Η «τεχνολογία» βρίσκεται παντού γύρω μας και δεν έχει πάντα τη μορφή ενός υπερσύγχρονου κινητού τηλεφώνου ή ενός υπολογιστή με οθόνη «λεπτή σαν ένα φύλλο χαρτί».
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα τεχνολογικού επιτεύγματος που έχει γίνει και μέρος της καθημερινότητάς μας δεν είναι άλλο από τα εμβόλια MRNA κατά του νέου κορονοϊού.
Η εξαιρετικά ταχεία ανάπτυξη σε συνδυασμό με την παραγωγή και την παγκόσμια διάθεση των συγκεκριμένων εμβολίων αποτελούν απλά την υπενθύμιση της δύναμης που έχει η επιστήμη και η τεχνολογία να αλλάξουν τον κόσμο. Βέβαια, μπορεί η ανάπτυξη των συγκεκριμένων εμβολίων να δημιουργεί την εντύπωση ότι πρόκειται για δημιούργημα λίγων μόνο μηνών, η αλήθεια όμως είναι ότι προηγήθηκαν επιστημονικές έρευνες που η απαρχή τους χάνεται πίσω στη δεκαετία του 1970.
Άρα, ήδη η βιομηχανία της τεχνολογίας πειραματίζεται και ερευνά τις καινοτομίες που θα αλλάξουν τον κόσμο τα προσεχή χρόνια. Ιδού οι αναδυόμενες τεχνολογίες που ίσως για αυτές ακούσουμε σημαντικές ειδήσεις μέσα στο 2022.
Ηλιακή γεωμηχανική
Η ηλιακή γεωμηχανική ή η τροποποίηση της ηλιακής ακτινοβολίας είναι ένας προτεινόμενος τύπος κλιματικής μηχανικής στην οποία το ηλιακό φως θα αντανακλάται πίσω στο διάστημα για να περιορίσει ή να αντιστρέψει την κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο.
Είναι κάτι που ακούγεται εξαιρετικά απλό και η αλήθεια είναι ότι έχει παρατηρηθεί ήδη σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών. Σε ηφαιστειακές εκρήξεις η τέφρα που εκτοξεύεται στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας δημιουργεί προϋποθέσεις πτώσης της θερμοκρασίας. Για παράδειγμα, η έκρηξη του Πινατούμπο στις Φιλιππίνες το 1991 «έριξε» τη θερμοκρασία της Γης κατά 0,5 βαθμό Κελσίου για τέσσερα ολόκληρα χρόνια.
Στόχος λοιπόν της ηλιακής γεωμηχανικής είναι να δημιουργήσει ένα τέτοιο φαινόμενο ηθελημένα. Οι αντιδράσεις στην ιδέα από πολιτικούς φορείς αλλά και ακτιβιστές είναι πολλές. Ωστόσο, μέσα στο 2022 ομάδα επιστημόνων του Χάρβαρντ σχεδιάζει την πραγματοποίηση ενός σχετικού πειράματος. Αυτό θα περιλαμβάνει την εκτόξευση αερόστατου στη στρατόσφαιρα από το οποίο θα απελευθερωθεί συγκεκριμένο υλικό (πιθανότατα ανθρακικό ασβέστιο) ώστε να γίνει καταγραφή των επιδόσεών του στο φιλτράρισμα της ηλιακής ακτινοβολίας.
Αεροσκάφη με καύσιμο υδρογόνου
Η ηλεκτροκίνηση στις επίγειες μεταφορές είναι ήδη μία πραγματικότητα. Ωστόσο, η εφαρμογή στα αεροσκάφη είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Έχει εφαρμοστεί σε πολύ μικρά αεροσκάφη και για πολύ μικρής διάρκειας πτήσεις. Ωστόσο, μία λύση ενδέχεται να είναι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από κυψέλες καυσίμου υδρογόνου. Ήδη το τεχνολογικό πανεπιστήμιο Delft στην Ολλανδία προγραμματίζει μία δοκιμή τέτοιου αεροσκάφους εντός του 2022.
Παράλληλα, η εταιρεία ZeroAvia στην Καλιφόρνια σχεδιάζει την εκτέλεση δοκιμών, μέχρι το τέλος του 2022, με ένα αεροσκάφος 20 θέσεων που θα χρησιμοποιεί σύστημα πρόωσης βασισμένο στο υδρογόνο. Τέλος, η Universal Hydrogen, επίσης στην Καλιφόρνια ελπίζει ότι θα έχει πλήρως λειτουργικό ένα τέτοιο αεροσκάφος έως τον Σεπτέμβριο του 2022.
Κάθετες φάρμες
Πρόκειται για έναν εντελώς νέο τύπο αγροτικής παραγωγής. Ουσιαστικά είναι η καλλιέργεια σε επιφάνειες, με τη μία πάνω από την άλλη και σε απόλυτα ελεγχόμενο περιβάλλον. Φωτισμός από λάμπες LED εξασφαλίζει τον οικονομικό χαρακτήρα του project. Οι κάθετες φάρμες μπορούν να βρίσκονται πολύ κοντά στον τελικό καταναλωτή, μειώνοντας τα κόστη μεταφοράς αλλά και τις εκπομπές καυσαερίων. Η χρήση νερού επίσης έχει ελαχιστοποιηθεί.
Στη Βρετανία, η Jones Food Company πρόκειται να δημιουργήσει την μεγαλύτερη κάθετη φάρμα στον κόσμο που θα καλύπτει έκταση 13.750 τετραγωνικών χιλιομέτρων, εντός του 2022. Η αμερικανική AeroFarms θα δημιουργήσει τη δική της μεγαλύτερη κάθετη φάρμα στην πολιτεία της Βιρτζίνια. Η Nordic Harvest θα μεγεθύνει τις εγκαταστάσεις της έξω από την Κοπεγχάγη, ενώ θα κατασκευάσει μία νέα έξω από την Στοκχόλμη.
Πλοία μεταφοράς κοντέινερ με πανιά
Τα πλοία παράγουν το 3% των παγκόσμιων αερίων του θερμοκηπίου ενώ τα ναυτικά καύσιμα επιβαρύνουν περαιτέρω το περιβάλλον. Προφανώς τίποτα από όλα αυτά δεν συνέβαινε όταν τα πλοία χρησιμοποιούσαν… πανιά και κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα να γυρίσουμε στο παρελθόν ώστε με μια σαφώς πιο σύγχρονη εκδοχή να ελαττωθούν τα κόστη αλλά και οι εκπομπές καυσαερίων.
Το 2022 η γαλλική Michelin θα εξοπλίσει ένα εμπορικό πλοίο με φουσκωτά πανιά των οποίων η χρήση θα μειώσει την κατανάλωση καυσίμου κατά 20%. Στην Ιαπωνία πειραματίζονται με τη χρήση τηλεσκοπικών ιστίων, με την δοκιμή του σκάφους να προγραμματίζεται για τον Αύγουστο του 2022. Η ιταλική Naos Design αναμένεται να εξοπλίσει οκτώ πλοία με τα αναδιπλούμενα πανιά που η ίδια ονομάζει «wing sails». Άλλες λύσεις περιλαμβάνουν ένα είδος χαρταετού στον οποίο ενσωματώνονται ανεμιστήρες και μεγάλοι περιστρεφόμενοι κύλινδροι.
Έως το τέλος του 2022 ο αριθμός των σκαφών μεταφοράς φορτίων με πανιά (κάθε είδους) αναμένεται να φτάσει στα 40, δηλαδή θα τετραπλασιαστεί σε σχέση με το 2021, σύμφωνα με την International Windship Association.
Εμβόλια για HIV και ελονοσία
Η επιτυχία των εμβολίων τεχνολογίας MRNA κατά του νέου κορωνοϊού ουσιαστικά άνοιξε το δρόμο για μια εντελώς νέα εποχή στην ανάπτυξη εμβολίων. Ήδη η Moderna αναπτύσσει ένα αντίστοιχο εμβόλιο εναντίον του HIV χρησιμοποιώντας την ίδια τεχνολογία MRNA.
Το συγκεκριμένο εμβόλιο μπήκε σε φάση κλινικών δοκιμών πρώτου σταδίου εντός του 2021 και τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται εντός του 2022.
Η BioNTech από την πλευρά της εργάζεται σε ένα MRNA εμβόλιο εναντίον της ελονοσίας, με τις κλινικές δοκιμές να αναμένεται να ξεκινήσουν εντός του 2022. Πολλές υποσχέσεις δίνουν και συμβατικά εμβόλια εναντίον του HIV και της ελονοσίας που αναπτύσσονται από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Τρισδιάστατα εκτυπωμένα εμφυτεύματα οστών
Για πολλά χρόνια οι ερευνητές ανέπτυσσαν τεχνικές που θα τους βοηθούσαν να αναπτύξουν τεχνητά όργανα χρησιμοποιώντας βιολογικά υλικά σε τρισδιάστατους εκτυπωτές.
Ο υπέρτατος στόχος είναι με τη χρήση μερικών κυττάρων από τον ασθενή να δημιουργούν πλήρως λειτουργικά όργανα για μεταμοσχεύσεις, διαγράφοντας ουσιαστικά τις μακροχρόνιες λίστες αναμονής ή τον κίνδυνο απόρριψης του εμφυτεύματος.
Αν και αυτό το κομμάτι της έρευνας έχει ακόμη πολύ δρόμο μπροστά του δεν ισχύει το ίδιο και για τα οστά. Δύο startups, οι Particle3d και Adam, ελπίζουν ότι μέσα στο 2022 θα έχουν διαθέσιμα τα πρώτα τρισδιάστατα εκτυπωμένα οστά.
Και οι δύο εταιρείες χρησιμοποιούν υλικά που βασίζονται στο ασβέστιο για τη δημιουργία των τεχνητών οστών, τα οποία «κατασκευάζονται» στα μέτρα των ασθενών.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι επόμενο βήμα, αν όλα εξελιχθούν ομαλά, είναι η τρισδιάστατη εκτύπωση αγγείων και καρδιακών βαλβίδων.
Ιπτάμενα ηλεκτρικά ταξί
Συνήθως είναι κάτι που συναντάμε σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας: ιπτάμενα ταξί ή κάθετης απογείωσης και προσγείωσης ηλεκτροκίνητα οχήματα. Ωστόσο, είναι κάτι που η βιομηχανία εξετάζει πολύ σοβαρά. Αρκετές εταιρείες προγραμματίζουν δοκιμές τέτοιων οχημάτων εντός του 2022 με την ελπίδα ότι εντός των επόμενων δύο χρόνων θα λάβουν άδεια παραγωγής.
Η Joby Aviation στην Καλιφόρνια σχεδιάζει την κατασκευή πενταθέσιων οχημάτων με εμβέλεια 150 μιλίων. Η γερμανική Volocopter σχεδιάζει την παροχή υπηρεσιών ιπτάμενου ταξί κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2024 στο Παρίσι.
Virgin Galactic/Handout via REUTERS
Διαστημικός τουρισμός
Η αρχή έγινε το 2021 δημιουργώντας μάλιστα ένα είδος ανταγωνισμού ανάμεσα στους μεγιστάνες Ρίτσαρντ Μπράνσον (Virgin Galactic) και Τζεφ Μπέζος (Blue Origin), τον Ιούλιο. Ακολούθησε τον Σεπτέμβριο η αποστολή τεσσάρων επιβατών από την SpaceX του Ίλον Μασκ σε μια «κρουαζιέρα» γύρω από τη Γη.
Στόχος και των τριών είναι η πραγματοποίηση περισσότερων πτήσεων εντός του 2022 αλλά και η μεταφορά στο Διάστημα ακόμη περισσότερων επιβατών.
Delivery drones
Αν και οι δοκιμές είχαν πραγματοποιηθεί αρκετά νωρίτερα μόλις το 2021 ξεκίνησε να οριστικοποιείται το κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας παραδόσεων αγαθών μέσω μη επανδρωμένων σκαφών. Στην Ιρλανδία, η startup Manna πρόκειται να επεκτείνει τη δραστηριότητά της στο σύνολο της χώρας αλλά και σε περιοχές της Βρετανίας.
Η Wing, θυγατρική της Google, πραγματοποιεί δοκιμές σε ΗΠΑ, Αυστραλία και Φινλανδία. Στη γειτονική Βουλγαρία, η startup Dronamics, χρησιμοποιεί drones για τη μεταφορά φορτίων μεταξύ 39 ευρωπαϊκών αεροδρομίων.
Τρισδιάστατα εκτυπωμένα σπίτια
Οι αρχιτέκτονες συχνά χρησιμοποιούν τρισδιάστατες εκτυπώσεις για να δημιουργήσουν μοντέλα υπό κλίμακα των κτιρίων που σχεδιάζουν. Πλέον, η τεχνολογία επιτρέπει την εκτύπωση σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα.
Με τη χρήση ειδικών υλικών και στρώση-στρώση ένα σπίτι μπορεί να εκτυπωθεί ολόκληρο επιτόπου ή σε τμήματα και να συναρμολογηθεί εκ των υστέρων.
Ήδη στις Ηνωμένες Πολιτείες σχεδιάζονται σε διάφορες πολιτείες φιλικά προς το περιβάλλον συγκροτήματα κατοικιών που θα προέλθουν από τρισδιάστατους εκτυπωτές.
Το metaverse
Το metaverse εμφανίστηκε σαν όρος αρχικά στη λογοτεχνία για να εκφράσει έναν συνεχή εικονικό κόσμο, στον οποίο κάποιος έχει πρόσβαση μέσω της χρήσης ειδικών σετ γυαλιών. Η αρχική χρήση του όρου έγινε το 1992 στο μυθιστόρημα Snow Crash του Neal Stephenson.
Το 2022 ο όρος metaverse θα αφορά ουσιαστικά μία μίξη πραγμάτων: video games, κοινωνική δικτύωση, διασκέδαση, βίωση εμπειριών. Ήδη η αρχή έχει γίνει με παιχνίδια όπως τα Minecraft, Roblox και Fortnite. Μάλιστα, μέσα στο 2021 η Facebook μετονομάστηκε σε Meta για να κεφαλαιοποιήσει το νέο περιβάλλον.
Κβαντικοί υπολογιστές
Η βασική ιδέα των κβαντικών υπολογιστών από τους πίνακες των επιστημόνων της δεκαετίας του 1990 αναπτύχθηκε σε έναν ανταγωνισμό δισεκατομμυρίων ανάμεσα σε εταιρείες, κυβερνήσεις και startups.
Στόχος η δημιουργία ενός νέου είδους υπολογιστών. Για ορισμένους μαθηματικούς ένας κβαντικός υπολογιστής θα μπορούσε να ξεπεράσει σε επιδόσεις οποιοδήποτε συμβατικό σύστημα πραγματοποιώντας ταχύτατη εκτέλεση εργασιών και υπολογισμών που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην κρυπτογραφία, τη χημεία ή τα οικονομικά.
Ένα μέτρο σύγκρισης της ισχύος είναι ο αριθμός των qubits που διαθέτει ένας κβαντικός υπολογιστής. Μία κινεζική επιστημονική ομάδα έχει αναπτύξει ένα σύστημα με 66 qubits. Η αμερικανική IBM ελπίζει να φτάσει στα 433 qubits το 2022 και τα 1.000 qubits την επόμενη χρονιά.
Διεπαφή εγκεφάλου
Τον Απρίλιο του 2021 ο Ίλον Μασκ ανακοίνωσε μέσω Twitter ότι μία μαϊμού κυριολεκτικά «έπαιξε ένα βιντεοπαιχνίδι τηλεπαθητικά χρησιμοποιώντας ένα μικροτσίπ εγκεφάλου».
Η εταιρεία του, η Neuralink, είχε εμφυτεύσει δύο μικροσκοπικά ηλεκτρόδια στον εγκέφαλο της μαϊμούς και στη συνέχεια τα σήματα των ηλεκτροδίων μεταδίδονταν ασύρματα και αποκωδικοποιούνταν από έναν υπολογιστή. Με τον τρόπο αυτό η μαϊμού ήταν σε θέση να παίζει το γνωστό παιχνίδι Pong χρησιμοποιώντας μόνο το μυαλό της.
Μέσα στο 2022 η Neuralink ελπίζει ότι θα μπορέσει να δοκιμάσει τη συσκευή και σε ανθρώπους, επιτρέποντας σε άτομα με προβλήματα παράλυσης να χρησιμοποιούν έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Μία άλλη εταιρεία, η Synchron, έχει ήδη λάβει έγκριση από τις αμερικανικές ρυθμιστικές αρχές να ξεκινήσει δοκιμές σε ανθρώπους μίας παρόμοιας συσκευής.
Η συσκευή της Synchron συνδέεται με τον εγκέφαλο μέσω των αγγείων στο λαιμό του ατόμου. Στόχος της εταιρείας είναι πέρα από την παροχή βοήθειας σε ανθρώπους με παράλυση να χρησιμοποιηθεί η μέθοδός της και για τη διάγνωση και θεραπεία παθήσεων του νευρικού συστήματος.
Τεχνητό κρέας και ψάρι
Ήδη δεκάδες εταιρείες ανά τον κόσμο παράγουν τεχνητό κρέας σε βίο-αντιδραστήρες. Η μέθοδος αρκετά απλή: κύτταρα από τα ζώα λαμβάνονται και στη συνέχεια εμπλουτίζονται με ένα μίγμα που αποτελείται από πρωτεΐνες, σάκχαρα, λίπη, βιταμίνες και μέταλλα.
Για το 2022 αναμένεται αρκετές εταιρείες να λάβουν σχετικές άδειες, όπως η ισραηλινή SuperMeat (παράγει μέρη κοτόπουλου) και η αμερικανική Finless Foods που ειδικεύεται στην παραγωγή τεχνητού τόνου.
