Καθώς εξελίσσεται δύσκολα και δραματικά η πανδημία, πυκνώνουν μπροστά μας τα στενά περάσματα. Σαν επαναλαμβανόμενες, διαδοχικές συμπληγάδες, που απειλούν την «Αργώ» στο μακρύ ταξίδι της. Αν η πολιτική λειτουργία είχε κάτι διασώσει από την παιδαγωγική φύση της, το μάθημα θα ήταν οδηγός για τις δυσκολίες της πλεύσης και την ταχύτερη απομάκρυνση από τους κινδύνους της «συντριβής».
Με πρωτεύουσα την κυβερνητική ευθύνη στην αντιμετώπιση αυτής της οδυνηρά σύνθετης και δύσκολης κατάστασης, η στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην υγειονομική κρίση επιβράδυνε την πορεία, απέσπασε την προσοχή και αποπροσανατόλισε τη σκέψη από την ένταση του προβλήματος και τη διάρκεια της απειλής. Η αδυναμία συνεννόησης στα σημαντικά, σε αυτά που συνδέονται με τον ίδιο τον πυρήνα της ύπαρξής μας, είναι το πρώτο στενό πέρασμα, που επείγει πια – όλοι διακηρυκτικά το αποδέχονται – να το αφήσουμε πίσω μας, όσο και αν οι εμπειρίες της πολιτικής σύγκρουσης μνημονίου – αντιμνημονίου είναι νωπές και τα τραύματα βαθιά. Η πανδημία, ως απογραφή θανάτων, μας φωνάζει δυνατά ότι η πολιτική διαφωνία αφορά τους ζώντες.
Η άρνηση που εγκαταστάθηκε σε αυτή τη διαδρομή, ως άρνηση της ίδιας της πανδημίας και στη συνέχεια ως εμμονική άρνηση του διαθέσιμου όπλου για την ανακοπή της, αποκτά αυτές τις μέρες διαστάσεις, γίνεται θέαμα που ξεχύνεται από τη φαντασία θεατρικής σκηνής, διεκδικεί επαναστατικότητα και αναγορεύεται σε υποκατάστατο περιεχομένου και νοήματος. Εκεί που το νόημα ως συστατικό του κοινωνικού σώματος αγνοήθηκε, έρχεται το σκοτεινό αντίθετό του να εγκατασταθεί στον κενό θρόνο.
Τα περάσματα στενεύουν, καθώς οι κυβερνητικές επιφυλάξεις θα συναντηθούν με την επίσημη Εκκλησία και τη διστακτική και αναντίστοιχη με το πρόβλημα στάση της. Αντί η Εκκλησία από την πρώτη στιγμή να «διδάξει» με τον καθαρό λόγο της τον δρόμο της αντιμετώπισης και να αποκρούσει κάθε ανορθολογισμό και μαγεία που εκφράστηκε στους κόλπους της, υιοθέτησε στάση πνευματικής αβουλίας, που έθρεψε περαιτέρω τον συνολικό ανορθολογισμό, με τον θάνατο να περιμένει στο επόμενο πέρασμα.
Σε αυτή την πλεύση κινδύνου, είναι φανερό ότι οι συνθήκες υπερβαίνουν τις δυνατότητες κάθε κυβέρνησης. Οπως πάντα, έτσι και σε αυτές τις δύσκολες μέρες, η ευθύνη περιέρχεται στο κοινωνικό σώμα και στον καθένα ξεχωριστά. Από την καθημερινή στάση επιμέλειας εαυτού και των άλλων, ως την υπεράσπιση του ορθού λόγου σε κάθε στιγμή της πραγματικής ζωής.
Απορροφημένοι από τα προσωρινά και τρέχοντα, μπροστά νέες συμπληγάδες μάς περιμένουν. Από το πλαίσιο για την άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής, που θα καθορίσει ή θα ανεχθεί η Ευρώπη, μετά τη νέα κυβέρνηση στη Γερμανία, μέχρι την κλιματική κρίση και την εσωτερική οικονομική ταραχή στην Τουρκία, ως τα άλλα απρόβλεπτα μέτωπα που κυοφορούνται στον χρόνο.
Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
