Mετά τον δημιουργικό αναβρασμό για την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση και με τη δαμόκλειο σπάθη του φημολογούμενου επικείμενου lockdown απειλητική πάνω από τα ήδη ζαλισμένα κεφάλια μας, τα μουσεία επιλέγουν να παρατείνουν τη διάρκεια ορισμένων εκθέσεών τους, να εργαστούν αθόρυβα, τουλάχιστον για το πρώτο τρίμηνο του ’22, ώστε να ανοίξουν τα χαρτιά τους από την άνοιξη και μετά, πάντα εφόσον το επιτρέψουν οι συνθήκες.

Στην Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου έχει ήδη ξεκινήσει η έκθεση «Μεγαλογραφίες αγωνιστών» (ως τις 28/3) με χαρακτικά έργα-πορτρέτα των βασικότερων πρωταγωνιστών του ’21 φιλοτεχνημένα από τον Ζαχαρία Αρβανίτη. Με αυτή την έκθεση εγκαινιάζεται ένας νέος εκθεσιακός χώρος στο μεσοπάτωμα που προορίζεται να φιλοξενήσει μικρές εκθέσεις σχεδίων, χαρακτικών, φωτογραφίας. Μέσα στη χρονιά αναμένεται να διοργανωθεί και μια έκθεση αφιερωμένη στον Κωνσταντίνο Παρθένη.

Το Μουσείο Ακρόπολης

Στο Μουσείο Ακρόπολης ο καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης ετοιμάζει μέσα στο ’22 μια μεγάλη έκθεση την οποία δεν θέλει να ανακοινώσει προτού την υλοποιήσει. Οι μόνες ενδείξεις είναι ότι θα διευρύνει τον διάλογο μεταξύ αρχαιότητας και μοντέρνας τέχνης για να συμπεριλάβει και την τέχνη ενδιάμεσης περιόδου όπως η Αναγέννηση και ότι τα εκθέματα θα προέλθουν από μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο θα δώσει το «παρών» στο εξωτερικό με έργα που θα παρουσιαστούν στη μεγάλη περιοδική έκθεση «Ανοιχτοί Ορίζοντες: Αρχαία ελληνικά ταξίδια και επαφές» που θα παρουσιαστεί στο Μουσείο της Μελβούρνης στην Αυστραλία την άνοιξη. Η στόχευση της διευθύντριας του ΕΑΜ Αννας-Βασιλικής Καραπαναγιώτου για το ’22 είναι να παρουσιαστεί το μουσείο στο εξωτερικό, να διοργανωθεί μια αναδρομική έκθεση σημαντικού έλληνα καλλιτέχνη σε διάλογο με εκθέματα στον χώρο των περιοδικών εκθέσεων του μουσείου (αναμένεται η γνωμοδότηση του ΚΑΣ) και να υποδεχθεί το μουσείο και δείγματα άλλων πολιτισμών.

Μικρά Ασία στο Μπενάκη

Στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς θα διοργανωθεί η έκθεση «ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ: Λάμψη – Καταστροφή – Ξεριζωμός – Δημιουργία» με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Πρόκειται για μια συνδιοργάνωση του Μπενάκη με το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών με τη συμμετοχή πολλών οργανώσεων και φορέων, σε επιμέλεια Εβίτας Αράπογλου.

Στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα επίκειται η πολυαναμενόμενη συνέντευξη Τύπου στις αρχές Ιανουαρίου προκειμένου να ανακοινωθούν ο προγραμματισμός και το όραμα της νέας διευθύντριάς του από την 1η Ιουλίου Κατερίνας Γρέγου. Σύμφωνα με όσα έχει ήδη μοιραστεί σε γερμανική εφημερίδα, θα είναι μια ομαδική έκθεση με διεθνείς καλλιτέχνες και τίτλο «Statecraft and Beyond», σχετική με τους τρόπους οικοδόμησης ενός έθνους.

Στράτος Παγιουμτζής και Μάρκος Βαμβακάρης στην ταινία του Πάνου Κουτρουμπούση «Από Μπουζούκια σε Μπουζούκια» (1962)

Τα τυπογραφεία της Επανάστασης

Στην Εθνική Βιβλιοθήκη, σε συνεργασία με το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, εγκαινιάστηκε η έκθεση «Τα τυπογραφεία της Ελληνικής Επανάστασης» στην εκπνοή του χρόνου (29/12 – 27/2/22). Σε αυτήν παρουσιάζονται τεκμήρια (βιβλία, εφημερίδες, μονόφυλλα) της λειτουργίας τους από τις συλλογές της ΕΒΕ. Στα μέσα Ιανουαρίου προγραμματίζεται η έκθεση «Οι εξόριστοι» με έργα του ζωγράφου Μιχάλη Μαδένη που αφορούν πορτρέτα ψυχικά νοσούντων, σε επιμέλεια Νίκου Παΐσιου. Τον Απρίλιο θα διοργανωθεί μια μεγάλη αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στον σπουδαίο γραφίστα του 20ού αιώνα Αγγελο Σπαχή (1903-1963), ο οποίος μεταξύ άλλων σχεδίαζε για χρόνια τα πακέτα τσιγάρων των καπνοβιομηχανιών Κεράνη και Παπαστράτου (από 14/4 σε επιμέλεια Νίκου Παΐσιου με τη συνδρομή της Κωνσταντίνας Ντακόλια).

Στον ΟΠΑΝΔΑ, όπου ο ιδιαίτερα δραστήριος επιμελητής εκθέσεων και δράσεων του οργανισμού Χριστόφορος Μαρίνος έχει βαλθεί να αναδείξει ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης εικαστικής παραγωγής, θα παρουσιαστεί μια μεγάλη έκθεση για το ρεμπέτικο (2/2-3/4) με δουλειά 47 εικαστικών, καταξιωμένων και ανερχόμενων. Η έκθεση, που θα εικονοποιήσει το ρεμπέτικο και τη μυθολογία του μέσα από μια σύγχρονη οπτική, θα απλωθεί σε τρεις χώρους του ΟΠΑΝΔΑ (Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, Κέντρο Τεχνών, Ολύμπια-Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας»). Το Ολύμπια ενεργοποιείται για πρώτη φορά ως χώρος διεξαγωγής εικαστικών εκθέσεων, μάλιστα στο φουαγέ του θα δούμε την αναδρομική της Ντόρας Οικονόμου τον ερχόμενο Μάιο (12/5). Ο Μαρίνος ενεργοποιεί και τον Πολυχώρο Α. & Μ. Καλουτά του ΟΠΑΝΔΑ στον Νέο Κόσμο, όπου συνήθως φιλοξενούνται θεατρικές και μουσικές παραστάσεις. Και πάλι τον Μάιο (11/5) θα πραγματοποιηθεί έκθεση με έργα του Γιάννη Βαρελά.

Η 8η Μπιενάλε στη Θεσσαλονίκη

Με την εξέλιξη της πανδημίας να είναι για άλλη μια χρονιά ο παράγοντας που θα κρίνει αν όντως θα έρθει ο Αμερικανός Τζεφ Κουνς στην Υδρα προκειμένου να δείξει δουλειά του στα Σφαγεία του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ τον Ιούνιο (καθότι είναι δύο οι αναβολές μέχρι στιγμής), στον εκθεσιακό χώρο της Νέας Ιωνίας θα παρουσιαστεί μέσα στην άνοιξη μια έκθεση αφιερωμένη στην πρόωρα χαμένη αμερικανίδα εικαστικό Κάαρι Απσον (1970-2021), αγαπημένης φίλης του Δάκη Ιωάννου, ο οποίος είναι συλλέκτης των έργων της. Στη Θεσσαλονίκη αναμένουμε την 8η Μπιενάλε της πόλης το φθινόπωρο του ’22, η οποία θα διαρθρωθεί γύρω από την επιμελητική σκοπιά ενός/μιας ανεξάρτητου/-ης επιμελητή/επιμελήτριας και όχι μιας ομάδας από το προσωπικό του μουσείου όπως είχε συμβεί την προηγούμενη φορά. Τον Μάρτιο που μας έρχεται θα παρουσιαστεί στο MOMus – Μουσείο Φωτογραφίας μια έκθεση αφιερωμένη στη διερεύνηση και στις μετεξελίξεις του τοπίου από σύγχρονους έλληνες φωτογράφους σε επιμέλεια Ηρακλή Παπαϊωάννου.