«Όσοι δεν έχουν κάνει ακόμα τα πρώτα δύο εμβόλια πρέπει να τα κάνουν. Θέλω να τονίσω, ότι η τρίτη δόση είναι σημαντική, διότι ναι μεν το εμβόλιο δεν προστατεύει απολύτως από το να μολυνθεί κάποιος, προστατεύει όμως πάρα πολύ από σοβαρή νόσηση. Εν τω μεταξύ εμβόλια χορηγούνται εδώ και ένα χρόνο. Δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν εμβολιαστεί και διαθέτουμε μια πάρα πολύ σφαιρική εικόνα για την ασφάλεια τους», λέει η Αντρέα Άμμον, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ελέγχου Νόσων ECDC στην συνέντευξή της στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

«Δεν έχουμε στοιχεία που να οδηγούν στο συμπέρασμα ότι είναι αναγκαίος ένας τέταρτος εμβολιασμός για όλους», προσθέτει, ενώ θεωρεί ότι «για όσους δεν μπορούν να εμβολιαστούν για ιατρικούς λόγους ένα δραστικό φάρμακο (αντιιικό χάπι) θα είναι μια καλή και αναγκαία εναλλακτική λύση».

«Στο βαθμό που η διάδοση της Όμικρον είναι τόσο γρήγορη και η εμβολιαστική κάλυψη δεν είναι αρκετή πρέπει να συνεχίσουν να ισχύουν περιοριστικά μέτρα», τα οποία «θα πρέπει να προσαρμόζονται στην εκάστοτε κατάσταση», προθέτει η πρώην επικεφαλής του Τμήματος Επιδημιολογίας Λοιμωδών Νοσημάτων του Ινστιτούτου Ρόμπερτ Κοχ του Βερολίνου.

«Τα παιδιά και οι νέοι πρέπει να συνεχίσουν να μορφώνονται. Φυσικά πρέπει να λαμβάνονται όλα τα μέτρα προστασίας. Το κλείσιμο όμως των σχολείων είναι το τελευταίο μέτρο το οποίο θα έπρεπε να λάβει κανείς», υπογραμμίζει.

Θεωρεί δε ότι «Στην περίπτωση των επιδημιών μεταξύ του περιορισμού των ελευθεριών και του αγαθού της υγείας υπερτερεί το δεύτερο. Δεν πλήττεται κανείς τόσο πολύ σε προσωπικό επίπεδο όταν πρόκειται να διαφυλαχθεί η δημόσια υγεία».

«Ο κοροναϊός με έχει εκπλήξει δυσάρεστα τόσο συχνά, ώστε να είμαι προσεκτική με τις προβλέψεις μου. Ελπίζω ότι δεν θα χρειαστεί να εξαντλήσουμε το ελληνικό αλφάβητο διότι μεταξύ Όμικρον και Ωμέγα υπάρχει μια απόσταση και ευελπιστώ ότι δεν θα χρειαστεί να την διανύσουμε», καταλήγει.

Ακολουθεί η συνέντευξη της δρ Αντρέα Άμμον στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και στον Αντώνη Πολυχρονάκη

-Κυρία Άμον, ποιες είναι οι αρμοδιότητες του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC);

Στόχος μας είναι η ενίσχυση της άμυνας έναντι των λοιμωδών νόσων, η έγκαιρη ανίχνευση και ανάλυση νεοεμφανιζόμενων απειλών και η αντιμετώπιση των πανδημιών. Η διαχείρισή τους είναι όμως αρμοδιότητα των κρατών μελών. Κάνουμε προτάσεις αλλά δεν υπαγορεύουμε τι να κάνουν. Συλλέγουμε όμως και στοιχεία από όλον τον κόσμο για να αξιολογήσουμε ποιες νόσοι αποτελούν κίνδυνο και για την Ευρώπη, διότι οι μεταδοτικές νόσοι μπορούν μέσα σε 48 ώρες να κάνουν τον γύρο του κόσμου…

-Ήταν προετοιμασμένη η Ευρώπη, το ECDC, για την αντιμετώπιση του κορονοϊού;

Τον Ιανουάριο του 2020 είχαμε πάρει την διαβεβαίωση ότι τα κράτη είχαν ελέγξει τα εθνικά τους σχέδια και είναι προετοιμασμένα. Τώρα γνωρίζουμε ότι δεν είμασταν τόσο προετοιμασμένοι όσο νομίζαμε τότε. Και το μάθημα που πήραμε είναι ότι μερικά πράγματα πρέπει να τα κάνουμε καλύτερα.

-Τι θα κάνει το ECDC καλύτερα για την αντιμετώπιση μελλοντικών πανδημιών;

Είμαστε τώρα καλύτερα εξοπλισμένοι. Στην νέα εντολή που πήραμε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο περιλαμβάνεται η ενίσχυση της συνεργασίας των κρατών-μελών μέσω της ψηφιοποίησης των στοιχείων. Έτσι θα είναι πληρέστερα και η γενική εικόνα θα είναι ταχύτερα στην διάθεσή μας.

 -Αποτελεί η συμφωνία του ΕΚ και του Συμβουλίου την βάση για την δημιουργία μιας «Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας»;

Ναι, διότι η διεύρυνση της δικής μας εντολής είναι μόνο ένα μέρος για την οικοδόμησή της. Συμπεριλαμβάνονται μια διευρυμένη εντολή για τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA), η νομική διευθέτηση αντιμετώπισης διασυνοριακών απειλών υγείας και η σύσταση της νέας Ευρωπαικής «Αρχής Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Εκτακτης Ανάγκης».

-Σε ποια φάση βρισκόμαστε με την πανδημία;

Η Όμικρον έχει μεν μια χωρίς προηγούμενο εξάπλωση, αλλά δεν είναι τόσο επικίνδυνη. Διαπιστώνουμε επίσης ότι σε χώρες όπου ο εμβολιασμός βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα έχουμε μικρότερους αριθμούς διαμετακομιζομένων σε ΜΕΘ και λιγότερους θανάτους λόγω Όμικρον. Επομένως, ο εμβολιασμός παίζει καθοριστικό ρόλο και όχι οι ιδιότητες της παραλλαγής αυτής. Η αρχική ανησυχία οφείλεται στο γεγονός ότι πρόκειται μέχρι τώρα για την παραλλαγή η οποία προκαλεί τις περισσότερες μεταλλάξεις στο γενετικό προφίλ, κάτι που δεν συνέβαινε με τις προηγούμενες.

-Είναι απαραίτητος ο τρίτος εμβολιασμός;

Σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτουμε όλα τα εμβόλια δρουν κατά των σοβαρών νοσήσεων. Η αναμνηστική δόση αυξάνει όμως την προστασία, γι’ αυτό και συνιστούμε να γίνεται τρεις μήνες μετά από την δεύτερη. Όσοι επομένως δεν έχουν κάνει ακόμα τα πρώτα δύο πρέπει να τα κάνουν. Θέλω να τονίσω, ότι η τρίτη δόση ασφαλώς και είναι σημαντική, διότι ναι μεν το εμβόλιο δεν προστατεύει απολύτως από το να μολυνθεί κάποιος, προστατεύει όμως πάρα πολύ από σοβαρή νόσηση.

-Θα ακολουθήσει και τέταρτος εμβολιασμός;

Δεν έχουμε στοιχεία που να οδηγούν στο συμπέρασμα ότι είναι αναγκαίος ένας τέταρτος εμβολιασμό για όλους. Φυσικά παρακολουθούμε την εξέλιξη, εάν και κατά πόσον δηλαδή μειώνεται η προστασία μετά τον τρίτο εμβολιασμό. Για άτομα που έχουν ένα αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα θα πρέπει όμως να εξετάζεται η χορήγηση μιας τέταρτης δόσης.

Τι γνώμη έχετε για το αντιιικό χάπι Paxlovid της Pfizer;

Για όσους δεν μπορούν να εμβολιαστούν για ιατρικούς λόγους ένα δραστικό φάρμακο θα είναι φυσικά μια καλή και αναγκαία εναλλακτική λύση.

-Πρέπει ο εμβολιασμός να είναι υποχρεωτικός για όλους ή για ορισμένες ομάδες πολιτών;

Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός είναι ένα εργαλείο στο οπλοστάσιό μας για να αυξήσουμε την εμβολιαστική κάλυψη. Χώρες οι οποίες τον εισήγαγαν είδαν φυσικά τα ποσοστά των εμβολιασμένων να αυξάνονται. Πρόκειται όμως για ένα μέτρο το οποίο πολώνει και γι’ αυτό πρέπει να λαμβάνεται, αφού αξιολογηθεί από τα κράτη-μέλη εάν ταιριάζει στις κοινωνικές συνθήκες τους, εάν παρακινεί ή αποτρέπει τελικά τους πολίτες από το να εμβολιασθούν. Υπάρχουν χώρες στην ΕΕ στις οποίες το ποσοστό των εμβολιασμών είναι υψηλό αν και δεν υπάρχει υποχρεωτικότητα οπότε θα ήταν αντιπαραγωγική η υποχρεωτικότητα.

-Να εμβολιάζονται τα παιδιά κάτω των 12 ετών;

Ναι, η άποψη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) είναι σαφής : ο εμβολιασμός παιδιών από 5-11 ετών είναι ασφαλής και αποτελεσματικός.

-Ποια μέτρα προστασίας θεωρείται ενδεδειγμένα στην παρούσα φάση;

Στο βαθμό που η διάδοση της Όμικρον είναι τόσο γρήγορη και η εμβολιαστική κάλυψη δεν είναι αρκετή θεωρούμε ότι πρέπει να συνεχίσουν να ισχύουν περιοριστικά μέτρα, όπως η μάσκα σε εσωτερικούς χώρους, η τήρηση των αποστάσεων, ο περιορισμός σε εσωτερικούς χώρους, η τηλεργασία, η παραμονή στο σπίτι όταν έχουμε συμπτώματα.

-Πρέπει να χαλαρώνουν τα μέτρα εάν μειώνονται τα κρούσματα;

Τα μέτρα θα πρέπει να προσαρμόζονται στην εκάστοτε κατάσταση. Το πώς θα το αποφασίσουν τα ίδια τα κράτη, δεν υπάρχουν γενικώς ισχύοντες κανόνες.

-Τα σχολεία άνοιξαν. Είναι σωστό ή όχι;

Τα παιδιά και οι νέοι πρέπει να συνεχίσουν να μορφώνονται. Φυσικά πρέπει να λαμβάνονται όλα τα μέτρα προστασίας. Το κλείσιμο όμως των σχολείων είναι το τελευταίο μέτρο το οποίο θα έπρεπε να λάβει κανείς.

-Ορισμένοι αρνούνται τον εμβολιασμό. Έχετε επεξεργαστεί κάποιο σχέδιο για να πεισθούν;

Σε ορισμένες χώρες στις οποίες ο εμβολιασμός είναι πολύ χαμηλός, όπως στην Βουλγαρία και την Ρουμανία, δίνουμε την δυνατότητα να ενημερωθούν οι πολίτες από τους γιατρούς στους οποίους προσφέρουμε ειδικά σεμινάρια ώστε καλύτερα εξοπλισμένοι να απαντούν στα ερωτήματα των πολιτών που έχουν αμφιβολίες. Πρόκειται για μια πολυσύνθετη εργασία.

-Ποιο θα ήταν το κύριο επιχείρημα στο ότι δεν έχουν ελεγχθεί επαρκώς τα εμβόλια;

Εν τω μεταξύ χορηγούνται εδώ και ένα χρόνο. Δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν εμβολιαστεί και διαθέτουμε μια πάρα πολύ σφαιρική εικόνα για την ασφάλεια των εμβολίων και οι συνάδελφοι του ΕΜΑ επιβεβαιώνουν ότι διαθέτουν πλέον ένα εντυπωσιακό προφίλ ασφάλειας των εμβολίων.

-Είναι δικαιολογημένες οι αντιδράσεις όσων επικαλούνται την αντισυνταγματικότητα των μέτρων ή θεωρούν ότι πλήττονται οι ελευθερίες τους;

Το ερώτημα βέβαια είναι κυρίως νομικό, αλλά στην περίπτωση των επιδημιών μεταξύ του περιορισμού των ελευθεριών και του αγαθού της υγείας υπερτερεί το δεύτερο. Σημαντική είναι η τήρηση της αρχής της αναλογικότητας των μέτρων που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση της απειλής. Δεν πλήττεται κανείς όμως τόσο πολύ σε προσωπικό επίπεδο όταν πρόκειται να διαφυλαχθεί η δημόσια υγεία.

-Πώς θα πεισθούν άνθρωποι που πιστεύουν σε διάφορες θεωρίες συνωμοσίας; Έχετε κάποιο σχέδιο;

Αυτές οι θεωρίες κυκλοφορούν ταχύτερα από την αντίκρουσή τους. Αυτό είναι το ένα. Από την άλλη πλευρά, αν αρχίσει κανείς να αντικρούει αυτές τις θεωρίες τότε απλώς τις επαναλαμβάνει, τις διαδίδει περαιτέρω και τις ενισχύει. Είναι ένα δύσκολο κεφάλαιο. Εκπονούμε ένα σχέδιο για το ιατρικό προσωπικό, για το πως να αντιμετωπίζουν τέτοιες θεωρίες. Σήμερα οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε πολλές πληροφορίες χωρίς να ερευνούν πόσο αξιόπιστες είναι. Προσπαθούμε μέσω της ιστοσελίδας της ΕΕ για τα εμβόλια να πληροφορήσουμε σε όλες τις γλώσσες τους πολίτες με αντικειμενικό τρόπο και για το ποιες πηγές είναι αξιόπιστες.

-Συμμερίζεστε την πρόβλεψη ότι θα βγούμε σύντομα από την κρίση της πανδημίας ή να περιμένουμε νέο κύμα;

Οι υπεραισιόδοξοι υπάρχουν, ο κορονοϊός όμως με έχει εκπλήξει δυσάρεστα τόσο συχνά ώστε να είμαι προσεκτική με τις προβλέψεις μου. Την συμμερίζομαι μεν αλλά δεν είμαι σίγουρη. Ελπίζω ότι δεν θα χρειαστεί να εξαντλήσουμε το ελληνικό αλφάβητο διότι μεταξύ Όμικρον και Ωμέγα υπάρχει μια απόσταση και ευελπιστώ ότι δεν θα χρειαστεί να την διανύσουμε.