Το 2021 απέδειξε σε όλους ότι η ελληνική οικονομία, παρά τον μεγάλο πόνο και το τεράστιο κόστος που προκάλεσε η πανδημία στη χώρα μας, είχε και τις δυνάμεις, διέθεσε και τους πόρους για να αντιμετωπίσει τη μεγάλη, σύνθετη, πολλαπλή κρίση και να επιτύχει το μεγάλο αναπτυξιακό άλμα που μας κατέταξε στις πρώτες ευρωπαϊκές θέσεις.
Κινητήριος δύναμη ήταν ασφαλώς η πολιτική βούληση, η ταχεία προσαρμογή των επιχειρήσεων και του κόσμου της εργασίας στις νέες συνθήκες, αλλά κυρίως οι μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία, που ναι μεν είχαν δρομολογηθεί από την εποχή των μνημονίων αλλά δεν είχαν ποτέ υλοποιηθεί σε τέτοιο εύρος.
Το αποτέλεσμα ήταν να τοποθετηθούν στην Ελλάδα ξένα κεφάλαια, να γίνουν μεγάλα deals και να ξεκινήσουν σημαντικές επενδύσεις στην πράσινη οικονομία, που θα αποτελέσει βασικό μοχλό ανάπτυξης το 2022 και τα επόμενα χρόνια.
Οι προκλήσεις
Μπροστά στη νέα χρονιά και στον κόσμο που αλλάζει οι προκλήσεις είναι πολλές:
1
Η διατήρηση της ισχυρής ανάπτυξης με την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, του ΕΣΠΑ και της ΚΑΠ που θα πρέπει να συνδυαστούν με την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων και των χρηματοδοτικών προγραμμάτων των τραπεζών που έχουν υπερεπάρκεια καταθέσεων.
2
Οι αλλαγές των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί σε βάθος χρόνου το πρόβλημα υπερχρέωσης της χώρας και των νοικοκυριών.
3
Η αντιμετώπιση των μισθολογικών ανισοτήτων ανάμεσα στους έλληνες εργαζομένους και στους άλλους Ευρωπαίους.
4
Η αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης που οδήγησε στην εκρηκτική άνοδο του πληθωρισμού και της φτωχοποίησης κοινωνικών στρωμάτων της χώρας μας.
5
Η μετάβαση (πρωτίστως) του δημόσιου τομέα της οικονομίας στην ψηφιακή εποχή ώστε να μπει τέλος στο τέρας της γραφειοκρατίας.
Το διακύβευμα
Είναι σαφές ότι το μεγαλύτερο διακύβευμα αποτελεί η απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, με πολλαπλό στόχο τον μετασχηματισμό του παραγωγικού προτύπου, την επίτευξη υψηλότερων και βιώσιμων ρυθμών μεγέθυνσης και την ενίσχυση της παραγωγικότητας.
Ολα θα εξαρτηθούν βέβαια από την προώθηση των μεταρρυθμίσεων και το κλείσιμο διαχρονικών «ιστορικών εκκρεμοτήτων» σε τομείς όπως η δημόσια διοίκηση, η Παιδεία, η Δικαιοσύνη ώστε η χώρα να περάσει στη νέα εποχή. Είναι ευτύχημα ότι παρά το τεράστιο οικονομικό κόστος για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας (από τη στήριξη του ΕΣΥ, των εργαζομένων, των επαγγελματιών, μέχρι και την τελευταία μικρή επιχείρηση) η Ελλάδα άντεξε, και όπως λένε οι ειδικοί δεν έχει διαρθρωτικό έλλειμμα, αρκεί να νικηθεί η COVID-19 και να απαλλαγεί ο προϋπολογισμός από τις έκτακτες αυτές δαπάνες.
Πλέον όλοι καλούνται να προσαρμοστούν στους νέους στόχους για ένα καλύτερο μέλλον, που είναι «επενδύσεις για την ψηφιακή μετάβαση και την πράσινη οικονομία με ευρωπαϊκό χρέος».
Αυτό θα αποτελέσει και το νέο δόγμα της ΕΕ για την ανάπτυξη, το οποίο την άνοιξη του 2022 αναμένεται να αποτυπωθεί και στους νέους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας. Ηδη Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία οδηγούν τις αλλαγές στη ρότα της χαλάρωσης του κανόνα μείωσης του χρέους, αρκεί να το αποδεχθεί η Γερμανία.
