Θα μπορούσε να είναι τίτλος θεατρικού έργου. Μια επιμελημένη παράσταση, με πλοκή εντυπωσιακή και ρόλους συναρπαστικούς. Με είσοδο ελεύθερη, αφού η παιδαγωγική αξία της θα ήταν πολύ μεγάλη και το μήνυμά της καθολικό.
Η είδηση προκαλεί θυμηδία. Επί 34 χρόνια, χώρος εντός του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης τελούσε υπό κατάληψη. Και μόλις προχθές, με τρόπο σχεδόν πομπώδη, με εικόνες δήθεν καταλυτικές, μάθαμε για τη νίκη της Ελληνικής Πολιτείας πάνω σε αυτήν την κατάσταση της παρατεταμένης, πέραν κάθε μέτρου και φαντασίας, ανομίας.
Δεν έχουν σημασία οι λεπτομέρειες, ούτε τα εξωτερικά δεδομένα του παράδοξου αυτού γεγονότος. Ούτε καμιά τρέχουσα επεξήγηση θα μπορούσε να το φωτίσει στο βάθος του. Μόνο μια θεατρική αναπαράστασή του θα είχε χρησιμότητα πολλαπλή, ως μία περίπτωση που μιλάει για το όλον, ως ένα μέρος που μας αποκαλύπτει όλα τα επιμελώς κρυμμένα μέρη.
Θα μπορούσε να είναι κωμωδία. Το γεγονός προσφέρεται. Πηγή μιας πνευματώδους αποτύπωσης του γελοίου, σατιρισμού μιας εποχής που, μέσα σε μια συνθήκη σχετικής ευμάρειας, αγνόησε τα θεμελιώδη της συνύπαρξης, μιας εποχής ιλαρότητας και φαιδρότητας, μιας εποχής που αποξενώθηκε πλήρως από τον εαυτό της, σε μια κατασκευή, που έχασε κάθε δυνατότητα διάκρισης του ασήμαντου από το σημαντικό.
Θα μπορούσε να είναι τραγωδία. Σε αυτήν την κατάσταση διαρκούς και αμοιβαίας ταπεινωτικής αδιαφορίας για τον Νόμο, συναντά κανείς όλα τα στοιχεία του τραγικού, που μιλάνε μέσα από το θλιβερό συμβάν για τη «σύνθεση των πραγμάτων» και για τις «τύχες των ανθρώπων», που προκαλούν συμπάθεια και οίκτο.
Αν ο σκηνοθέτης πάλι έκρινε ότι του χρειάζεται περισσότερος χρόνος για την αποτύπωση, θα προσπερνούσε τη μέθοδο της θεατρικής παράστασης και θα διάλεγε την κινηματογραφική απόδοση. Εδώ με όπλο τα τεχνικά μέσα, χωρίς υπαινιγμούς και με τον ρεαλισμό της ζωντανής εικόνας, θα απογύμνωνε στον θεατή τα 34 χρόνια, σε προοδευτική ανάπτυξη. Πώς ξεκίνησε η ανομία, μέσα από ποιους επαναλαμβανόμενους συμβιβασμούς διδάχθηκε ως η μόνη εκδοχή, πώς έγινε ο τρόπος και το ήθος της εποχής.
Συμβαίνει συχνά στην ιστορία η εξουσία να καταγίνεται με την αυστηρή και θεαματική αντιμετώπιση συμπτωμάτων της κρίσης, προκειμένου να προσδοθεί κάποιο νόημα, να προστεθεί ένα συμπλήρωμα περιεχομένου και δικαίωσης στη δράση της.
Η βία, που ενυπάρχει, ήπια ή λιγότερo ήπια, σε μια κατάληψη, θα καλούσε, για λόγους σεβασμού στον Νόμο, σε μια ζωντανή πολιτικά κοινωνία, στην άμεση αντιμετώπισή της. Η αδιαφορία, η μακαριότητα, η αναβολή, ο δισταγμός και ο φόβος γίνονται όπλα στα χέρια της βίας, όταν ο χρόνος αποτελεσματικά διδάσκει τον συμβιβασμό μαζί της και την άρρητη, εν τέλει, αποδοχή της.
Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
