Κάποτε, η αθλιότητα της βίας στα πανεπιστήμια «προσωποποιήθηκε» στον Αγγελο Συρίγο, όταν ο σημερινός υφυπουργός Παιδείας στοχοποιήθηκε και τραυματίστηκε από άτομα που ούτε καν σκέφτηκαν την πιθανότητα σοβαρής βλάβης στην υγεία του. Οι δράστες δεν γνώριζαν βέβαια καθόλου καλά τον ανυποχώρητο χαρακτήρα του και το γεγονός ότι ο Συρίγος δεν είναι ένας άνθρωπος που εκφοβίζεται εύκολα. Ακολούθησε ο εξευτελισμός του πρύτανη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Δημήτρη Μπουραντώνη – η εικόνα εκείνης της ταμπέλας που κρέμασαν στον λαιμό του θα έπρεπε να στοιχειώνει κάθε δημοκρατικό πολίτη. Πριν και μετά από τα προαναφερθέντα τραγικά περιστατικά, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης κατέστη θέατρο ανομίας και παρανομίας και τούτο δεν φαίνεται να αλλάζει σύντομα.
Δεν είναι όμως μόνο αυτά τα περιστατικά που καταδεικνύουν ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια πάσχουν σφόδρα. Οταν πριν από μερικά χρόνια, σημερινός πρωτοβάθμιος καθηγητής περιέγραφε στον γράφοντα τον ανηλεή πόλεμο που δεχόταν από ομότιμο καθηγητή που ήθελε να προωθήσει προστατευόμενό του σε ανώτερη βαθμίδα και τορπίλιζε τη δική του υποψηφιότητα, η ιστορία έμοιαζε δύσκολα πιστευτή. Με όσα μάθαμε φυσικά αργότερα, ο νεποτισμός κατέστη εμφανής. Και λυπηρός…
Το πλέον πρόσφατο περιστατικό της εισβολής κουκουλοφόρων στο κεντρικό αμφιθέατρο της παλαιάς ΑΣΟΕΕ οι οποίοι ξυλοκόπησαν καθηγητή μπροστά στους εμβρόντητους φοιτητές του δεν συνιστά έκπληξη. Την ίδια ώρα, οι πληροφορίες ότι ο ξυλοκοπηθείς καθηγητής διώκεται για σειρά παράνομων πράξεων, από τοκογλυφία μέχρι και αδικήματα σεξουαλικής φύσεως, δημιουργούν μία ερεβώδη ατμόσφαιρα. Τι είδους πανεπιστημιακή εκπαίδευση είναι αυτή με κουκουλοφόρους να εισβάλλουν όποτε γουστάρουν στον ακαδημαϊκό χώρο, καθηγητές να κατηγορούνται για παρανομίες και φοιτητές να θέλουν να στήσουν «στέκια» εντός του πανεπιστημίου γκρεμίζοντας τοίχους;
Το πρόβλημα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι πολύ βαθύ – και δεν μπορεί να σκεπαστεί απλά από τους θύλακες αριστείας που αναμφίβολα υπάρχουν. Πληρώσαμε την ασυλία, σε όλα τα επίπεδα, πολύ ακριβά όλα αυτά τα χρόνια. Μπορεί η κατάσταση να αναστραφεί; Η πρόθεση έχει εκδηλωθεί από την κυβέρνηση και έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες, αλλά ο δρόμος θα είναι πολύ μακρύς και δύσβατος. Η αντίσταση δεν θα προέλθει μόνο από περιθωριακές ομάδες όπως ορισμένοι πιστεύουν. Υπάρχουν ανασχετικοί παράγοντες ακόμη και στην αντιπολίτευση, καλυπτόμενοι πίσω από το πέπλο της αδράνειας και της επίμονης άρνησης της νέας πραγματικότητας που διαμορφώνεται σε όλο τον κόσμο.
Η πανεπιστημιακή αστυνομία θα αποτελέσει ένα μέτρο που ίσως βελτιώσει κάπως την κατάσταση, αλλά από μόνη της θα είναι απλώς μία ασπιρίνη που δεν μπορεί να κατευνάσει έναν ισχυρό πονοκέφαλο. Στο ζήτημα της βίας στα πανεπιστήμια θα πρέπει να επιδειχθεί μηδενική ανοχή. Η βία όμως δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα. Οταν σε πολλές περιπτώσεις η ήσσων προσπάθεια «επιβραβεύεται» από τις χαμηλότερες βαθμίδες της εκπαίδευσης είναι απολύτως λογικό να διαχυθεί και στις ανώτερες. Η Παιδεία είναι ίσως το κρισιμότερο πεδίο στο οποίο η χώρα μας έχει ανάγκη την επίτευξη συναίνεσης. Ολες όμως οι πολιτικές δυνάμεις έχουν αποτύχει παταγωδώς και διαχρονικά σε αυτό. Το δε μέλλον δεν προσφέρει αισιοδοξία…
