Είθισται στις αρχές του χρόνου να ανταλλάσσουμε απλόχερα ευχές υπέρ υγείας και να καλλιεργούμε προσδοκίες προόδου και ευημερίας. Καλοδεχούμενες βεβαίως, ουδείς τις αρνείται. Ωστόσο παρασυρμένοι από την ευωχία των εορταστικών ημερών παραγνωρίζουμε συνήθως ότι και με τις πράξεις και τις επιλογές μας προσδιορίζουμε την τύχη και το μέλλον μας. Κατά βάση, σε τούτες τις χρονιάρες μέρες κυριαρχούν χαρά και σχόλη. Με αποτέλεσμα ακόμη και εμφανείς απειλές και διαπιστωμένοι κίνδυνοι να παραμερίζονται ή στην καλύτερη περίπτωση να προσπερνιούνται, να μην τους δίδεται η δέουσα σημασία και προσοχή.
Κακά τα ψέματα, το 2022 δεν χωρεί καμία αμφιβολία ότι θα είναι, από όλες τις απόψεις, ένα δύσκολο και κρίσιμο, λόγω των συνθηκών, μεταβατικό έτος. Μια απλή απαρίθμηση είναι αρκετή να βεβαιώσει του λόγου το αληθές. Η πανδημία, κατ’ αρχάς, αυτή η τόσο αποδιοργανωτική υγειονομική βόμβα, παραμένει ενεργή και ικανή, όπως έχει αποδείξει έως τώρα, να ναρκοθετήσει την οικονομική και κοινωνική ζωή.
Προφανώς αισιοδοξούμε ότι η παραλλαγή Ομικρον μπορεί να σημάνει το τέλος της πανδημίας, αλλά τίποτε για την ώρα δεν μπορεί να βεβαιώσει κάτι τέτοιο. Αντιθέτως, με την υψηλή μεταδοτικότητά της μοιάζει ικανή να αποδιοργανώσει τα νοσοκομεία και να αναστείλει μεγάλο μέρος της οικονομικής δραστηριότητας λόγω της μαζικής νόσησης, σε καθημερινή βάση, χιλιάδων συμπολιτών μας. Γεγονός που απαιτεί επιφυλακή και πρόνοιες τόσο για το Εθνικό Σύστημα Υγείας όσο και για την αποτροπή του κινδύνου ακινητοποίησης κρίσιμων πλευρών της δημόσιας ζωής.
Οπως και να έχει, η πανδημική απειλή δεν θα μας εγκαταλείψει εύκολα. Ακόμη και αν η Ομικρον αποδειχθεί «φούσκα» που θα σκάσει κάποια στιγμή, το ενδεχόμενο εμφάνισης μιας νέας παραλλαγής δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Αλλά δεν είναι μόνο η υγειονομική απειλή που παραμονεύει. Η πανδημία επίσης προκάλεσε σοβαρή διαταραχή στη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα και αυτή με τη σειρά της μετέφερε ισχυρό κύκλο πληθωριστικών πιέσεων σε όλες τις οικονομίες του πλανήτη – και στην ελληνική βεβαίως. Ηδη καταγράφονται σημαντικές ανατιμήσεις σε πλήθος αγαθών, των τροφίμων συμπεριλαμβανομένων.
Σχεδόν ταυτόχρονα, σε συνδυασμό με την κλιματική κρίση, όλη αυτή η διαταραχή προκάλεσε και την εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, προσθέτοντας νέα βάρη στην οικονομία, ικανά να την αποσυντονίσουν και μαζί να περιορίσουν την αναπτυξιακή της ορμή.
Ιδίως μάλιστα αν προς αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων ανατραπεί η εφαρμοζόμενη από τις κεντρικές Τράπεζες υποβοηθητική νομισματική πολιτική και οδηγηθούμε και στην Ευρώπη σε αύξηση επιτοκίων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία των επιχειρήσεων και την ανταγωνιστικότητά τους και βεβαίως για τη λειτουργία των αγορών χρήματος και κεφαλαίου, οι οποίες όλα τα προηγούμενα χρόνια υπήρξαν γαλαντόμες και ενισχυτικές των περισσοτέρων πληττόμενων από την πανδημία οικονομιών, ιδιαιτέρως της ελληνικής, η οποία απήλαυσε φθηνό χρήμα και άνετη πρόσβαση.
Στον βαθμό λοιπόν που η νομισματική πολιτική αλλάξει προκειμένου να αντιμετωπιστεί ενδεχόμενη παγίωση των πληθωριστικών πιέσεων, η ελληνική οικονομία θα αντιμετωπίσει επιπρόσθετες δυσκολίες, χρηματοδοτικές και άλλες, καθώς οι οίκοι αξιολόγησης δεν την έχουν αναβαθμίσει επαρκώς και δεν της έχουν ακόμη απονείμει την πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα.
Αν επίσης παραταθεί η ενεργειακή κρίση και το κράτος χρειαστεί να επιδοτεί επί μακρόν τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, θα εγερθεί ταχύτερα ίσως απ’ ό,τι νομίζουμε και ζήτημα δημοσιονομικής προσαρμογής.
Πράγμα πολιτικά εξαιρετικά δυσχερές καθώς εφέτος ανοίγει ο εκλογικός κύκλος και οι προεκλογικές πιέσεις για παροχές θα ενισχυθούν. Κοινώς, η νέα χρονιά κρύβει αλυσίδα απειλών και κινδύνων ικανή να εκτρέψει την πορεία της χώρας από την προσδοκώμενη γραμμή ανάκαμψης και ανασυγκρότησης. Το 2022 λοιπόν, κατά πάσα βεβαιότητα, δεν θα είναι απλό έτος, παρά ένα έτος μεταβατικό, γεμάτο απειλές και κινδύνους. Ας έχουν γνώση κατόπιν τούτων οι φύλακες. Καλή η αισιοδοξία, αλλά των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν.
