Η χαώδης κατάσταση επιδεινώνεται στο Καζακστάν, με αναφορές να κάνουν λόγο για πυροβολισμούς και μάχες στη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, το Αλμάτι.
Σε βίντεο που αναρτήθηκαν στα κοινωνικά δίκτυα ακούγονται έντονοι πυροβολισμοί στους δρόμους της πόλης.
Λίγο νωρίτερα η κυβέρνηση ξεκίνησε μια «αντιτρομοκρατική» επιχείρηση, και ενώ ο πρόεδρος της χώρας ζήτησε τη στρατιωτική επέμβαση της Ρωσίας και των άλλων συμμάχων του.
Οκτώ νεκροί και πάνω από 300 τραυματίες
Σύμφωνα με αναφορές, σήμερα έχασαν τη ζωή τους στις ταραχές 8 άνθρωποι και τραυματίστηκαν περισσότεροι από 300.
Νωρίτερα, οι διαδηλωτές κατέλαβαν το αεροδρόμιο του Αλμάτι, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το πρακτορείο Reuters.
Όλες οι πτήσεις από και προς το Αλμάτι έχουν ανασταλεί προσωρινά, καθώς η χώρα βρίσκεται σε αναταραχή, με αφορμή την αύξηση στην τιμή των καυσίμων από τις αρχές του έτους.
Τη βοήθεια της Ρωσίας ζητά ο πρόεδρος Τοκάγεφ
Τη βοήθεια της Ρωσίας και των συμμάχων της ζήτησε απόψε ο πρόεδρος του Καζακστάν Κασίμ-Ζομάρτ Τοκάγεφ για να αντιμετωπίσει την «τρομοκρατική απειλή» στη χώρα του, όπως την χαρακτήρισε.
Ο Τοκάγεφ ανακοίνωσε ότι ζήτησε από την Οργάνωση του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO) να βοηθήσει το Καζακστάν. «Κάλεσα σήμερα τους αρχηγούς κρατών της CSTO να βοηθήσουν το Καζακστάν να νικήσει την τρομοκρατική απειλή» είπε, ισχυριζόμενος ότι «συμμορίες τρομοκρατών» που «εκπαιδεύτηκαν στο εξωτερικό» υποκινούν τις διαδηλώσεις.
Αυτό ήταν το δεύτερο τηλεοπτικό διάγγελμα του προέδρου μέσα σε λίγες ώρες, καθώς η χώρα του βρίσκεται αντιμέτωπη με τις χειρότερες ταραχές που έχει βιώσει εδώ και μία δεκαετία, με αφορμή την αύξηση της τιμής του υγραερίου.
Η CSTO ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 2002 με συμβαλλόμενα μέρη τη Ρωσία, τη Λευκορωσία, την Αρμενία, το Καζακστάν, το Κιργιστάν και το Τατζικιστάν. Στόχος της είναι η διασφάλιση της ειρήνης και της διεθνούς και περιφερειακής ασφάλειας και σταθερότητας καθώς και η συλλογική υπεράσπιση της ανεξαρτησίας, της εδαφικής ακεραιότητας και της εθνικής κυριαρχίας των μελών της.
Σύμφωνα με το πρακτορείο Sputnik, που επικαλείται το υπουργείο Εσωτερικών του Καζακστάν, στις ταραχές σκοτώθηκαν οκτώ αστυνομικοί και εθνοφύλακες, ενώ 317 τραυματίστηκαν.
Το Καζακστάν κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μέχρι τις 19 Ιανουαρίου. Η κρατική τηλεόραση Khabar 24 μετέδωσε ότι στο πλαίσιο των μέτρων «θα περιοριστεί η ελευθερία της μετακίνησης, συμπεριλαμβανομένων και των μεταφορών» και θα απαγορευτούν «οι συλλογικές εκδηλώσεις και οι οικογενειακές συγκεντρώσεις» για γάμους, κηδείες και γεννήσεις.
Οι περιορισμοί «επιβάλλονται λόγω της επιδείνωσης της κατάστασης, για να διασφαλιστεί η δημόσια ασφάλεια, να αποκατασταθούν ο νόμος και η τάξη και να προστατευτούν τα δικαιώματα και οι ελευθερίες των πολιτών», πρόσθεσε.
Στο πλαίσιο αυτό θα απαγορευτεί η κυκλοφορία από τις 23.00 μέχρι τις 7.00.
Ο Τοκάγεφ απέπεμψε επίσης τον επικεφαλής της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας (διάδοχος της σοβιετικής KGB), τον Καρίμ Μασίμοφ. Στη θέση του αναλαμβάνει ο Γιερμέκ Σαγκιμπάγεφ, ο μέχρι σήμερα επικεφαλής της Υπηρεσίας Κρατικής Ασφάλειας.
Λίγο νωρίτερα, οι ΗΠΑ, μέσω της εκπροσώπου του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι, κάλεσαν τις αρχές του Καζακστάν να επιδείξουν «αυτοσυγκράτηση» και εξέφρασαν την ελπίδα οι διαδηλώσεις να διεξάγονται «με ειρηνικό τρόπο». Η Ψάκι επέκρινε επίσης τους «τρελούς ισχυρισμούς της Ρωσίας» για την υποτιθέμενη ευθύνη των ΗΠΑ για τις ταραχές αυτές. Ο ισχυρισμός αυτός «είναι απολύτως λανθασμένος» και εντάσσεται «στη στρατηγική παραπληροφόρησης» εκ μέρους της Μόσχας, υποστήριξε.
Ο ΟΗΕ παρακολουθεί «με ανησυχία» την κατάσταση, είπε εξάλλου ο εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του Οργανισμού, Στεφάν Νουζαρίτς. «Είναι πολύ σημαντικό όσοι εμπλέκονται στα τρέχοντα γεγονότα να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, να αποφύγουν οποιαδήποτε βία και να προωθήσουν τον διάλογο», πρόσθεσε.
Η κρίση του υγραερίου
Το κίνημα διαμαρτυρίας ξεκίνησε την Κυριακή, μετά την αύξηση της τιμής του υγραερίου, στην πόλη Ζαναοζέν, στο δυτικό Καζακστάν. Κατόπιν επεκτάθηκε στο Ακτάου, στις όχθες της Κασπίας και στο Αλμάτι.
Η κυβέρνηση προσπάθησε αρχικά να κατευνάσει τα πνεύματα, χωρίς επιτυχία, ανακοινώνοντας τη μείωση της τιμής του υγραερίου στα 50 τένγκε (0,1 ευρώ) το λίτρο, αντί για 120.
Η αύξηση της τιμής θεωρείται άδικη από τους πολίτες, δεδομένου ότι το Καζακστάν διαθέτει τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου.
Σήμερα η κρατική τηλεόραση μετέδωσε ότι συνελήφθη ο διευθυντής μιας μονάδας υγραερίου και ένας άλλος αξιωματούχος στην περιφέρει Μανγκιστάου, όπου βρίσκεται η Ζαναοζέν. Κατηγορούνται ότι «αύξησαν την τιμή του αερίου χωρίς λόγο» γεγονός που «υποκίνησε μαζικές διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα».
Το Καζακστάν, η μεγαλύτερη οικονομία της κεντρικής Ασίας, που στο παρελθόν έβλεπε διψήφια ποσοστά ανάπτυξης, είδε το τένγκε να υποτιμάται και τον πληθωρισμό να εκτινάσσεται, λόγω της μείωσης της τιμής του πετρελαίου και της οικονομικής κρίσης στη Ρωσία. Η περιοχή Μανγκιστάου εξαρτάται από το υγραέριο, το οποίο είναι βασικό καύσιμο για τα αυτοκίνητα και κάθε αύξηση της τιμής του συμπαρασύρει και τις τιμές των τροφίμων που ήδη έχουν αυξηθεί από την αρχή της πανδημίας της Covid-19.
