Επιφυλακτικοί είναι οι έμποροι εξαιτίας του κλίματος ανασφάλειας που επικρατεί στην αγορά από τον φόβο της επιβολής νέων μέτρων για τον περιορισμό της πανδημίας.
Την ίδια ώρα, οι παράγοντες του τουρισμού κάνουν λόγο για «διακοπές της τελευταίας» στιγμής, καθώς τα μέτρα που αλλάζουν κάθε τόσο οδηγούν στο πάγωμα των κρατήσεων.
Από τη δική τους πλευρά τα νοικοκυριά περιμένουν τις γιορτές με τα μέλη τους μουδιασμένα εμπρός στην προοπτική να περάσουμε δεύτερα Χριστούγεννα με περιορισμούς και άγχος, που εφέτος είναι μεγαλύτερο λόγω της ακρίβειας.
Ουδείς αμφιβάλλει ότι μέσα στον πανικό της πανδημίας ο κόσμος έχει ανάγκη να ξεχαστεί, να γιορτάσει, να βγει λίγο από το κλίμα της αρρώστιας που έχει επιβάλει στην καθημερινότητά μας ο κορωνοϊός. Το είδαμε στα μάτια του ζευγαριού, αλλά και της ώριμης κυρίας που συναντήσαμε να βγάζει σέλφι μπροστά από το ύψους 19 μέτρων χριστουγεννιάτικο δέντρο στο Σύνταγμα, το τελευταίο απόγευμα του Νοεμβρίου. Ομως όπως εξελίσσονται τα πράγματα, η ανάγκη αυτή μάλλον θα μείνει ανικανοποίητη και εφέτος, καθώς όλα δείχνουν ότι η κανονικότητα δεν πρόκειται να επιστρέψει σύντομα στη ζωή μας.
«Μην αναγκαστούμε να κλείσουμε»
Μπορούν να σωθούν τα Χριστούγεννα; Είναι ένα ερώτημα που προβληματίζει όχι μόνο τους εμπόρους και τους τουριστικούς πράκτορες, αλλά και τους πολίτες, που βλέπουν την προοπτική για κανονικές γιορτές να ξεθωριάζει μέρα με τη μέρα. «Οι ερχόμενες γιορτές έχουν αλλάξει και τη δική μας διάθεση, μας κάνουν να ξεχνιόμαστε. Φέρνουμε, όμως, προσεκτικά, λίγα-λίγα εμπορεύματα. Είμαστε επιφυλακτικοί. Μην αναγκαστούμε να κλείσουμε και μας μείνουν τα χριστουγεννιάτικα στολίδια» μας λέει ιδιοκτήτης καταστήματος με σιδηρικά που πουλά και χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια στην οδό Αθηνάς.
«Το αισιόδοξο σενάριο είναι να υπάρξει μείωση της τάξεως του 40% σε σχέση με το 2019» μας είπε καταστηματάρχης της οδού Ερμού. «Γιατί η οικονομική κατάσταση δεν έχει καμιά σχέση με αυτήν του 2019. Επειτα, είναι και κάτι άλλο: ο κόσμος φοβάται λόγω κορωνοϊού, αποφεύγει τα ΜΜΜ και στρέφεται στις τοπικές αγορές» συμπλήρωσε. «Παράλληλα, πρέπει να λάβετε υπόψη σας και την οικονομική δυνατότητα των επιχειρήσεων. Συχνά έχουν ελλείψεις τις οποίες καλύπτουν σιγά-σιγά και επιφυλακτικά».
«Τα περιμέναμε καλύτερα» λέει η Μαργαρίτα, υπάλληλος καταστήματος με εποχιακά είδη κοντά στην Ομόνοια, στην ερώτησή μας πώς κινείται η αγορά των εποχιακών ειδών. Να σημειώσουμε ότι στα είδη αυτά, όπως μας επισήμανε ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ κ. Γιώργος Λεχουρίτης, λόγω του ότι έρχονται κυρίως από την Κίνα η τιμή αυξήθηκε κατά 20%-40% λόγω αύξησης του κόστους μεταφοράς. Αλλά και το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, όπως εκτιμά ο κ. Λεχουρίτης, εφέτος θα έχει μια επιβάρυνση της τάξης των 30%-35%.
Με απώλειες 20% η Black Friday
Ενα σημαντικό crush test της αγοράς ήταν η Black Friday της περασμένης εβδομάδας, ή καλύτερα το black week, όπως εξελίχθηκε. Επίσημα στοιχεία δεν υπάρχουν ακόμα, αλλά σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του προέδρου του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών κ. Σταύρου Καφούνη, «σε σύγκριση με το 2019, η πτώση στο Black Friday ήταν περίπου 20% – περισσότερο στα φυσικά καταστήματα και λιγότερο στα ηλεκτρονικά. Είναι νωρίς να μιλήσουμε για τη γιορτινή αγορά. Ελπίζουμε τον Δεκέμβριο τα αποτελέσματα να είναι θετικά και να ανακοπεί ο πτωτικός ρυθμός. Είναι σημαντικό να το πετύχουμε με ηρεμία, χωρίς νέα περιοριστικά μέτρα που θα διαταράξουν την ψυχολογία του κοινού».
Ο τζίρος της Black Friday αναμένεται να φτάσει γύρω στα 300 εκατ. σύμφωνα με τον κ. Αντώνη Ζαΐρη, αναπληρωτή αντιπρόεδρο της Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ) και επίκουρο καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Πάφου. Ζητούμε μια εκτίμηση για τη χριστουγεννιάτικη αγορά. «Το αγοραστικό ενδιαφέρον θέλει να εκφραστεί, ο κόσμος θέλει να ζήσει την εμπειρία. Εχει όμως μια ελαφρά αποχή λόγω φόβου, ανησυχίας και ανασφάλειας. Αν τα πράγματα εξελίσσονταν γραμμικά, αν για παράδειγμα δεν είχαμε την εμφάνιση της μετάλλαξης Ομικρον, πιστεύω ότι θα υπήρχε εκτίναξη της ζήτησης» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Οι άνθρωποι έχασαν την αισιοδοξία
Και αυτά τα Χριστούγεννα με Covid: Αναβιώνουμε τη ματαίωση; Ή κάνουμε μια δεύτερη ανάγνωση των χριστουγεννιάτικων γιορτών και του χαρούμενου κλίματος, αφού πια είμαστε πιο «πεπειραμένοι»; ρωτήσαμε τη δρα Ιλια Θεοτοκά (φωτογραφία), κλινική ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια στην Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο.
«Είναι αλήθεια ότι οι άνθρωποι έχουν χάσει την υπομονή, το κουράγιο, την αισιοδοξία για το μέλλον. Τα δεύτερα Χριστούγεννα με πανδημία δοκιμάζουν την υπομονή και την αντοχή μας, εξαντλούν τα ψυχικά μας αποθέματα. Από την άλλη, έχουμε μεγάλη ανάγκη να γιορτάσουμε εφέτος τα Χριστούγεννα, ελέγχοντας παράλληλα τις προσδοκίες μας. Πώς να ανεβάσουμε την ψυχολογία μας αυτές τις ημέρες της αγάπης; Ας βρεθούμε στη φύση, όσο πιο πολύ γίνεται, ακόμα και αν αυτό είναι ένα πάρκο κοντά μας. Ας προσαρμοστούμε στο ότι θα κάνουμε λιγότερα πάρτι, λιγότερα τραπέζια, λιγότερους χορούς. Κάνοντας λιγότερα δεν σημαίνει ότι θα διασκεδάσουμε λιγότερο, αρκεί να βάλουμε περισσότερη θετική σκέψη και αισιόδοξη στάση σε αυτό το “λιγότερο” που θα κάνουμε εφέτος. Ας στολίσουμε νωρίτερα το σπίτι μας, τον χώρο εργασίας, ας βάλουμε παντού περισσότερη λάμψη. Τέλος, ας ασχοληθούμε λίγο παραπάνω με εθελοντισμό στους συνανθρώπους που έχουν ανάγκη. Σίγουρα θα μας ανταμείψει. Το ότι κάνουμε καλό, μας κάνει καλό».
Ανατροπές και στις διακοπές
Οι προκρατήσεις για διακοπές και το ενδιαφέρον για τις μέρες των γιορτών φτάνουν ήδη το 50%-60%, όσο ήταν την αντίστοιχη εποχή του 2019 όπως προκύπτει από τα στοιχεία που μας παραχώρησε ο κ. Γρηγόρης Τάσιος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων. Μόνο που τότε οι προκρατήσεις ήταν εξασφαλισμένες με προκαταβολές – κάτι που δεν ισχύει εφέτος.
«Πάμε για last minute διακοπές» τόνισε «γιατί η εξέλιξη της πανδημίας φέρνει ανατροπές». Για παράδειγμα, στα Καλάβρυτα η πληρότητα για τις γιορτές είναι 60%, αλλά μετά την εμφάνιση της μετάλλαξης Ομικρον οι κρατήσεις πάγωσαν. Το ίδιο και στη Μαγνησία (Πήλιο).
Αντίστοιχα, στον Νομό Ιωαννίνων η μέση πληρότητα (που φτάνει το 60%) εκτιμάται ότι μπορεί να αυξηθεί αν Ελληνες που σκέφτονταν να περάσουν τις γιορτές στο εξωτερικό δεν μπορέσουν να ταξιδέψουν. Χωρίς προκαταβολές, στο 60% υπολογίζονται οι κρατήσεις και στην Ορεινή Αρκαδία και στα Λουτρά Πόζαρ. Στα Τρίκαλα, όπως και σε όσες περιοχές υπάρχουν θεματικά πάρκα, μεγάλο ρόλο παίζει η λειτουργία του «Μύλου των ξωτικών».
Στη Δυτική Μακεδονία και την Ημαθία, εκτός από την ανησυχία που δημιουργεί η πανδημία, υπάρχει και αυτή που προκύπτει από την αύξηση του ενεργειακού κόστους. «Είναι σημαντικό να υπάρξει από την κυβέρνηση επιδότηση του πετρελαίου θέρμανσης για επιχειρήσεις με υψόμετρο άνω των 300 μ. και με βάση τα θερμοκρασιακά δεδομένα κάθε περιοχής» σημειώνει ο κ. Τάσιος. Και συμπληρώνει: «Είναι κομβικής σημασίας για τον τουρισμό να μείνει ανοιχτή η αγορά. Αν δεν γίνει λοκντάουν μπορεί να σωθούν τα Χριστούγεννα, έστω και με τον εσωτερικό τουρισμό».
Παράλληλα, σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας του Πανελλαδικού Δικτύου Κτηματομεσιτών E-Real Estates, οι προκρατήσεις διαμερισμάτων ή και κατοικιών εγγεγραμμένων σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης στους δημοφιλείς χειμερινούς προορισμούς για τις γιορτές σε κάποιες περιπτώσεις φτάνουν το 80% και το 90%.
