Σε αναβάθμιση των προοπτικών (Outlook) του ελληνικού αξιόχρεου από «σταθερές» σε «θετικές», που σημαίνει πως θα υπάρξει αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας τους επόμενους 12-18 μήνες, προχώρησε αργά το βράδυ της Παρασκευής ο οίκος αξιολόγησης Fitch, επιβεβαιώνοντας τη βαθμολογία «BB».

Η εξέλιξη αυτή ενισχύει και το εκδοτικό πρόγραμμα του ΟΔΔΗΧ ύψους 12 δισ. ευρώ για το 2022, ενώ, όπως εκτιμάται στην αγορά, η Ελλάδα θα μπορούσε να βγει το αμέσως επόμενο διάστημα στις αγορές με την έκδοση 15ετούς ή 20ετούς ομολόγου ύψους 3 δισ. ευρώ περίπου.

Ανάπτυξη 8,3% το 2021

Σύμφωνα με τις προβλέψεις του οίκου, το ΑΕΠ της Ελλάδας αναμένεται να αυξηθεί 8,3% το 2021 με την ανάκαμψη να συνεχίζεται και το 2022 καθώς η ανάπτυξη θα κυμανθεί εφέτος στο 4,1%. Η Ελλάδα θα αποπληρώσει εκκρεμή δάνεια του ΔΝΤ και δόσεις του 2022 και του 2023 των δανείων από τον Μηχανισμό Δανειακής Διευκόλυνσης συνολικού ύψους 7,2 δις. ευρώ (περίπου στο 3,8% του ΑΕΠ) με το ήμισυ του ποσού να χρηματοδοτείται από το «ταμειακό μαξιλάρι».

Το δημόσιο χρέος

Η ισχυρή ανάπτυξη και η πτώση του δημοσιονομικού ελλείμματος θα στηρίξουν την ταχύτερη του αναμενόμενου μείωση του δημόσιου χρέους, στο πλαίσιο και του χαμηλού κόστους δανεισμού, ενώ η βελτίωση της ποιότητας ενεργητικού των τραπεζών και η δραματική μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) ενισχύουν την ικανότητά τους να παρέχουν πιστώσεις στην πραγματική οικονομία.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Fitch ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ υποχώρησε στο 198,4% το 2021 από 206,3% το 2020, ενώ θα μειωθεί περεταίρω στο 190,3% του ΑΕΠ το 2022 και στο 185,3% το 2023.

Βραχυπρόθεσμος κίνδυνος η πανδημία

Η πανδημία αποτελεί βραχυπρόθεσμο κίνδυνο για την ελληνική οικονομία, ενώ ρίσκο αποτελούν και τυχόν καθυστερήσεις στην υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων που προβλέπονται από το ελληνικό Σχέδιο Ανθεκτικότητας και Ανάπτυξης, από το οποίο μόνο οι επιχορηγήσεις ανέρχονται σε περίπου 18 δισ. ευρώ (λίγο κάτω από το 10% του ΑΕΠ του 2019), που θα εκταμιευθούν σε διάστημα έξι ετών.

Σημείο κλειδί για την αξιολόγηση του ελληνικού αξιόχρεου διαδραματίζει και το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα που ξεπερνά κατά πολύ τη διάμεσο των χωρών με βαθμολογίες «BB» και «BBB».

Οι βαθμολογίες της επίσης στο πεδίο της διακυβέρνησης και οι δείκτες ανθρώπινης ανάπτυξης συγκαταλέγονται στους υψηλότερους μεταξύ των χωρών που δεν διαθέτουν την «επενδυτική βαθμίδα».

Από την άλλη πλευρά βέβαια, η χώρα έχει ακόμη πολύ υψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs), όπως και πολύ υψηλό χρέος, το οποίο το 2023 θα είναι τρεις φορές μεγαλύτερο του προβλεπόμενου διάμεσου για τις χώρες με αξιολόγηση «BB» (που είναι 56% του ΑΕΠ).

Aπόθεμα ρευστότητας

Η χώρα όμως έχει απόθεμα ρευστότητας που αντιστοιχεί στο 18% του ΑΕΠ, ενώ διαθέτει ευνοϊκό προφίλ χρέους με το κόστος εξυπηρέτησής του να 5,6% εφέτος ένατι 9,7% του ΑΕΠ που διαθέτουν την ίδια αξιολόγηση με την Ελλάδα. Η μέση διάρκεια μάλιστα του ελληνικού χρέους είναι μεταξύ των μεγαλύτερων στον κόσμο, στα 20,5 χρόνια, ενώ το απόθεμα χρέους είναι σε σταθερό επιτόκιο, περιορίζοντας τους κινδύνους από την αύξηση του κόστους δανεισμού.

Τέλος, η ΕΚΤ η οποία έχει αγοράσει ελληνικά ομόλογα 34,9 δισ. ευρώ (19,4% του προβλεπόμενου ΑΕΠ 2021) ως τον περασμένο Νοέμβριο δήλωσε ότι θα συνεχίσει να στηρίζει την Ελλάδα και μετά τη λήξη του PEPP τον ερχόμενο Μάρτιο, μέσω ευέλικτων επανεπενδύσεων των ομολόγων που λήγουν μέχρι το 2024, ή ακόμη και με επανενεργοποίηση του PEPP αν χρειαστεί.

Η απόσταση από την «επενδυτική βαθμίδα»

Να σημειωθεί πως σήμερα το ελληνικό αξιόχρεο απέχει δύο «σκαλοπάτια» από την «επενδυτική βαθμίδα» με βάση τις αξιολογήσεις των Fitch, Standard & Poor’s και DBRS και τρία με βάση της Moody’s. Η JP Morgan αναμένει πως η Ελλάδα θα μπορούσε να δει την πιστοληπτική της ικανότητα να αναβαθμίζεται και από τους τέσσερις μεγάλους οίκους αξιολόγησης μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2022.

Η επιστροφή της χώρας στην «επενδυτική βαθμίδα» θα μπορούσε να επιτευχθεί στα τέλη του 2022 ή τις αρχές του 2023, την ώρα που αξιωματούχοι του οικονομικού επιτελείου εκτιμούν πως η απόκτηση του «investment grade» θα επιτευχθεί κάποια στιγμή το 2023.