Στο καίριας σημασίας σχέδιο Ελλάδα 2.0, στην Ελληνική Ενωση Επιχειρηματιών (Ε.ΕΝ.Ε.) απαντάμε με την Επιχειρηματικότητα 2.0. Ενα πλαίσιο κατευθύνσεων με πυξίδα τη βιωσιμότητα, την αειφορία, την ανταγωνιστικότητα, τις ποιοτικές επενδύσεις, τη μεγιστοποίηση της προστιθέμενης αξίας, την εξωστρέφεια, την καινοτομία, το «scale-up», καθώς και τον σύγχρονο αξιακό κώδικα και κουλτούρα που πρέπει να διέπει την ελληνική επιχειρηματικότητα. Μέσα από αυτό το πρίσμα θέλουμε να επαναπροσδιορίσουμε την έννοια της σύγχρονης επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα και από ποια στοιχεία, ηθικούς κανόνες, πρακτικές, άξονες και αξιακή πυξίδα θα διέπεται.
Η αλλαγής κουλτούρας, έχει γίνει από γενική κατεύθυνση, επιτακτική ανάγκη και αναπτυξιακή προτεραιότητα. Δεν γίνεται να συνεχίζουμε σε λογικές «small is beautiful», μικρών και μοναχικών επιχειρήσεων, χωρίς αναπτυξιακό όραμα, σωστό εσωτερικό και εξωτερικό έλεγχο και δικλείδες ασφαλείας και διαχείρισης ρίσκου στη βάση των διεθνών προτύπων και βέλτιστων πρακτικών. Ούτε γίνεται πλέον να χρίζουμε «επιχειρηματικά σχέδια» το οτιδήποτε απλώς για να απορροφήσουμε επιδοτήσεις. Επιδοτήσεις και κίνητρα πρέπει να δίδονται εφεξής μόνο στη βάση ανταγωνιστικών business plan, άρτιων και βιώσιμων επιχειρηματικών προτάσεων που χτίζουν κλίμακα, αυξάνουν τον πλούτο, δημιουργούν καλές θέσεις εργασίας και έχουν βιώσιμο ορίζοντα.
Τα επόμενα επτά χρόνια, κεφαλαιοποιώντας τους αναπτυξιακούς πόρους και το παράθυρο ευκαιρίας που έχουμε μπροστά μας, καλούμαστε να κρατήσουμε τα πλεονεκτήματα των οικογενειακών επιχειρήσεων, οδεύοντας όμως σε μία συγκροτημένη τροχιά scale-up, εξωστρέφειας, και ανάπτυξης των ελληνικών επιχειρήσεων. Να αλλάξουν κλίμακα και να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητά τους. Κρίσιμο ρόλο θα παίξουν και οι συνεργασίες: διεθνείς, που να προάγουν την εξωστρέφεια και να δίνουν προοπτικές ανάπτυξης στον όγκο των εξαγωγών, και εγχώριες, που να ενισχύουν το ελληνικό επιχειρηματικό οικοσύστημα και να μεγιστοποιούν την υπεραξία για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Καθώς και «disruptive» γέφυρες με την καινοτόμα και την νεοφυή επιχειρηματικότητα και το τεχνολογικό οικοσύστημα που δύναται να αναπτυχθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια.
Αντίστοιχα, οφείλουμε να αλλάξουμε την κουλτούρα μας ως προς τις επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη, την καινοτομία και την πρωτοπορία. Να μην επαναπαυόμαστε, καθώς είναι τόσο γρήγορη και διαρκής η εξέλιξη της τεχνολογίας και τέτοιας έντασης ο ψηφιακός μετασχηματισμός, που τα σημερινά δεδομένα τόσο στον χάρτη της παραγωγής όσο και στον χώρο των υπηρεσιών θα έχουν αλλάξει άρδην μέχρι το 2030.
Με αυτό ως ζητούμενο, καλούμαστε άμεσα να αναπτύξουμε μία άλλη προσέγγιση στον επενδυτικό μας σχεδιασμό, τόσο στις εταιρείες μας όσο και συλλογικά, μέσα από επιχειρηματικά cluster στον χώρο της καινοτομίας και της τεχνολογίας. Ενισχύοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεών μας, την κουλτούρα συνεργατικότητας, αλλά και τις πολύτιμες γέφυρες με τα αναπτυσσόμενα οικοσυστήματα καινοτομίας και το ελληνικό νεοφυές οικοσύστημα που έχει ήδη μεγαλώσει σημαντικά.
Τα προηγούμενα χρόνια, μέσα σε ένα αντίξοο περιβάλλον, οι ελληνικές επιχειρήσεις ναι μεν άντεξαν, αλλά δεν επένδυσαν κατ’ αντιστοιχία με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Καλούμαστε λοιπόν, μέσα σε ελάχιστο χρόνο, να καταρτίσουμε σχέδια επαύξησης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, επενδύοντας στο Industry 4.0, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την ψηφιοποίηση και τον αυτοματισμό, την εκπαίδευση και τις ψηφιακές δεξιότητες με έμφαση στο reskilling/upskilling και με πυξίδα συγκεκριμένα ESG κριτήρια.
Οι επιχειρηματικοί ηγέτες και τα συνεργατικά σχήματα που χρειάζεται να προκύψουν για να ξεφύγουμε από το κρίσιμο μειονέκτημα των πολλών μικρών ελληνικών επιχειρήσεων, καλούνται να σκεφτούν τη μεγάλη εικόνα, να είναι έτοιμοι να μοιραστούν για να πολλαπλασιάσουν.
Η επιχειρηματικότητα παγκοσμίως έχει αλλάξει ταχύτητα και διάρθρωση. Το στοίχημα στην Ελλάδα είναι, διατηρώντας την Ελληνικότητα, να κατακτήσουμε μία σημαντικότερη θέση στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια αγορά, χτίζοντας μεγαλύτερες και πιο εξωστρεφείς επιχειρήσεις, ενισχύοντας τις εξαγωγές μας, και αναπτύσσοντας προϊόντα που μπορούν να υποκαταστήσουν εισαγωγές, με τρόπο φυσικό.
Το στοίχημα για την Ελλάδα τα επόμενα χρόνια είναι να αυξήσουμε το «entrepreneurialism», να πολλαπλασιαστούν οι επενδύσεις, να μεγαλώσουν οι επιχειρήσεις, και να αναδειχθεί μία νέα επιχειρηματική κοινότητα, που θα έχει για πυξίδα της τα παγκόσμια δεδομένα, θα κεφαλαιοποιεί τις τάσεις και θα αξιοποιεί τις δυναμικές, θα συνεργάζεται, θα συνεπενδύει, και θα βρίσκει αξία στο να δίνει ευκαιρίες σε νέους επιχειρηματίες, στο οικοσύστημα της καινοτομίας, σε startups και spin-offs που μπορούν να αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης και για τις ίδιες, καθώς η γέφυρα με την καινοτομία είναι εξίσου κρίσιμη τόσο για τις ώριμες επιχειρήσεις όσο και για τις νεοφυείς.
Εξίσου σημαντικό είναι οι επενδύσεις να έχουν συνειδητά μία ESG προσέγγιση, δηλαδή, να λαμβάνουν υπόψη τα επίκαιρα θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εταιρικής διακυβέρνησης, με βάση τις βέλτιστες πρακτικές καθώς και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ. Ενώ, θα προσέθετα και έναν ακόμη άξονα που έχουμε αγκαλιάσει και στην Ε.ΕΝ.Ε. και στον Ομιλο Ιατρικού Αθηνών, αυτό του Οne Health. Δηλαδή, η αναγνώριση πίσω από τις πολιτικές του ESG, του πλανήτη και της υγείας του περιβάλλοντος, σε σχέση και με τον άνθρωπο και με τα ζώα, καθώς όπως αποδείχθηκε με την πανδημία, όλα είναι αλληλένδετα και αλληλοεπηρεαζόμενα.
Η πράσινη μετάβαση, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η κυκλική οικονομία, το «Zero Waste» και η ανακύκλωση, η αειφορία, οι στόχοι του ESG, τα μεγάλα δεδομένα, η απομακρυσμένη εργασία και οι ψηφιακές δεξιότητες, το μέλλον της εκπαίδευσης και η ψηφιακή κατάρτιση, είναι κεντρικές τάσεις και δυναμικές που εδραιώνονται παγκοσμίως. Η Ελληνική Πολιτεία και η Ελληνική Επιχειρηματικότητα συγκεκριμένα, καλούνται σήμερα να κάνουν άλματα και να πραγματοποιήσουν θεμελιώδεις υπερβάσεις για να διασφαλίσουν την επόμενη μέρα και να δώσουν ευκαιρίες στους επιχειρηματίες του αύριο και την κοινωνία. Και αν οι ίδιοι οι επιχειρηματίες δεν επενδύσουμε αποφασιστικά σε νέες κατευθύνσεις και νέες λογικές, καμία εξωτερική χρηματοδότηση ή κίνητρο από μόνο του, δεν θα μπορέσει να λύσει μακροχρόνια τα κύρια ζητήματα που αντιμετωπίζει το ελληνικό επιχειρείν.
Ο Δρ. Βασίλης Γ. Αποστολόπουλος είναι διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Επιχειρηματιών.
