Το 2022, οι μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία μεταφέρονται στα… πανεπιστήμια. Και αυτό γιατί η εκπαιδευτική κοινότητα της χώρας αναμένει τώρα έναν νέο νόμο-πλαίσιο για τη λειτουργία τους, ο οποίος επί δύο έτη γράφεται και σβήνεται, για να φτάσει πλέον στην τελευταία πράξη πριν από την αποκάλυψή του. Παρότι ο νέος νόμος-πλαίσιο για τα ΑΕΙ αποτέλεσε μία από τις προεκλογικές δεσμεύσεις τις κυβέρνησης, εντούτοις φτάνουμε στα μέσα της θητείας της, χωρίς καμία σχετική είδηση να έχει επισήμως ανακοινωθεί.
Το νέο (ή μήπως παλαιό;) μοντέλο διοίκησης των ΑΕΙ θα στηρίζεται στην πρόταση των Συμβουλίων που είχαν νομοθετήσει προ δεκαετίας οι κυβερνήσεις του ΠαΣοΚ με τη συναίνεση της ΝΔ, τα είχαν καταργήσει με στομφώδεις δηλώσεις οι κυβερνήσεις του ΣΥΡΙΖΑ και την επαναφορά τους είχε εξαγγείλει προ διετίας η νέα κυβέρνηση της ΝΔ.
Το θέμα, με λίγα λόγια, φαίνεται ότι κρίνεται από τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας το σημαντικότερο διακύβευμα για την επιβίωση των ελληνικών πανεπιστημίων, οπότε και επανέρχεται διαρκώς στην επικαιρότητα…
Τα Συμβούλια και οι αντιδράσεις
Το 2011 η θεσμοθέτηση των Συμβουλίων προκάλεσε αντιδράσεις, αφού είχαν προηγηθεί οι προθέσεις της τότε κυβέρνησης να θεσμοθετήσει μοντέλο αγγλοσαξονικού τύπου διορισμού του πρύτανη των ΑΕΙ ύστερα από διεθνή διαγωνισμό, από τα νεοσύστατα Συμβούλια Διοίκησής τους, στα οποία συμμετείχαν και πανεπιστημιακοί από το εξωτερικό. Ακολούθησε πολιτική συμφωνία ώστε να διαλέγουν τελικά τα Συμβούλια Διοίκησης μεταξύ τριών εκλεγμένων εκπροσώπων των ΑΕΙ, οι αρμοδιότητες των Συμβουλίων αυτών στη συνέχεια και με τις επόμενες κυβερνήσεις έγιναν κυρίως γνωμοδοτικές και πάνω που ο θεσμός είχε αρχίσει να λειτουργεί χωρίς εντάσεις… καταργήθηκε.
Η νέα μορφή των Συμβουλίων Διοίκησης των ΑΕΙ (που προκαλεί εκ νέου εντάσεις) θα περιλαμβάνεται στον νέο νόμο- πλαίσιο που κατά τα άλλα υπόσχεται εκσυγχρονισμό των προγραμμάτων σπουδών και της λειτουργίας των ΑΕΙ και ουσιαστική παρέμβαση σε έναν τομέα που αποτελεί πράγματι την καρδιά της παθογένειας των πανεπιστημίων της χώρας μας: τις εκλογές και τις κρίσεις των καθηγητών τους. Με τη διεύρυνση και αναδιάρθρωση των εκλεκτορικών σωμάτων τους, ώστε να αποτραπούν τα φαινόμενα νεποτισμού και πελατειοκρατίας ή οικογενειοκρατίας στο εσωτερικό τους.
Ο διάλογος με τους πρυτάνεις
Ο νέος νόμος για μία ακόμα φορά καθυστερεί και δεν αναμένεται πριν από το τέλος του Μαρτίου του 2022, γεγονός που προσφέρει επαρκή πολιτικό χρόνο ώστε να γίνει ο απαραίτητος διάλογος μεταξύ Πολιτείας και εκπροσώπων των πανεπιστημίων. Αλλωστε η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως ήδη υποσχέθηκε στη Σύνοδο Πρυτάνεων ΑΕΙ, η οποία έκανε την 98η συνάντησή της στην εκπνοή του περασμένου χρόνου, ότι θα ενημερώσει τις διοικήσεις των πανεπιστημίων για το περιεχόμενο του νέου νόμου προτού τον καταθέσει στην Βουλή ώστε να συγκεντρωθούν και να συζητηθούν εκτενώς οι παρατηρήσεις της.
Για το θέμα τοποθετήθηκε τις προηγούμενες ημέρες και η Εκτελεστική Γραμματεία της ΠΟΣΔΕΠ (Ομοσπονδία καθηγητών ΑΕΙ), τα μέλη της οποίας ανέφεραν ότι είχαν από διετίας καταθέσει προτάσεις επί ερωτημάτων του υπουργείου Παιδείας σχετικά με νέο νόμο-πλαίσιο, χωρίς να λάβουν ποτέ απάντηση. Η ΠΟΣΔΕΠ διαμαρτυρήθηκε έτσι για την έλλειψη διαλόγου με την ηγεσία του του υπουργείου Παιδείας και ζήτησε «εκ νέου από το υπουργείο άμεση ενημέρωση και διάλογο κατά την προπαρασκευαστική φάση της διαμόρφωσης των νομοσχεδίων και όχι επί του τελικού σχεδίου». Τα μέλη της ανέφεραν δε ότι αν προσκληθούν ξανά «σε συνάντηση για παρουσίαση ενός ήδη διαμορφωμένου νομοσχεδίου λίγο πριν αυτό κατατεθεί στη δημόσια διαβούλευση, τότε θα θεωρήσουν ότι το υπουργείο αγνοεί την Ομοσπονδία και δεν επιθυμεί να λάβει υπόψη τις απόψεις των πανεπιστημιακών, ως άμεσα ενδιαφερομένων, μέσα από ουσιαστικό και γόνιμο διάλογο».
Νέος νόμος για τον ΔΟΑΤΑΠ
Εκτός των παραπάνω όμως, το υπουργείο Παιδείας θα καταθέσει μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2022 και νόμο που θα αφορά τη λειτουργία του ΔΟΑΤΑΠ (του Οργανισμού αναγνώρισης των πτυχίων εξωτερικού), έτσι ώστε να εκσυγχρονίσει τη λειτουργία του και να επισπεύσει τους χρόνους αναγνώρισης των τίτλων σπουδών. Με τον νόμο αυτόν, στόχος είναι να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο του να περιμένουν οι πτυχιούχοι μήνες ή χρόνια για την αναγνώριση των τίτλων σπουδών τους, αλλά και το να γίνεται η αναγνώριση των πτυχίων βάσει των σχετικών ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Επιπλέον, στόχος είναι η αυστηροποίηση των προϋποθέσεων αναγνώρισης των τίτλων σπουδών. Ηδη η υποβολή των αιτήσεων στον ΔΟΑΤΑΠ και η πλήρης διεκπεραίωσή τους γίνονται αποκλειστικά μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής eDoatap.
Ερώτημα οι νέες σχολές τεχνολογικής εκπαίδευσης
Ερώτημα παραμένει ως σήμερα τι θα γίνει με τις νέες Σχολές Εφαρμοσμένων Επιστημών και Τεχνών (οι οποίες και σχεδιαζόταν να αποτελέσουν τη νέα μορφή ανώτατης τεχνολογικής εκπαίδευσης στη χώρα).
Μάλιστα ο σχεδιασμός που εξελισσόταν, όπως ανέφεραν οι πληροφορίες, ήταν να μετατραπούν σε Σχολές Εφαρμοσμένων Επιστημών και Τεχνών τα «αδύναμα» τμήματα των πανεπιστημίων που προέκυψαν από την περυσινή εφαρμογή του νέου εξεταστικού συστήματος για τα ΑΕΙ, η οποία και άφησε πολλά προγράμματα σπουδών με λιγότερους από δέκα εισακτέους. Επρόκειτο για τετραετή προγράμματα ισότιμα με εκείνα των πανεπιστημίων, προσανατολισμένα όμως σε νέα σύγχρονα αντικείμενα σπουδών.
Οπως αναφέρουν ωστόσο οι νεότερες πληροφορίες, το θέμα αυτό έχει μείνει πίσω και δεν εντάσσεται πλέον στις προτεραιότητες της υπουργού Παιδείας. Πάντως, οι πρώτοι μήνες του χρόνου αναμένεται ότι θα δώσουν απάντηση και σε αυτό το ερώτημα, καθώς η τεχνολογική εκπαίδευση της χώρας δεν μπορεί να καλυφθεί μόνο από τα ΙΕΚ, όσο και αν η αναβάθμισή τους διακηρύσσεται και διαφημίζεται.
