Δεν πρέπει να μας πανικοβάλλει η εμφάνιση νέων μεταλλάξεων του Covid. Αναπόφευκτα θα δούμε περισσότερες νέες μεταλλάξεις, διότι έτσι συμπεριφέρονται οι ιοί και μετακινούμαστε σε πιο μεταδιδόμενες παραλλαγές. Ελπίζουμε, και αυτό φαίνεται με την Ομικρον, ότι ο Covid ενδέχεται να εξελιχθεί σε εποχικό ιό, όπως η γρίπη. Δεν θα εξαφανιστεί, αλλά θα πρέπει να τον ελέγξουμε και εδώ, ο εμβολιασμός παίζει κρίσιμο ρόλο.
Αυτά είναι μερικά από τα πολλά μηνύματα του Αρνολντ Μόντο, κορυφαίου αμερικανού επιδημιολόγου, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και εν ενεργεία προέδρου στη συμβουλευτική Επιτροπή Εμβολίων (εγκρίνει τα εμβόλια Covid) της FDA στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ».
Σε άρθρο του στις αρχές Νοεμβρίου στην έγκριτη, διεθνώς, ιατρική έκδοση «The new England Journal of Medicine» (στη συντακτική ομάδα συμμετέχει ο έλληνας καθηγητής Βιοστατιστικής στο Πανεπιστήμιο Μπράουν Κωνσταντίνος Γκατσώνης) ο Μόντο τεκμηρίωνε επιστημονικά γιατί θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τον Covid όπως κάνουμε με τη γρίπη. Η εμφάνιση της «υπερμεταδοτικής» Ομικρον ενίσχυσε τη διαπίστωσή του.
Νεα δεδομένα
Πώς αλλάξει η Ομικρον τα δεδομένα;
«Πίστευα ότι θα βλέπαμε ένα νέο κύμα της Δέλτα και ήμουν σίγουρος ότι θα είχαμε νέες μεταλλάξεις. Πώς θα ήταν ακριβώς δεν γνώριζα. Αλλά η Ομικρον είναι εντελώς διαφορετική από τη Δέλτα, έχει πολλές παραλλαγές. Η νέα μετάλλαξη μπορεί να κάνει τον ιό περισσότερο σαν τη γρίπη, διότι μεταδίδεται πολύ αποτελεσματικά, κάτι που δεν συνέβαινε με τις πρώτες Covid παραλλαγές.»
» Μετακινούμαστε σε πιο μεταδιδόμενες μεταλλάξεις και έχουμε έναν ιό που μεταδίδεται πολύ ευκολότερα. Σε δύο εβδομάδες η διασπορά είναι παντού. Αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμα αν προκαλεί σοβαρή νόσηση. Υπάρχουν στοιχεία από τη Νότια Αφρική ότι οι εισαγωγές στα νοσοκομεία δεν αυξήθηκαν όσο ανέμεναν.»
» Θα έχουμε καλύτερη εικόνα σε μερικές εβδομάδες. Θα φανεί περισσότερο από τη νόσηση των ανεμβολίαστων. Δυστυχώς έχουμε πολλούς ανεμβολίαστους στις ΗΠΑ και το ίδιο συμβαίνει σε πολλές χώρες, όχι διότι δεν υπάρχουν εμβόλια διαθέσιμα, αλλά γιατί υπάρχουν πολλοί που δεν θέλουν να εμβολιαστούν» λέει.
Η Ομικρον ενισχύει τα επιχειρήματα, που αναπτύξατε στο άρθρο, τον ρωτάμε;
«Ακριβώς. Αυτό που ελπίζω και αυτό που θα χρειαστεί να κάνουμε είναι ό,τι κάνουμε με τη γρίπη. Ολοι θα πρέπει να εμβολιάζονται πριν ξεκινήσει η εποχική έξαρση, αν αποδειχθεί ότι ο κορωνοϊός είναι εποχικός. Για τις ΗΠΑ, την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Μεσογείου, ο εμβολιασμός θα πρέπει να γίνεται το φθινόπωρο» λέει ο ειδικός στην επιδημιολογία, σημειώνοντας, ειρήσθω εν παρόδω, ότι φέτος η γρίπη (influenza) έχει επιστρέψει.
«Αυτό που έχει σημασία είναι ότι ο Covid δεν θα εξαφανιστεί. Θα πρέπει να συνεχίσουμε να τον αντιμετωπίζουμε. Πρέπει να κάνουμε με τα προγράμματα εμβολιασμού αυτό που κάνουμε με την εποχική γρίπη. Με τη γρίπη προσπαθούμε να προλαβαίνουμε σοβαρή νόσηση, να ελέγχουμε τις εξάρσεις».
Ανάγκη για εμβολιασμό
Τον ρωτάμε αν χρειάζονται, για να αντιμετωπιστεί η διασπορά της Ομικρον, αυστηροί περιορισμοί και lockdown. Θα ζούμε συχνά τέτοιες καταστάσεις;
«Οχι, διότι οι άνθρωποι δεν θα θέλουν να ζουν σε lockdown. Το πρόβλημα που έχουμε είναι ότι ο Covid είναι ένα εντελώς νέο στέλεχος και ο πληθυσμός είναι απολύτως ευάλωτος στον ιό. Ακόμη και σε πανδημίες γρίπης, καθώς υπάρχει ήδη έκθεση των ανθρώπων στη γρίπη, δεν δημιουργείται τέτοιο πρόβλημα. Πολλοί είναι ευάλωτοι έναντι του Covid. Αργά ή γρήγορα αυτό θα τελειώσει.»
» Με την Ομικρον μπορεί, εξαιτίας της υψηλής μεταδοτικότητας, να έχουμε μεγαλύτερη ανοσία, αφού παρέλθει. Με περισσότερη μετάδοση θα φτάσουμε σε ένα σημείο όπου θα δούμε να περιορίζεται η μόλυνση. Αλλά, μπορούμε να φτάσουμε στο σημείο αυτό με τον εμβολιασμό. Πρέπει να εμβολιαστούν όσοι δεν το έχουν κάνει ήδη. Γιατί μέχρι να εμβολιαστούν θα είναι εντελώς ευάλωτοι και θα συνεχίσουμε να έχουμε μετάδοση» επεξηγεί, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να «τρέξει» ο εμβολιασμός παγκοσμίως.
«Ακόμη και το 100% των ανθρώπων να εμβολιαστεί στον αναπτυγμένο κόσμο, αν υπάρχουν αρκετοί ευάλωτοι σε άλλες περιοχές θα συνεχίζεται η μετάδοση».
Εκτός από τον εμβολιασμό στον έλεγχο του Covid θα βοηθήσουν οι θεραπείες υποστηρίζει ο Μόντο. «Χρειαζόμαστε καλύτερες θεραπείες. Τώρα έχουμε αντιιικά, τα οποία φαίνεται ότι αν λαμβάνονται νωρίς, έχουν αποτελέσματα, όσον αφορά τη σοβαρότητα της νόσησης».
«Η Όμικρον είναι παντού»
Επισημαίνει εκ νέου ότι θα πρέπει να δεχτούμε ότι δεν μπορούμε να εξαφανίσουμε τον ιό.
«Είναι μια μακροπρόθεσμη κατάσταση και σήμερα δυστυχώς υπάρχει πανικός. Δεν πρέπει να πανικοβαλλόμαστε από τις νέες μεταλλάξεις. Θα υπάρχουν. Η απαγόρευση ταξιδιών δεν θα σταματήσει τη μετάδοση της Ομικρον. Η απαγόρευση θα λειτουργούσε αν σε μη μολυσμένες περιοχές θα εμποδιζόταν η έλευση ανθρώπων, που έχουν μολυνθεί. Αλλά το να νομίζει κανείς ότι θα σταματήσει τη διασπορά της Ομικρον, όταν υπάρχει ήδη στη χώρα, με απαγόρευση ταξιδιών, δεν είναι σοφή απόφαση. Μόνο η Νέα Ζηλανδία και η Αυστραλία, που είναι νησιά, θα μπορούσαν να το καταφέρουν. Στην Ευρώπη δεν λειτουργούν οι ταξιδιωτικές απαγορεύσεις. Η Ομικρον είναι ουσιαστικά παντού».
Τι συνιστά;
«Οταν αποφασίζονται τα μέτρα πρέπει να υπάρχει ξεκάθαρος στόχος γιατί επιβάλλονται. Αν δεν υπάρχει σοβαρή πίεση στο σύστημα υγείας τότε αυστηρά μέτρα δεν χρειάζονται. Το δίλημμα, βέβαια, είναι ότι δεν γνωρίζεις το αποτέλεσμα εκ των προτέρων και όταν προκύπτει μπορεί να είναι αργά. Κατανοώ τις χώρες που αποφασίζουν βραχυπρόθεσμους περιορισμούς, οι οποίοι θα πρέπει να εξετάζονται διαρκώς και αν χρειάζεται να αίρονται».
Περιμένει χειρότερη μετάλλαξη από την Ομικρον;
«Υπάρχει η θεωρία ότι οι ιοί γίνονται πιο ήπιοι καθώς γίνονται πιο μεταδοτικοί. Δεν το πιστεύω. Θα είμαστε τυχεροί αν πραγματικά διαπιστώσουμε ότι η Ομικρον προκαλεί πιο ήπια νόσηση. Μαθαίνουμε από τη Νότια Αφρική ότι η Ομικρον φαίνεται να τελειώνει εκεί. Αν συμβεί αυτό, τότε βλέπουμε παρόμοια εξέλιξη με αυτή της γρίπης. Η γρίπη μετά από 4-6 εβδομάδες ακόμη και χωρίς εμβολιασμό, τελειώνει. Αλλά, αναπόφευκτα θα δούμε νέες μεταλλάξεις. Οι ιοί αλλάζουν. Η Ομικρον ήταν μεγάλη αλλαγή. Δεν αναμέναμε μια τόσο μεγάλη αλλαγή, αλλά δείχνει ότι οι ιοί είναι πιο έξυπνοι από εμάς».
