότι η Covid βρίσκεται οριστικά υπό έλεγχο.
Είναι ένα επικίνδυνο στοίχημα, με δεδομένες τις αβεβαιότητες γύρω από το ενδεχόμενο εμφάνισης νέων, ίσως σοβαρότερων, παραλλαγών.
Η προοπτική αυτή, η οποία απειλεί να αναζωπυρώσει την επιδημία, ευνοείται από την μεγάλη κυκλοφορία του ιού, γεγονός που ωθεί ορισμένους επιστήμονες να ανησυχούν για τις επιπτώσεις μίας υπερβολικής χαλάρωσης των περιορισμών.
Όμως, «άρση ή όχι των μέτρων δεν αλλάζει τα πράγματα, διότι η αποτελεσματικότητά τους στον έλεγχο της μετάδοσης είναι αυτήν την στιγμή πολύ μικρή απέναντι σε μία παραλλαγή όπως η Όμικρον», λέει ο επιδημιολόγος Antoine Flahaut του Institute of Global Health της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Γενεύης, θεωρώντας ότι είναι προτιμότερο οι προσπάθειες να επικεντρωθούν στον εξαερισμό των κλειστών χώρων για την αποτροπή της εξάπλωσης του ιού.
