Η πλατεία Γκρινμάρκετ στο κέντρο του Κέιπ Τάουν είναι ένας δείκτης του πόσο κακή είναι η κατάσταση στον τουριστικό τομέα από την αρχή της πανδημίας. Πριν από την πανδημία ήταν γεμάτη μαγαζιά με αναμνηστικά δώρα και τουρίστες. Η διάθεση μεταξύ των εμπόρων σε όλη την Αφρική είναι εξαιρετικά κακή. Τα πράγματα είχαν αρχίσει κάπως να στρώνουν.
«Οι Γερμανοί ήταν ακόμα εδώ την περασμένη εβδομάδα», λέει μια γυναίκα από το Κονγκό που πουλά τσάντες, κολιέ και μπλουζάκια. «Τώρα φεύγουν γιατί φοβούνται μην κολλήσουν εδώ. Η οικονομία έχει καταβαραθρωθεί. Χωρίς πελάτες, χωρίς δουλειές».
«Τι θα φάνε τα παιδιά μου;»
Τα νέα για τη μετάλλαξη Όμικρον διαδόθηκαν γρήγορα. Αλλά η ίδια η μετάλλαξη του κορωνοϊού δεν τρομάζει σχεδόν κανέναν εδώ. Οι συνέπειες τρομάζουν. «Ζω από αυτήν την επιχείρηση, χωρίς αυτήν δεν μπορώ να συντηρήσω την οικογένειά μου», λέει ένας πωλητής καπέλων από το Μαλάουι. «Ανησυχώ, τι θα φάνε τα παιδιά και η οικογένειά μου;»
Η ΕΕ, οι ΗΠΑ, το Ισραήλ, η Σιγκαπούρη, ο Άγιος Μαυρίκιος και άλλες χώρες εξέδωσαν ταξιδιωτικές οδηγίες και επέβαλαν περιορισμούς για τη Νότια Αφρική.
Η παραλλαγή Όμικρον έχει περισσότερες από 30 μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη της ακίδας, διπλάσιες από την παραλλαγή Delta. «Προς το παρόν δεν έχουμε στοιχεία από ασθενείς ή εργαστηριακές μελέτες για το τι προκαλούν αυτές οι μεταλλάξεις», λέει ο Βόλφγκανγκ Πράιζερ, ιολόγος στο πανεπιστήμιο του Στέλενμπος. «Αλλά επειδή γνωρίζουμε κάποιες μεταλλάξεις από άλλες παραλλαγές, μπορούμε να προβλέψουμε κάτι. Υπάρχει ανησυχία ότι αυτός ο ιός μπορεί να καταπονήσει το ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτό σημαίνει: θα μπορούσε να μολύνει άτομα που είχαν μολυνθεί προηγουμένως. Πιθανώς και εμβολιασμένα άτομα. Και φαίνεται εξαιρετικά μεταδοτική».
«Ταξιδιωτικοί περιορισμοί δεν αποτρέπουν την εξάπλωση»
Η ζωή στη Νότια Αφρική είχε σχεδόν επανέλθει στο φυσιολογικό τις τελευταίες εβδομάδες. Με χαμηλούς αριθμούς μολύνσεων και πολλούς τουρίστες. Όμως τις τελευταίες ημέρες ο αριθμός των κρουσμάτων αυξήθηκε, από περίπου 100 στις αρχές Νοεμβρίου σε περισσότερα από 2.500 πρόσφατα. Είναι η αρχή του τέταρτου κύματος στη Νότια Αφρική.
Η υπουργός Εξωτερικών της Νότιας Αφρικής Ναλέντι Παντόρ επέκρινε τα νέα μέτρα για τον περιορισμό των ταξιδίων ως υπερβολικά. Και υπάρχει και κριτική από την επιστήμη. «Ο κόσμος θα πρέπει να υποστηρίξει τη Νότια Αφρική και την Αφρική γενικότερα αντί να κάνει διακρίσεις και να την απομονώνει», γράφει ο Τούλιο ντε Ολιβέιρα στο Twitter, διευθυντής του Κέντρου Αντιμετώπισης Επιδημιών και Καινοτομίας. Ο ερευνητής εμβολίων Σαμπίρ Μανχί λέει ότι είναι αφελές να πιστεύουμε ότι οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί για μερικές χώρες μπορούν να αποτρέψουν την εξάπλωση μιας παραλλαγής. «Τα τελευταία δύο χρόνια μας δίδαξαν ότι αυτός ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο – παρά τους περιορισμούς».
Στη Νότια Αφρική, λοιπόν, ξυπνούν μνήμες από τη μετάλλαξη Βήτα. Ανακαλύφθηκε από Νοτιοαφρικανούς επιστήμονες πριν από ένα χρόνο. Ακόμη και τότε, υπήρχαν τεράστιοι περιορισμοί εισόδου για τους Νοτιοαφρικανούς, ο τουρισμός κατέρρευσε και το νόμισμα έχασε σε αξία σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Το ίδιο συμβαίνει ξανά τώρα.
Το κράτος της Νότιας Αφρικής συνέχισε να δανείζεται πολύ κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Το χρέος είναι πλέον σχεδόν τόσο υψηλό όσο το ετήσιο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Δεν αναμένονται μεγάλες οικονομικές ενέσεις για την προβληματική οικονομία. Ειδικά για τους περισσότερους λιανοπωλητές στην πλατεία Γκρινμάρκετ.
Άντριαν Κρις
Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου
