Είκοσι χρόνια μετά την κυκλοφορία του ευρώ η Ενωμένη Ευρώπη είναι έτοιμη να αλλάξει τις «πλάκες» του Συμφώνου Σταθερότητας, χαράσσοντας τους νέους κανόνες που θα ισχύσουν μετά το τέλος της πανδημίας με πυξίδα την ανάπτυξη.
Στη δύσκολη, για όλους, συγκυρία της πανδημίας το ευτύχημα είναι ότι η νέα κυβέρνηση στη Γερμανία – η κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον Ολαφ Σολτς – προχωρεί ήδη στις πρώτες κινήσεις για το σπίτι της, εγκαταλείποντας τη ρητορική ανάγκης δραστικού περιορισμού των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, προβάλλοντας θέσεις υπέρ των «διαρκών μεταρρυθμίσεων» και της αναγκαιότητας των επενδύσεων στην πράσινη οικονομία και στον ψηφιακό κόσμο. Οσο για τα χρήματα, για πρώτη φορά οι Γερμανοί λένε «θα βρεθούν»!
Πράσινη ενέργεια και ψηφιοποίηση
Ακολουθώντας τη γραμμή των Πρασίνων που στήριξαν την προεκλογική τους εκστρατεία με την υπόσχεση να χαλαρώσουν το φρένο του χρέους και να επενδύσουν 50 δισ. ευρώ ετησίως μέσα στα επόμενα 10 χρόνια για να εκσυγχρονίσουν τη Γερμανία και να την καταστήσουν ουδέτερη από εκπομπές άνθρακα, ήδη η κυβέρνηση Σολτς προχωρεί σε μια λύση για αύξηση του δανεισμού που ικανοποιεί όλους τους κυβερνητικούς εταίρους.
Ενα από τα μέτρα προβλέπει τη μετατροπή της KfW, της κρατικής αναπτυξιακής τράπεζας, σε εταιρεία καινοτομίας και επενδύσεων, που θα στηρίξει τις ιδιωτικές επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια και την ψηφιοποίηση.
Η KfW θα είναι σε θέση, μεταξύ άλλων, να παρέχει δάνεια με χαμηλά επιτόκια σε ιδιοκτήτες να μονώσουν τα σπίτια τους ή να βελτιώσουν την ενεργειακή τους απόδοση. Η KfW έχει ήδη χορηγήσει σχεδόν 70 δισ. δάνεια με κρατική εγγύηση στη Γερμανία σε επιχειρήσεις στο πλαίσιο ενός προγράμματος στήριξης κατά του κορωνοϊού που ξεκίνησε στην αρχή της
πανδημίας. Οπως μεταδόθηκε, τα δάνεια αυτά εξαιρέθηκαν από τους επίσημους υπολογισμούς του χρέους. Η λύση αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει μοντέλο για τη χρηματοδότηση άλλων τομέων της οικονομίας, όπως π.χ. η ψηφιοποίηση ή η πράσινη ενέργεια.
Η συζήτηση για τις αλλαγές στο Σύμφωνο συνεχίζονται, αλλά όπως φαίνεται οι αποφάσεις που θα ληφθούν εντός του 2022 ήδη έχουν πάρει τον δρόμο τους
Ευέλικτος και αισιόδοξος ο επίτροπος
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο ιταλός επίτροπος Πάολο Τζεντιλόνι, ο οποίος εμφανίστηκε αισιόδοξος στην τελευταία συνεδρίαση του Eurogroup, καλώντας μάλιστα τις κυβερνήσεις «να ξοδέψουν» για επενδύσεις. Στις δηλώσεις του για τα προγράμματα και τους στόχους του 2022 τόνισε τα εξής: «Οι πολιτικές στήριξης κατά της πανδημίας πρέπει να είναι στοχευμένες, προσεκτικά σταθμισμένες. Δεν γίνονται πιο σφιχτές, αλλά μετατοπίζονται από την καθολική και επείγουσα στήριξη στη στοχευμένη στήριξη.
Το 2022 όλα τα κράτη-μέλη θα διατηρήσουν τις εθνικά χρηματοδοτούμενες επενδύσεις. Σχεδόν όλες οι χώρες χαμηλού και μεσαίου χρέους θα ακολουθήσουν ή θα διατηρήσουν υποστηρικτικό δημοσιονομικό προσανατολισμό. Και οι χώρες με υψηλό χρέος θα χρησιμοποιήσουν τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για να χρηματοδοτήσουν πρόσθετες επενδύσεις για τη στήριξη της ανάκαμψης. Είναι σημαντικό ότι ο δείκτης δημόσιων επενδύσεων προς το ΑΕΠ το επόμενο έτος αναμένεται υψηλότερος από ό,τι προ της κρίσης, και αυτό είναι το καλό νέο. Η αύξηση των επενδύσεων θα στηρίξει την ανάπτυξη και θα διευκολύνει μια βιώσιμη, φιλοαναπτυξιακή πορεία μείωσης του δημόσιου χρέους».
Αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης
Κατόπιν τούτων, όλοι οι υπουργοί Οικονομικών αντιλήφθηκαν ότι το δημοσιονομικό παιχνίδι θα παιχθεί στον ρυθμό της αύξησης των επενδύσεων και της αξιοποίησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και οι ρήτρες για τα ελλείμματα και το δημόσιο χρέος θα μείνουν και το 2022 «ξεχασμένες-παγωμένες». Η τάση αυτή διευκολύνει απεριόριστα την Ελλάδα, για την οποία ο κ. Τζεντιλόνι μόνο καλά λόγια είχε να πει: «Παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες, οι ελληνικές αρχές ολοκλήρωσαν μια ακόμη σειρά δεσμεύσεων, παρόλο που σημειώθηκαν κάποιες καθυστερήσεις. Θα ήθελα να συγχαρώ τις ελληνικές αρχές για τις προσπάθειές τους να υλοποιήσουν το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητάς της Ελλάδας. Αναμένουμε να λάβουμε την πρώτη αίτηση πληρωμής εντός των προσεχών εβδομάδων».
Στα ύψη (4,8%) τον Νοέμβριο ο πληθωρισμός
Στο 4,8% εκτινάχθηκε ο δείκτης τιμών καταναλωτή τον Νοέμβριο, τροφοδοτούμενος από τις εκρηκτικές αυξήσεις στην ενέργεια. Το κόστος του φυσικού αερίου αυξήθηκε 180,9% σε σχέση με τον περασμένο Νοέμβριο, του πετρελαίου θέρμανσης κατά 45,2% και οι τιμές στα καύσιμα κατά 25%.
Είναι η πρώτη φορά από τον Μάρτιο του 2011 που ο πληθωρισμός στη χώρα μας σπάει το φράγμα του 4% καθώς οι ανατιμήσεις είναι γενικευμένες, από τα βασικά είδη διατροφής μέχρι τις μεταφορές.
