Στην τελική ευθεία βρίσκονται οι διαδικασίες για την ενεργοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης και την παροχή σε ελληνικές επιχειρήσεις έως το 2026 χαμηλότοκων δανείων συνολικού ύψους 12,7 δισ. ευρώ.

Πρόκειται για χορηγήσεις που μαζί με την τραπεζική χρηματοδότηση και την ίδια συμμετοχή του επενδυτή που υποχρεωτικά θα τις συνοδεύει, θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην πραγματοποίηση επενδυτικών έργων προϋπολογισμού ακόμη και άνω των 30 δισ. ευρώ.

Την περασμένη Τετάρτη έφτασε στις τράπεζες από το υπουργείο Οικονομικών το προσχέδιο των συμβάσεων που θα υπογράψουν για τη συμμετοχή τους στη διαδικασία διοχέτευσης της σχεδόν άτοκης ευρωπαϊκής ρευστότητας στην πραγματική οικονομία.

Οι υπογραφές

Τραπεζικές πηγές εκτιμούν ότι αργότερο έως και τα μέσα Δεκεμβρίου η σχετική διαβούλευση θα έχει ολοκληρωθεί και θα μπουν άμεσα οι υπογραφές. Εφόσον επαληθευτεί αυτό το σενάριο, τονίζουν οι ίδιοι κύκλοι, τα πιστωτικά ιδρύματα είναι έτοιμα ακόμη και από την επόμενη ημέρα να θέσουν στη διάθεση των πελατών τα προσαρμοσμένα στο Ταμείο Ανάκαμψης προϊόντα τους.

Σε κάθε περίπτωση, θα γίνει προσκλητήριο σε κάθε αξιόχρεη ιδιωτική επιχείρηση που θέλει να προχωρήσει σε επενδύσεις, οι οποίες προάγουν την πράσινη ανάπτυξη, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την εξωστρέφεια, την καινοτομία και τη δημιουργία μεγαλύτερων και πιο ανταγωνιστικών σχημάτων μέσω συγχωνεύσεων, εξαγορών και συνεργασιών, που αποτελούν τους στόχους του ευρύτερου προγράμματος.

Η διάρκεια των δανείων ύψους 12,7 δισ. θα φτάνει έως και τα 12 χρόνια με επιτόκιο που δεν θα υπερβαίνει το 0,35%, ενώ θα προβλέπεται περίοδος χάριτος που θα μπορούσε να ανέλθει έως και στα 3 έτη. 

 

Στο 0,35% κόστος

Τα δανειακά σχήματα θα είναι ίδια σε όλες τις τράπεζες. Η διάρκεια των δανείων θα φτάνει έως και τα 12 χρόνια, ενώ θα προβλέπεται περίοδος χάριτος που θα μπορούσε να ανέλθει έως και τα 3 έτη. Ως προς το επιτόκιο των προερχόμενων από το ΤΑ δανείων που θα λαμβάνει η επιχείρηση, τραπεζικοί κύκλοι σημειώνουν πως ακόμη δεν έχει κλειδώσει κάποια απόφαση. Εκτιμούν όμως πως εν τέλει το ετησιοποιημένο κόστος θα διαμορφωθεί στο 0,35% και θεωρούν πολύ πιθανό να είναι σταθερό για το σύνολο της περιόδου αποπληρωμής.

Σίγουρο είναι από την άλλη ότι τα επενδυτικά έργα που θα γίνονται δεκτά, θα χρηματοδοτούνται από τρεις πηγές ως εξής:

  • 30%, 40% ή 50% από τα ευρωπαϊκά δάνεια.
  • 20% κατ’ ελάχιστον από την ίδια συμμετοχή του επενδυτή.
  • Το υπόλοιπο από τραπεζική χρηματοδότηση.

Το ποσοστό που αφορά το τμήμα των δανείων του ΤΑ, εξαρτάται από τον βαθμό συμμετοχής των σχετικών με τους σκοπούς της επένδυσης δαπανών, στον προϋπολογισμό κάθε έργου.

Οι επενδύσεις

Οσο μεγαλύτερος είναι αυτός τόσο αυξάνεται και το ποσοστό των δανείων του ΤΑ. Για παράδειγμα, σε επενδύσεις του πυλώνα «Ψηφιακός Μετασχηματισμός», αν οι digital δαπάνες διαμορφώνονται μεταξύ 10% και 20%, το ποσοστό χρηματοδότησης από το ΤΑ θα είναι 30%, αν φτάνουν μεταξύ 20% και 40% θα είναι 40% και για συμμετοχή τους με πάνω από 40% στις συνολικές δαπάνες, το ποσοστό των ευρωπαϊκών δανείων θα ανεβαίνει στο 50%.

Δίνεται με τον τρόπο αυτόν ένα κίνητρο στους δικαιούχους να σχετίζεται η επένδυσή τους όσο το δυνατόν πιο πολύ με τους στόχους του πυλώνα του ΤΑ, στον οποίο εντάχθηκαν. Κι αυτό διότι με τον τρόπο αυτόν αυξάνουν τη σχεδόν άτοκη χρηματοδότηση και μειώνουν τον τραπεζικό δανεισμό που είναι πιο ακριβός.

Ως προς το τελευταίο, η τιμολόγηση θα προκύπτει από τους μηχανισμούς πιστοληπτικής αξιολόγησης κάθε πιστωτικού ιδρύματος.

 

Η διαδικασία

Σε σχέση με τη διαδικασία από την αίτηση μέχρι και την εκταμίευση, οι τράπεζες τονίζουν ότι θα είναι απλή για τον πελάτη και σύντομη. Ειδικότερα τα βήματα θα είναι κατά πάσα πιθανότητα τα εξής:

1.Υποβάλλεται στην τράπεζα μία αίτηση για τον προέλεγχο της πρότασης, ως προς την επιλεξιμότητα και τη βιωσιμότητά της.

2.Εφόσον η πρόταση αξιολογηθεί ως επαρκής από την τράπεζα, προωθείται σε ανεξάρτητο πιστοποιημένο αξιολογητή. Εκεί γίνεται αναλυτικός έλεγχος και δίνεται επί της ουσίας η τελική έγκριση ένταξης του σχεδίου στο ΤΑ.

3.Η επιχείρηση επιστρέφει στην τράπεζα για να υπογραφούν όλες οι αναγκαίες συμβάσεις.

Στους όρους του ΤΑ υπάρχει η υποχρέωση ολοκλήρωσης όλων των παραπάνω βημάτων εντός διαστήματος 4 μηνών.

Ωστόσο, στις τράπεζες εκτιμούν ότι από τη στιγμή της αίτησης μέχρι την οριστική έγκριση δεν θα χρειάζονται περισσότεροι από δύο μήνες. Εκτός κι αν πρόκειται για μεγάλα και σύνθετα έργα, που απαιτούν μεγαλύτερη ανάλυση των δεδομένων.

Στήριξη μεγάλων αλλά και μικρομεσαίων επιχειρήσεων

Στο πλαίσιο της ενημέρωσης της επιχειρηματικής κοινότητας για τις ευκαιρίες χρηματοδότησης σήμερα, οι τραπεζικές διοικήσεις έχουν ξεκινήσει περιοδείες σε όλη την Ελλάδα. Την περασμένη εβδομάδα, κλιμάκιο της Alpha Bank υπό τον CEO της Βασίλης Ψάλτη βρέθηκε στη Βόρεια Ελλάδα, όπου είχε μεταξύ άλλων συναντήσεις με τις διοικήσεις κορυφαίων επιχειρηματικών ομίλων. Οπως είπε ο κ. Ψάλτης, στόχος της τράπεζας μέσω πιστωτικής επέκτασης άνω των 8 δισ. ευρώ είναι να στηρίξει «με όλους τους τρόπους την υγιή επιχειρηματικότητα και τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο, πράσινο πρότυπο ανάπτυξης, με τη στήριξη όχι μόνο των μεγάλων, αλλά και μικρομεσαίων επιχειρήσεων».

Επενδυτικά εργαλεία για όλα τα… γούστα

Μπορεί ελληνική κυβέρνηση και τράπεζες να ολοκληρώσουν όλη την απαιτούμενη προετοιμασία για το Ταμείο Ανάκαμψης έως το τέλος του 2021, ωστόσο ακόμη δεν έχει γίνει ξεκάθαρο πότε θα φτάσουν στην Ελλάδα τα ευρωπαϊκά κονδύλια για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων που θα εγκριθούν. Βέβαια, η εκταμίευση των ποσών θα γίνεται σταδιακά και θα χρειαστούν κάποιοι μήνες μέχρι να ζητηθούν τα χαμηλότοκα δάνεια. Ως εκ τούτου, πηγές από την αγορά δεν πιστεύουν ότι θα υπάρξουν καθυστερήσεις ως προς την εκτέλεση των έργων. Εξάλλου, σημειώνουν ότι ακόμη και στο χειρότερο σενάριο, οι τράπεζες μπορούν να προσφέρουν χρηματοδότηση-γέφυρα (Bridge financing) στις επιχειρήσεις.
Πρόκειται για προσωρινό δανεισμό για την εξασφάλιση της απαραίτητης για να προχωρήσει ένα έργο ρευστότητας, ο οποίος θα αντικατασταθεί από τα ευρωπαϊκά χρήματα όταν αυτά καταστούν διαθέσιμα.
Γενικός διευθυντής συστημικού ομίλου υπογραμμίζει ότι αυτή τη στιγμή ρευστότητα για τη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδυτικών σχεδίων που συμβάλλουν στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας «υπάρχει και με το παραπάνω». Σημειώνει δε, πως πέραν των πόρων από το ΤΑ, είναι ενεργή πλειάδα εργαλείων, όπως το ΕΣΠΑ, ο Αναπτυξιακός Νόμος ή τα εγγυημένα μέσω Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ) δάνεια.

«Δεν είμαστε dealer του ΤΑ» λέει χαρακτηριστικά, συμπληρώνοντας πως «στόχος είναι να κινητοποιήσουμε τους πελάτες μας να προχωρήσουν σε επενδύσεις, ανεξάρτητα από το ποιο μέσο θα τους βοηθήσει». Αναφερόμενος στις επιχειρήσεις με τις οποίες οι τράπεζες έχουν συζητήσει για το ενδεχόμενο συμμετοχής τους στις δράσεις του ΤΑ, επισημαίνει ότι «η ζήτηση προέρχεται κατά κύριο λόγο από μεγάλα σχήματα, που έχουν ήδη σχεδιάσει μεσοπρόθεσμα επενδυτικά πλάνα».
Από την άλλη, στις μεσαίες επιχειρήσεις υπάρχουν αρκετές ιδέες, ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι ακόμη ώριμες προς υλοποίηση.

Τέλος, για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, τονίζει ότι δεν υπάρχει περιορισμός για τη συμμετοχή τους στο ΤΑ, σημειώνει ωστόσο πως θα πρέπει το σχέδιό τους να είναι επαρκώς τεκμηριωμένο και βιώσιμο για την έγκρισή του. «Αυτή την ευχέρεια, με βάση την εμπειρία από το πελατολόγιό μας δεν την έχουν και πολλές επιχειρήσεις της κατηγορίας» προσθέτει σχετικά η ίδια πηγή. Υπογραμμίζει όμως ότι ήδη τρέχουν προγράμματα εγγυοδοσίας μέσω της ΕΑΤ και πληθώρα προγραμμάτων του ΕΣΠΑ, ενδεχομένως και πιο ελκυστικά από το ΤΑ, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν και τους μικρούς να υλοποιήσουν τους επενδυτικούς τους σχεδιασμούς.