Θα ήταν αυταρχισμός μια υποχρεωτικότητα στο μέτωπο του εμβολιασμού – για αυστηρά συγκεκριμένες ομάδες γινόταν λόγος – είχαμε ακούσει από επίσημα κυβερνητικά χείλη πριν από μερικές εβδομάδες. Μάταια αναζητήσαμε σχετικό εδάφιο στα εγχειρίδια δημοκρατικότητας.
Είναι σύνηθες στην πολιτική. Η αποφυγή. Η αποφυγή της αντιμετώπισης των προβλημάτων μέσα από έναν μηχανισμό διαρκούς μετάθεσης σε μια επόμενη, προσφορότερη φάση. Αν στην ψυχολογία η μετάθεση είναι αντικείμενο μελέτης, στην πολιτική ο μηχανισμός δεν έχει κερδίσει τη δέουσα προσοχή. Δεν πρόκειται για μια τρέχουσα αναβολή που μια στιγμιαία ή παρατεταμένη συνθήκη επιβάλλει. Πρόκειται για τη συνειδητή επιλογή άρνησης αποδοχής ενός προβλήματος στο σύνολό του και την οργανωμένα συνακόλουθα αποφυγή αντιμετώπισής του.
Η μετάθεση των λύσεων σε ένα μέλλον, συχνά αόριστο, συχνά μακρινό, είναι ένας τρόπος διακυβέρνησης στη χώρα μας και μια μέθοδος παράτασης του πολιτικού χρόνου. Η έντεχνα αυτή επεξεργασμένη δραστηριότητα απέδωσε πολιτικά και η μετάθεση έγινε μέσο πολιτικής αυτοπροστασίας από τα σύμφυτα με τη συλλογική ύπαρξη προβλήματα.
Η μέθοδος βρήκε οπαδούς και διακομματικά υιοθετήθηκε ως πολιτική πράξη, που άκοπα γινόταν αποδεκτή και ανεμπόδιστα, όπως η εμπειρία μάς έδειξε, λειτουργούσε. Τα πολιτικά προγράμματα των κομμάτων, από αναμέτρηση σε εκλογική αναμέτρηση, ήταν η επιτομή της γενικευμένα αποδεκτής μετάθεσης. Αυτό που δεν κατέστη εφικτό, λόγω της μη εφαρμογής μιας λύσης με επικινδυνότητα για την εξουσία, τώρα είναι δυνατόν να συμβεί στο μέλλον. Και αυτό που μπορεί να κυοφορεί κρίση θα βρεθεί ο τρόπος να αναχθεί αργότερα στον χρόνο. Εκεί δεν υπάρχει όριο, το επέκεινα δεν έχει τέλος.
Η προσήλωση της εξουσίας στην ασφάλεια τους εαυτού της, σε παραλληλία με τη συναίνεση του μεγάλου αριθμού στην προτίμηση της αδράνειας, έγινε η φύση της πολιτικής λειτουργίας μας. Είναι όλο και πιο μακρινό οι δύσκολες αποφάσεις, μοιάζει όλο και πιο απίθανο να υιοθετηθεί μια πολιτική αλλαγών, που συνδέονται με τις νοσηρές καταστάσεις του σήμερα, αναφέρονται στο παρόν, το απειλούν και το διαταράσσουν.
Μέσα στη χρονική ζώνη της πανδημίας η φιλοσοφία και η δοκιμασμένη πολιτική της μετάθεσης αναζητούν δικαίωση. Μετά το πρώτο κύμα και την αξιοθαύμαστη στάση, κερδίζει ο δισταγμός, ο πολιτικός υπολογισμός γίνεται το μέτρο και η μετάθεση των «σκληρών» αποφάσεων τρόπος και οδηγός. Μόνο που κάθε μετάθεση, όπως και στον ατομικό βίο, τρέφει το πρόβλημα.
Αδιάφορα και ψυχρά θα έρθουν τα γεγονότα. Αν στην ψυχνάλυση η μετάθεση, ως πράξη άμυνας, είναι ένα μηχανισμός απώθησης στο μέλλον και απόκρυψη του αντικειμένου στον σκοτεινό κόσμο του, στην πολιτική δράση πρόκειται για τέχνασμα αποφυγής, για παράκαμψη της ευθύνης και για εναλλακτική οδό διάσωσης από τη συνάντηση με την ανθρώπινη τραγωδία.
*Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
