Εβδομάδα που χαρακτηρίστηκε από υψηλούς τόνους, αμηχανία και συγκρούσεις ήταν αυτή που μας πέρασε, με τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας να βρίσκονται στο επίκεντρο. Αφορμή στάθηκαν οι καταγγελίες περί κλινών ΜΕΘ που μένουν αναξιοποίητες, την ώρα μάλιστα που διασωληνωμένοι ασθενείς νοσηλεύονται σε απλούς θαλάμους, ώστε να είναι άμεσα διαθέσιμες για «επώνυμους και μητροπολίτες».
Τη… βόμβα απασφάλισε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ) Μιχάλης Γιαννάκος, ο οποίος στις αρχές της εβδομάδας άφησε αιχμές για «VIP ΜΕΘ» που παραμένουν απροσπέλαστες στους «κοινούς θνητούς».
Οι δηλώσεις του, όπως ήταν αναμενόμενο, πυροδότησαν μια σύγκρουση άνευ προηγουμένου, δεδομένου ότι τα τελευταία δύο χρόνια στις Εντατικές μαίνεται η «μητέρα των μαχών», με τις ανάγκες να αυξάνονται ασφυκτικά και το προσωπικό να δίνει μια ατελείωτη μάχη με τον φονικό SARS-Cov-2 αλλά και τις διαχρονικές παθογένειες του συστήματος.
Προειδοποίηση από Πλεύρη
Ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης, δηλώνοντας «εξοργισμένος», κατέθεσε την περασμένη Πέμπτη αναφορά αξιόποινων πράξεων ενώπιον του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κατά του κ. Γιαννάκου, αλλά και «παντός υπευθύνου που διακινεί ψευδείς και συκοφαντικές ειδήσεις για δήθεν κλίνες ΜΕΘ που κρατούνται για επιλεγμένα πρόσωπα και δεν διατίθενται στους ασθενείς».
Ο ίδιος, δε, απηύθυνε αυστηρή προειδοποίηση υπογραμμίζοντας πως «πλέον όσοι διακινούν τις ψευδείς ειδήσεις θα κληθούν να λογοδοτήσουν, καθώς προκλητικά συκοφαντούν ιατρούς, νοσηλευτές και προσωπικό του ΕΚΑΒ που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης της πανδημίας».
Παρέμβαση της Δικαιοσύνης
Είχε προηγηθεί η παρέμβαση της Δικαιοσύνης, καθώς με παραγγελία της προϊσταμένης της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών Σωτηρίας Παπαγεωργακοπούλου οι επίμαχες καταγγελίες εντάχθηκαν στο πλαίσιο προκαταρκτικής εξέτασης που διενεργείται εδώ και καιρό από τις εισαγγελικές αρχές με αφορμή καταγγελίες για θανάτους ασθενών εκτός ΜΕΘ.
Μάλιστα, στο ιδιαίτερο φορτισμένο αυτό πλαίσιο, την Παρασκευή και ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης Παναγιώτης Παναγιωτόπουλος έδωσε εντολή να διενεργηθεί προκαταρκτική έρευνα για να διαπιστωθεί η βασιμότητα αυτών των ισχυρισμών, στο σκέλος που αφορά τις ΜΕΘ της Θεσσαλονίκης, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν έχουν διαπραχθεί τα αδικήματα της παράβασης καθήκοντος και της έκθεσης.
Παράλληλα, αύριο αναμένεται – σύμφωνα τουλάχιστον με τις σχετικές ανακοινώσεις – να καταθέσει αναφορά στον εισαγγελέα η ΠΟΕΔΗΝ, προκειμένου να διερευνηθεί η διαχείριση των διασωληνωμένων ασθενών που βρίσκονται εκτός των ΜΕΘ αλλά και εάν τηρείται σειρά προτεραιότητας στη λίστα αναμονής του ΕΚΑΒ – ΕΚΕΠΥ.
Από την πλευρά των εντατικολόγων
Την αποκατάσταση της αλήθειας απαιτούν από την πλευρά τους οι εντατικολόγοι εκφράζοντας τη «θλίψη» και την «απογοήτευσή» τους για όσα εκτυλίχθηκαν και ειπώθηκαν τις τελευταίες ημέρες περί «VIP» κλινών, αλλά και περί ισότιμης φροντίδας των διασωληνωμένων ασθενών που νοσηλεύονται εκτός Μονάδων με την αντίστοιχη που λαμβάνουν οι ασθενείς εντός ΜΕΘ.
Η έκτακτη συνέντευξη Τύπου της Ελληνικής Εταιρείας Εντατικής Θεραπείας το απόγευμα της Παρασκευής είχε άλλωστε τον σκοπό αυτόν, με την προέδρο και καθηγήτρια ΕΚΠΑ Αναστασία Κοτανίδου να διευκρινίζει ότι είναι «αδόκιμη η αναφορά για διακριτές συμπεριφορές στη διαχείριση των κλινών ΜΕΘ».
Πιο συγκεκριμένα και όπως εξήγησε, δεν γίνεται επιλογή των ασθενών που μπαίνουν σε κλίνη ΜΕΘ αλλά διαλογή: «Σε περίπτωση που τα κρεβάτια ΜΕΘ δεν επαρκούν, η εισαγωγή των ασθενών στις Μονάδες γίνεται βάσει κριτηρίων προτεραιότητας που έχουν θεσπιστεί από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας. Στο διάστημα που μεσολαβεί έως την ανεύρεση κλίνης οι ασθενείς προφανώς μένουν σε λίστα αναμονής και λαμβάνουν την καλύτερη θεραπεία».
Ετσι, για παράδειγμα, στο μεσοδιάστημα η φροντίδα παρέχεται σε άλλους χώρους, όπως οι Μονάδες Αυξημένης Φροντίδας (ΜΑΦ) κ.ο.κ. Οπως όμως επισήμανε σε όλους τους τόνους η κυρία Κοτανίδου, σε καμία περίπτωση «δεν αναγνωρίζουμε προσωπικότητες, βιογραφικά, οικονομικές δυνατότητες» στα πρόσωπα των ασθενών, «αλλά ισότιμες ανθρώπινες ζωές».
«Δεν χάνεται χρόνος όταν αδειάζει κρεβάτι»
Επιπρόσθετα, η Μαρία Θεοδωρακοπούλου, διευθύντρια ΜΕΘ στο νοσοκομείο «Αττικόν», αναλύοντας πώς λειτουργεί τα τελευταία δύο χρόνια η ηλεκτρονική πλατφόρμα διαχείρισης κρεβατιών ΜΕΘ του ΕΚΑΒ – ΕΚΕΠΥ, στην οποία έχουν πλήρη πρόσβαση οι εντατικολόγοι, επισήμανε το σημαντικό όφελος καθώς «δεν χάνεται χρόνος όταν αδειάζει ένα κρεβάτι».
Παράλληλα, δε, ξεδιάλυνε ένα ακόμη «θολό» τοπίο όταν επισήμανε ότι οι ελεύθερες κλίνες που μπορεί να καταγράφονται οφείλονται σε αδυναμία κάποιου νοσοκομείου να καλύψει συγκεκριμένες ανάγκες περιστατικών. Για παράδειγμα, δηλαδή, ένας ασθενής που χρειάζεται νευροχειρουργική αντιμετώπιση δεν μπορεί να νοσηλευτεί σε ΜΕΘ νοσοκομείου το οποίο δεν διαθέτει νευροχειρουργική κλινική.
Οι εντατικολόγοι όμως δεν παρέλειψαν να αναφερθούν στα κενά και στις ελλείψεις που αντιμετωπίζουν, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται το έργο τους. Ενδεικτική ήταν η αναφορά του Βασίλειου Μπέκου, διευθυντή ΜΕΘ του Ναυτικού Νοσοκομείου, υπενθυμίζοντας ότι επί σειρά ετών η Εταιρεία Εντατικολόγων προσπαθούσε να στελεχώσει τα 500 κρεβάτια ΜΕΘ που είχε η χώρα μας. Τα κρεβάτια αυτά – όπως είπε – έχουν γίνει 1.280, χωρίς όμως να έχει υπάρξει και ανάλογη αύξηση του προσωπικού.
Μοιραία, εν μέσω της υγειονομικής κρίσης επιχειρήθηκε να δοθεί λύση με μετακινήσεις προσωπικού, το οποίο όμως στην πλειοψηφία του δεν ήταν επαρκές και άρτια εκπαιδευμένο για αυτή τη μάχη που μαίνεται στα νοσοκομεία.
Η θνησιμότητα στις ΜΕΘ
Δίνοντας λεπτομερή στοιχεία αναφορικά με τον αριθμό των κλινών, η κυρία Κοτανίδου είπε ότι λειτουργούν σήμερα περίπου 1.280 κρεβάτια. Επιπλέον, από την αρχή της επιδημίας έως και την περασμένη Πέμπτη είχαν εισαχθεί σε ΜΕΘ συνολικά 10.906 ασθενείς, εκ των οποίων έλαβαν εξιτήριο 3.588.
Ιδιαίτερη αναφορά όμως έγινε και στο ποσοστό θνησιμότητας στις ΜΕΘ που εν μέσω πανδημίας κυμαίνεται στο 50%-60%, με τους επιστήμονες να αναδεικνύουν τέσσερις λόγους που εξηγούν τη «μαύρη λίστα» των θυμάτων. Ετσι, εκτός από το χαμηλό ποσοστό των εμβολιασμένων στην ευάλωτη ηλικιακή κατηγορία των ηλικιωμένων, η «πολυγλωσσία» στα συστήματα καταγραφής των θανάτων στην Ευρώπη αλλά και στην Αμερική καθιστά μη αξιόπιστη τη σύγκριση.
Πρόσθεσαν δε ότι σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης γίνεται διαλογή ασθενών με βάση δυσμενείς προγνωστικούς παράγοντες που αφορούν τη προβλεπόμενη θνητότητα – κάτι που δεν συμβαίνει στη χώρα μας, «γιατί η ελληνική κοινωνία δεν δέχεται κάτι τέτοιο». Οι εντατικολόγοι στάθηκαν όμως και στις ελλείψεις προσωπικού, υπογραμμίζοντας ότι οι διεθνείς νόρμες προβλέπουν 6 νοσηλευτές ανά κρεβάτι ΜΕΘ σε κάθε βάρδια, όμως στην Ελλάδα αναλογούν 10 νοσηλευτές για 5 κρεβάτια.
Αποκλιμάκωση χωρίς εφησυχασμό
Την ίδια ώρα, κάθε ημέρα που περνάει «κλειδώνουν» η αποκλιμάκωση αλλά και η πτωτική τάση (έστω και με βασανιστικά αργούς ρυθμούς) του τέταρτου κύματος. Ομως, η ανάδυση της Ομικρον δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού, με τους επιστήμονες να εμφανίζονται επιφυλακτικοί για τις εξελίξεις και συνεπακόλουθα σε ετοιμότητα.
Θετικά μηνύματα όμως καταφθάνουν και από τις μετρήσεις των αστικών λυμάτων, με τα σχετικά δεδομένα να συνηγορούν ότι τις επόμενες εβδομάδες τα κρούσματα θα καταγράψουν νέα μείωση (ακόμη και στην «κόκκινη» Θεσσαλονίκη), γεγονός που αναμένεται σταδιακά να αποτυπωθεί και στα νοσοκομεία της χώρας έπειτα από δύο μήνες ασφυκτικής πίεσης.
Ομως, ο αριθμός των διασωληνωμένων ασθενών θα συνεχίσει να δοκιμάζει τις αντοχές του ΕΣΥ έως τα τέλη του 2021, με τους επιδημιολόγους και τους λοιμωξιολόγους να εκτιμούν πως η χρονιά θα κλείσει με 650-700 ασθενείς να βρίσκονται σε μηχανική υποστήριξη αναπνοής λόγω σοβαρών επιπλοκών της λοίμωξης COVID-19.
Συστήνουν προσοχή εν όψει εορτών
Συνεπώς, ομόφωνα οι ειδικοί εφιστούν την προσοχή των πολιτών εν όψει της εορταστικής περιόδου απευθύνοντας σε κάθε ευκαιρία εκκλήσεις στους πολίτες να υποβάλλονται σε self-test (είτε έχουν πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης είτε όχι) πριν από τη συμμετοχή τους σε κοινωνικές εκδηλώσεις και να κλείσουν άμεσα ραντεβού για πρώτες και τρίτες δόσεις.
Αυξήθηκαν τα ραντεβού, αλλά παραμένουν αρκετοί οι ανεμβολίαστοι ηλικιωμένοι
Στο πλαίσιο της κλιμακούμενης εμβολιαστικής στρατηγικής, ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης υπογράμμισε την περασμένη Παρασκευή από τη Θεσσαλονίκη, στο περιθώριο των εγκαινίων που πραγματοποίησε στη νέα μονάδα του ΑΧΕΠΑ, πως 90.000 άνθρωποι από την κρίσιμη «δεξαμενή» των ανεμβολίαστων πολιτών 60+ έσπευσαν να κλείσουν ραντεβού ή έχουν ήδη εμβολιαστεί. Παρ’ όλα αυτά, και όπως εύκολα συμπεραίνει κανείς, τουλάχιστον 400.000 άτομα της ίδιας ηλικιακής κατηγορίας παραμένουν στη λίστα των πλέον ευάλωτων χωρίς ανοσία, αποτελώντας ικανό αριθμό να προκαλέσει ένα νέο κύμα πίεσης στο ΕΣΥ σε περίπτωση ανάφλεξης των κρουσμάτων είτε λόγω της Ομικρον είτε λόγω της Δέλτα. Υπό τα δεδομένα αυτά, επιστήμονες και κυβέρνηση επενδύουν σημαντικά στην επιχείρηση της εκστρατείας «Ελευθερία» που εστιάζει στα οφέλη της τρίτης δόσης, σε μια προσπάθεια να σβήσουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα τις… ρωγμές του «τείχους ανοσίας» έναντι της Ομικρον.
Η ανταπόκριση μιας σημαντικής μερίδας των πολιτών στο κάλεσμα των ειδικών για πρώτες και τρίτες δόσεις έχουν συντελέσει στην ανάκαμψη του εμβολιαστικού προγράμματος, καθώς από την τελευταία εβδομάδα του Νοεμβρίου έως και το πρωί της Παρασκευής είχαν εκτελεστεί συνολικά – σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) – ένα εκατομμύριο δόσεις (πρώτες, δεύτερες ή τρίτες). Ετσι και όπως προκύπτει από τα ίδια δεδομένα, το 62,8% του γενικού πληθυσμού (ή το 75,5% του ενήλικου πληθυσμού) είναι πλήρως εμβολιασμένο, ενώ επιπλέον το 18,3% έχει λάβει ήδη πιστοποιητικό τρίτης δόσης. Υπενθυμίζεται άλλωστε πως από αύριο ξεκινά αυτομάτως το lockdown για τους εμβολιασμένους πολίτες άνω των 60 ετών που αμέλησαν το τρίτο τσίμπημα, παρότι έχουν περάσει επτά μήνες από την έκδοση του πιστοποιητικού εμβολιασμού τους.
Απαντήσεις για τον εμβολιασμό των παιδιών
Διστάζω να εμβολιάσω το παιδί μου, γιατί τα εμβόλια αυτά παρασκευάστηκαν σε σύντομο χρόνο. Μήπως δεν είναι ασφαλή;
Τα εμβόλια παρήχθησαν με ταχείς ρυθμούς χάρη στην πρόοδο της τεχνολογίας, της παγκόσμιας συνεργασίας των επιστημόνων, της ισχυρής χρηματοδότησης, του μεγάλου αριθμού των εθελοντών και της μείωσης των σταδίων της γραφειοκρατίας. Ο έλεγχος της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας τηρήθηκε αυστηρά, χωρίς παρεκκλίσεις από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς.
Ο εμβολιασμός των παιδιών και εφήβων γίνεται για να προστατευτούν οι ανεμβολίαστοι ενήλικοι;
Οχι. Ο εμβολιασμός συστήνεται: Α) Πρωτίστως για την προστασία της ατομικής υγείας των ίδιων των παιδιών και των εφήβων, σωματικής και ψυχικής. Β) Για την ασφαλή συμμετοχή τους στις σχολικές και στις εξωσχολικές δραστηριότητες. Γ) Για τη μείωση της διασποράς του ιού στην οικογένεια. Δ) Η αυξημένη εμβολιαστική κάλυψη μαθητών και εκπαιδευτικών μειώνει τη διασπορά του ιού στα σχολεία και συνεπώς τον αριθμό νέων κρουσμάτων στην κοινότητα γενικότερα.
Τα εμβόλια είναι το ίδιο αποτελεσματικά για ένα παιδί με χαμηλό βάρος 6 ετών και ένα υπέρβαρο 10 ετών;
Ναι. Οι μελέτες των εμβολίων έχουν βασιστεί στην ηλικιακή ομάδα του παιδιού και στην ωριμότητα του ανοσιακού συστήματος να ανταποκριθεί στον εμβολιασμό και όχι στη σωματική του διάπλαση ή άλλους αναπτυξιακούς δείκτες.
Μπορούν να εμβολιαστούν παιδιά με αλλεργίες;
Ναι. Οι συνήθεις αλλεργίες σε τροφές, φάρμακα, περιβαλλοντικά αλλεργιογόνα, χρωστικές, νυγμούς εντόμων δεν αποτελούν αντενδείξεις. Ο εμβολιασμός αντενδείκνυται σε σπάνιες περιπτώσεις αλλεργίας στα συστατικά των mRNA εμβολίων (πολυαιθυλενογλυκόλη Peg και το πολυσορβικό 80). Παιδιά με ιστορικό αλλεργίας παραμένουν στο εμβολιαστικό κέντρο για παρακολούθηση μετά τον εμβολιασμό για 30 λεπτά.
Συστήνεται πριν από τον εμβολιασμό η χορήγηση του αντιπυρετικού;
Οχι. Δεν ενδείκνυται προληπτικά γιατί μπορεί να μειώσει την ανοσιακή αντίδραση του οργανισμού. Ομως εάν το παιδί παρουσιάσει πυρετό ή μυαλγίες μετά τον εμβολιασμό, μπορεί να του χορηγηθεί αντιπυρετικό/παυσίπονο.
Μήπως αν το παιδί μου νοσήσει με COVID-19 θα είναι προτιμότερο από το να εμβολιαστεί;
Οχι. Με το εμβόλιο προστατεύεται χωρίς να διατρέχει κίνδυνο από πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες της νόσου. Αλλωστε και η ανοσία από τη φυσική νόσο μειώνεται με την πάροδο του χρόνου.
