Η«σύνοδος» των συνθηκών αυτές τις πρώτες μέρες του 2022 και κάθε απόπειρα ανακεφαλαιωτικής ανίχνευσής τους μιλάει για την εξάντληση μιας εποχής και τη διάσπαση της ενότητάς της. Δεν είναι τόσο η πανδημία που εντυπωσιακά αποσπά κατ’ ανάγκη την απομένουσα ευρωστία και προσοχή, όσο η νέα κατάσταση που μοιάζει να παγιώνεται στο πολιτικό και κοινωνικό μέτωπο.
Εχουμε ήδη εισέλθει ημερολογιακά στον 3ο χρόνο της κυβερνητικής θητείας. Αν και τα γεγονότα υπήρξαν σε αυτή τη διαδρομή πυκνά, παραμένουμε στην εικόνα της πολιτικής ισορροπίας – των συσχετισμών λέει η τρέχουσα γλώσσα – που προέκυψε από τις εκλογές του 2019. Συχνά αυτό που εμφανίζεται ενώπιόν μας ως σταθερό και ακλόνητο, ο χρόνος το μεταβάλλει αόρατα και εμείς το κατανοούμε όταν πια αυτό παίρνει νέα μορφή. Κάθε πολιτική συνθήκη υπονομεύεται από τον χρόνο. Εχει έναν κύκλο ζωής. Ορίζεται από τις συγκρούσεις και την έσω δυναμική αλλαγής της, που γεννούν οι κάθε φορά ανάγκες και αιτήματα, στα οποία η Κυβέρνηση δεν μπορεί επαρκώς να ανταποκριθεί. Με τη συνακόλουθη φθορά να έρχεται να προστεθεί σε αυτές τις συνθήκες, που βουβά στην αρχή, λιγότερο βουβά στη συνέχεια, εργάζεται για την αλλαγή τους.
Αυτή η μηχανική της εξάντλησης δεν αφήνει ανεπηρέαστο το κυβερνητικό σχήμα. Υπό το βάρος και της υγειονομικής κρίσης, αυτό εγκλωβίζεται όλο και περισσότερο σε μια συμβατική διακυβέρνηση. Με την υπόσχεση αλλαγών να αδυνατίζει, με τη βούληση μεταρρυθμίσεων να βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της πλήρους εξάντλησής της.
Μέσα σε αυτόν τον κύκλο που στενεύει, ούτε οι πολιτικές δυνάμεις της Αντιπολίτευσης φαίνεται να μπορούν να αποστούν από αυτή τη φάση κόπωσης και απουσίας, να υπάρξουν πολιτικά απέναντι και εναντίον στην τροπή που διαμόρφωσε η ορμητική δύναμη των γεγονότων. Ακολουθούν μοιραία τη ροή τους.
Δεν απομένει ούτε η δυνατότητα πια περιγραφής της πολιτικής αδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑ να ανασυντάξει τον εαυτό του. Γίνεται καθημερινά συντελεστής της καθολικής εξάντλησης της εποχής, την ώρα που θα μπορούσε να διεκδικήσει την υποδοχή της φθοράς και να τη μετατρέψει σε πολιτικό αποτέλεσμα. Η μηχανική της εποχής τον έχει πολιτικά καταβάλλει.
Δίπλα, η νέα ηγεσία του ΠαΣοΚ-ΚΙΝΑΛ έχει μια ευκαιρία σε αυτή την αδιαμόρφωτη ακόμη μεταβολή, που βρίσκεται σε αθόρυβη κίνηση. Να εργασθεί πολιτικά, ώστε να βρεθεί σε καλύτερη θέση το βράδυ των εκλογών. Πέρα από τα σοσιαλδημοκρατικά στερεότυπα, που σε επανάληψη κουραστική φαντάζονται ότι μπορεί να τροφοδοτήσουν με πολιτικό περιεχόμενο μια εποχή που είναι ριζικά άλλη.
Καθώς ο χρόνος των εκλογών θα πλησιάζει και η απλή αναλογική θα ανακόπτει τη φαντασία των εύκολων πολιτικών λύσεων, η εξάντληση προσώπων, ιδεών και κομμάτων θα συνοδεύει την εποχή στην ολότητά της.
*Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας
