Σε «Λερναία Υδρα» εξελίσσεται για την κυβέρνηση η υπόθεση της διαχείρισης της πανδημίας έπειτα και από την επιβολή των εμβολιασμών στους πολίτες άνω των 60 ετών, καθώς οι αποφάσεις στο υγειονομικό πεδίο προκαλούν πολλαπλές πολιτικές και κοινωνικές παρενέργειες.
Η επιλογή της υποχρεωτικότητας εμβολιασμού για τη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα κρίθηκε επιβεβλημένη για λόγους προφανείς (επιβάρυνση του συστήματος υγείας, αριθμός θανάτων λόγω COVID-19 κατά κανόνα σε αυτές τις ηλικίες, δισταγμός/άρνηση των συγκεκριμένων ομάδων να εμβολιαστούν παρά τα περιοριστικά μέτρα).
Ωστόσο, ο αναπόφευκτος συνδυασμός της απόφασης με το διοικητικό πρόστιμο των 100 ευρώ επιβάρυνε ένα ήδη τοξικό πολιτικό περιβάλλον και πάντως πυροδότησε έναν νέο κύκλο τυφλής σύγκρουσης, λόγω της αδιάλλακτης στάσης της αντιπολίτευσης και πρωτίστως του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος βρήκε μία ακόμη αφορμή ώστε να καταφύγει στη λαϊκιστική, στείρα κριτική και να απομακρυνθεί ακόμη περισσότερο από ένα στοιχειώδες πολιτικό πλαίσιο κοινής αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης.
Η απόφαση του Πρωθυπουργού, έπειτα από κάποιες ημέρες συζητήσεων και επεξεργασίας, άνοιξε ένα νέο πεδίο σύγκρουσης με την αντιπολίτευση, το οποίο φανερώθηκε κατά τη σχετική συζήτηση στη Βουλή την προηγούμενη Τετάρτη. Η αντιπαράθεση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αλέξη Τσίπρα ήταν μία από τις σφοδρότερες έως τώρα και κατέδειξε μία από τις πλέον προβληματικές πτυχές της τρέχουσας κρίσης, ασχέτως του καταμερισμού των ευθυνών: Την αδυναμία του πολιτικού συστήματος συνολικά να επιτύχει έναν ελάχιστο βαθμό συνεννόησης για τους τρόπους και τα μέσα αντιμετώπισης του νέου κύματος της πανδημίας, με όποιες κοινωνικές επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτό.
Η επιλογή της υποχρεωτικότητας εμβολιασμού για τους πολίτες άνω των 60 κρίθηκε επιβεβλημένη για λόγους προφανείς: επιβάρυνση του συστήματος υγείας, αριθμός θανάτων λόγω COVID-19 κατά κανόνα σε αυτές τις ηλικίες, δισταγμός/άρνηση των συγκεκριμένων ομάδων να εμβολιαστούν παρά τα περιοριστικά μέτρα
Το πολιτικό κόστος στη ζυγαριά
Κατά τα όσα μεταφέρουν συνεργάτες του Πρωθυπουργού και επισήμανε και ο ίδιος στη Βουλή, το πολιτικό κόστος της απόφασης αξιολογήθηκε και τελικά τέθηκε σε δεύτερη μοίρα. Θεωρήθηκε πάντως δεδομένο ότι αυτό θα υπάρξει, όμως κρίθηκε ότι ο χρόνος για την ανάσχεση του πανδημικού κύματος είναι πολυτιμότερος από εκείνον που θα απαιτηθεί για την εκδήλωση των πολιτικοκοινωνικών αντιδράσεων στο μέτρο.
Οπως σημειώνουν ορισμένες πηγές, η απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη περιέχει τον πολιτικό κίνδυνο της δυσαρέσκειας μιας σημαντικής σε πλήθος ηλικιακής ομάδας, η οποία κατά κανόνα περιλαμβάνει (και) ψηφοφόρους της ΝΔ. Η απάντηση ωστόσο από το Μέγαρο Μαξίμου είναι πως παρά το μισό εκατομμύριο και πλέον ανεμβολίαστους άνω των 60 ετών, η συγκεκριμένη ηλικιακή κατηγορία έχει κάνει το εμβόλιο σε ποσοστό 87%. Και επιπλέον, σύμφωνα με εκτιμήσεις οι οποίες ακούστηκαν και στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου αμέσως μετά τις ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού, το μέτρο έχει σημαντικές πιθανότητες επιτυχίας, καθώς παράγοντες του υπουργείου Υγείας θεωρούν, βάσει μελετών και προβολών, ότι τουλάχιστον οι μισοί από τους 500.000 και πλέον αρνητές 60άρηδες θα σπεύσουν να εμβολιαστούν.
Υπό αυτό το πρίσμα, η υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών ενδέχεται να είναι και μία από τις κομβικής σημασίας πολιτικές αποφάσεις, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει αν όχι καταλυτικά, πάντως σε σημαντικό βαθμό τη διαμόρφωση του πολιτικού περιβάλλοντος κατά τους επόμενους μήνες.Καθοριστική παράμετρος για όλα ωστόσο παραμένει η εξέλιξη του νέου κύματος της πανδημίας και το κατά πόσον θα επιδράσουν ευεργετικά οι πρόσφατες αποφάσεις ή και όσες θα ακολουθήσουν.
Οι τέσσερις κρίσιμες παράμετροι
Το νέο πλαίσιο αντιμετώπισης και διαχείρισης της κρίσης θα κριθεί στο διάστημα των προσεχών εβδομάδων και πάντως για την κυβέρνηση προτεραιότητα είναι η διατήρηση μιας ισορροπίας (τρόμου) μεταξύ του υγειονομικού, του οικονομικού και του κοινωνικού πεδίου. Υπό αυτή την έννοια, οι παράμετροι που αναμένεται να αλληλεπιδράσουν και να αξιολογηθούν είναι:
- Η αύξηση των εμβολιασμών των μεγαλύτερων ηλικιών.
- Η σταδιακή αποσυμφόρηση του συστήματος υγείας.
- Η επίσπευση της τρίτης δόσης.
- Η εξέλιξη της νέας μετάλλαξης Ομικρον, κυρίως σε ό,τι αφορά την επίδραση και αποτελεσματικότητα των σημερινών εμβολίων.
Ως προς το πρώτο στοιχείο, κυβερνητικές πηγές επιμένουν ότι οι ενδείξεις είναι ενθαρρυντικές, καθώς μόνο κατά τις δύο πρώτες ημέρες από τις ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού είχαν κλειστεί περί τα 45.000 ραντεβού εμβολιασμού. Σύμφωνα δε με κυβερνητικές πηγές, την Πέμπτη το απόγευμα είχαν ανοίξει 60.000 νέες θυρίδες εμβολιασμού (slots) με πρώτη ή τρίτη δόση, για την Κυριακή 5 Δεκεμβρίου.
Ως προς το σύστημα υγείας και εφόσον διατηρηθεί η τάση σταθεροποίησης και μικρής αποκλιμάκωσης στα κρούσματα, εκφράζεται η εκτίμηση ότι εντός του Δεκεμβρίου είναι πιθανή μία ικανοποιητική αποσυμπίεση.
Ως προς την επίσπευση της τρίτης δόσης και με ορατό ενδεχόμενο ο συνδυασμός της υποχρεωτικότητας και της συντόμευσης της αναμνηστικής δόσης να προκαλέσει συμφόρηση στα εμβολιαστικά κέντρα, κυβερνητικοί παράγοντες διαβεβαιώνουν για την επάρκεια των εμβολίων και για τη δυνατότητα των αναγκαίων παρεμβάσεων στις υποδομές, ώστε να ανταποκριθούν στην πιθανολογούμενη αυξημένη ζήτηση των επόμενων εβδομάδων.
Τα επιδημιολογικά δεδομένα της νέας μετάλλαξης είναι ωστόσο αυτή τη στιγμή η κρισιμότερη παράμετρος και σύμφωνα με τους επιστήμονες και κυβερνητικές πηγές, ασφαλής εικόνα δεν μπορεί να υπάρξει προτού παρέλθουν τουλάχιστον δύο εβδομάδες.
Με το βλέμμα στραμμένο στην πολιτική επίδραση των πρόσφατων αποφάσεων και όσων ενδεχομένως ακολουθήσουν, το Μέγαρο Μαξίμου παρακολουθεί τις εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό, υπό το πρίσμα και των εκλογών του ΚΙΝΑΛ, οι οποίες διεξάγονται σήμερα (Κυριακή).Δεν διαπιστώνει κανείς ότι το περιβάλλον του Πρωθυπουργού παρατηρεί τη διαδικασία με κομμένη την ανάσα, πάντως το ενδιαφέρον είναι υπαρκτό. Εκτιμήσεις προφανώς και δεν αποτολμώνται, πάντως η ανάδειξη νέου αρχηγού στο τρίτο κοινοβουλευτικό κόμμα αντιμετωπίζεται ως μία παράμετρος η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει το πολιτικό περιβάλλον, π.χ. απορροφώντας κάποιο τμήμα δυσαρεστημένων από την κυβέρνηση, το οποίο έως σήμερα δεν έχει προστρέξει στον ΣΥΡΙΖΑ.
Με βάση αυτά και την αλληλεπίδρασή τους, το κύμα των δημοσκοπήσεων στις αρχές του νέου έτους αναμένεται από την κυβέρνηση με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Πάντως, εν όψει των διαδικασιών του ΚΙΝΑΛ κάποια στελέχη επιμένουν και δηλώνουν ότι δύσκολα θα απειληθεί η κυβέρνηση από την όποια εξέλιξη, καθώς θεωρούν δεδομένη και μη αναστρέψιμη τη συστράτευση του πρώην εκσυγχρονιστικού τμήματος του ΠαΣοΚ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.Υπό αυτό το πρίσμα και εν αναμονή των εξελίξεων σε όλα τα πεδία (πανδημία, οικονομία, ακρίβεια), η προετοιμασία του Πρωθυπουργού για το διάστημα των επόμενων εβδομάδων στρέφεται στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό, ο οποίος θα εισαχθεί στην Ολομέλεια στις 14 Δεκεμβρίου και αναμένεται να ψηφιστεί τα μεσάνυχτα της 18ης του μηνός.
Πέραν της εφ’ όλης της ύλης αναμενόμενης σύγκρουσης Μητσοτάκη – Τσίπρα, σε αυτή τη συζήτηση η παράμετρος ΚΙΝΑΛ θεωρείται σημαντική για πολλούς λόγους. Το πώς θα παρουσιαστεί το κόμμα σε αυτή τη διαδικασία αντιμετωπίζεται από κυβερνητικά στελέχη ως μία πρώτη, αντιπροσωπευτική εικόνα από το μέλλον. Κρίσιμη παράμετρος θα είναι αν ο νέος αρχηγός του ΚΙΝΑΛ θα είναι μέλος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, αν δηλαδή θα είναι ο Ανδρέας Λοβέρδος ή ο Γιώργος Παπανδρέου και ποια στάση θα τηρήσει ο ένας ή ο άλλος.
Αν αντιθέτως (και βάσει των δημοσκοπικών στοιχείων που δείχνουν μάχη για τρεις) αρχηγός έχει εκλεγεί ο Νίκος Ανδρουλάκης, η συζήτηση του προϋπολογισμού θα φανερώσει διαφορετικά στοιχεία: Ποια συνοχή θα παρουσιάσει στη Βουλή το ΚΙΝΑΛ, με δεδομένη την κοινοβουλευτική απουσία του επικεφαλής, ποιος θα αναλάβει την εκπροσώπηση του κόμματος, τι στάση θα έχουν οι χαμένοι της εσωκομματικής διαδικασίας, ποιες ισορροπίες θα τηρηθούν μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και κυβέρνησης και πολλά άλλα στοιχεία, τα οποία θα επιδράσουν στο πολιτικό σκηνικό τους προσεχείς μήνες και στο διάστημα έως τις εθνικές εκλογές.
Αλλαγή τακτικής από το Μαξίμου
Γεγονός είναι ότι με την εμφάνιση της νέας παραλλαγής του ιού η κυβέρνηση άλλαξε τακτική, σε επίπεδο αποφάσεων και επικοινωνίας. Αποτέλεσμα ήταν ότι ενώ τις προηγούμενες εβδομάδες κυβερνητικά στελέχη διαβεβαίωναν είτε για την αποφυγή ενός νέου lockdown είτε της υποχρεωτικότητας, αναγκάστηκαν σε ριζική και εσπευσμένη αναθεώρηση, τουλάχιστον ως προς το δεύτερο σημείο. Σύμφωνα με τα όσα επισημαίνονται από το Μέγαρο Μαξίμου, η αναθεώρηση αυτή κρίθηκε επιβεβλημένη, προκειμένου να παραμείνει ανοιχτή η οικονομία και η κοινωνική δραστηριότητα.
Ωστόσο, είναι πλέον σαφές ότι οι διαβεβαιώσεις εξακολουθούν να ακούγονται, αλλά μόνο για τον αποκλεισμό του lockdown. Ως προς όλα τα υπόλοιπα και ειδικότερα τη λήψη επιπλέον περιορισμών στους ανεμβολίαστους ή και την περαιτέρω διεύρυνση της υποχρεωτικότητας σε επαγγελματικές ή άλλες ομάδες, η κυβέρνηση δηλώνει πλέον πως είναι έτοιμη να λάβει όποιες αποφάσεις κριθούν αναγκαίες.
Πάντως, συνομιλητές του Πρωθυπουργού σημειώνουν ειδικά σε ό,τι αφορά το θέμα των υποχρεωτικών εμβολιασμών ότι οι επιλογές θα αξιολογηθούν και με γνώμονα τις ευρωπαϊκές αποφάσεις. Ο ίδιες πηγές παραπέμπουν στη σχετική συζήτηση που έχει ανοίξει με πρωτοβουλία της προέδρου της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αλλά και στην αντίστοιχη διαδικασία στη Γερμανία, όπου η Μπούντεσταγκ θα αποφασίσει για την υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών.
Η εκλογή στο ΚΙΝΑΛ και ο γρίφος για τον προϋπολογισμό
Με το βλέμμα στραμμένο στην πολιτική επίδραση των πρόσφατων αποφάσεων και όσων ενδεχομένως ακολουθήσουν, το Μέγαρο Μαξίμου παρακολουθεί τις εξελίξεις στο πολιτικό σκηνικό, υπό το πρίσμα και των εκλογών του ΚΙΝΑΛ, οι οποίες διεξάγονται σήμερα (Κυριακή).Δεν διαπιστώνει κανείς ότι το περιβάλλον του Πρωθυπουργού παρατηρεί τη διαδικασία με κομμένη την ανάσα, πάντως το ενδιαφέρον είναι υπαρκτό. Εκτιμήσεις προφανώς και δεν αποτολμώνται, πάντως η ανάδειξη νέου αρχηγού στο τρίτο κοινοβουλευτικό κόμμα αντιμετωπίζεται ως μία παράμετρος η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει το πολιτικό περιβάλλον, π.χ. απορροφώντας κάποιο τμήμα δυσαρεστημένων από την κυβέρνηση, το οποίο έως σήμερα δεν έχει προστρέξει στον ΣΥΡΙΖΑ.
Η ανάδειξη νέου αρχηγού στο τρίτο κοινοβουλευτικό κόμμα αντιμετωπίζεται ως μία παράμετρος η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει το πολιτικό περιβάλλον
Με βάση αυτά και την αλληλεπίδρασή τους, το κύμα των δημοσκοπήσεων στις αρχές του νέου έτους αναμένεται από την κυβέρνηση με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Πάντως, εν όψει των διαδικασιών του ΚΙΝΑΛ κάποια στελέχη επιμένουν και δηλώνουν ότι δύσκολα θα απειληθεί η κυβέρνηση από την όποια εξέλιξη, καθώς θεωρούν δεδομένη και μη αναστρέψιμη τη συστράτευση του πρώην εκσυγχρονιστικού τμήματος του ΠαΣοΚ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.Υπό αυτό το πρίσμα και εν αναμονή των εξελίξεων σε όλα τα πεδία (πανδημία, οικονομία, ακρίβεια), η προετοιμασία του Πρωθυπουργού για το διάστημα των επόμενων εβδομάδων στρέφεται στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό, ο οποίος θα εισαχθεί στην Ολομέλεια στις 14 Δεκεμβρίου και αναμένεται να ψηφιστεί τα μεσάνυχτα της 18ης του μηνός.
Πέραν της εφ’ όλης της ύλης αναμενόμενης σύγκρουσης Μητσοτάκη – Τσίπρα, σε αυτή τη συζήτηση η παράμετρος ΚΙΝΑΛ θεωρείται σημαντική για πολλούς λόγους. Το πώς θα παρουσιαστεί το κόμμα σε αυτή τη διαδικασία αντιμετωπίζεται από κυβερνητικά στελέχη ως μία πρώτη, αντιπροσωπευτική εικόνα από το μέλλον. Κρίσιμη παράμετρος θα είναι αν ο νέος αρχηγός του ΚΙΝΑΛ θα είναι μέλος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, αν δηλαδή θα είναι ο Ανδρέας Λοβέρδος ή ο Γιώργος Παπανδρέου και ποια στάση θα τηρήσει ο ένας ή ο άλλος.
Αν αντιθέτως (και βάσει των δημοσκοπικών στοιχείων που δείχνουν μάχη για τρεις) αρχηγός έχει εκλεγεί ο Νίκος Ανδρουλάκης, η συζήτηση του προϋπολογισμού θα φανερώσει διαφορετικά στοιχεία: Ποια συνοχή θα παρουσιάσει στη Βουλή το ΚΙΝΑΛ, με δεδομένη την κοινοβουλευτική απουσία του επικεφαλής, ποιος θα αναλάβει την εκπροσώπηση του κόμματος, τι στάση θα έχουν οι χαμένοι της εσωκομματικής διαδικασίας, ποιες ισορροπίες θα τηρηθούν μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και κυβέρνησης και πολλά άλλα στοιχεία, τα οποία θα επιδράσουν στο πολιτικό σκηνικό τους προσεχείς μήνες και στο διάστημα έως τις εθνικές εκλογές.
