Η δημοσκόπηση της Metron Analysis που δημοσίευσε «Το Βήμα» την περασμένη Κυριακή κυριολεκτικά τάραξε τα νερά της ακινησίας στο πολιτικό σύστημα της χώρας. Η σοβαρή υποχώρηση του δικομματισμού ή του συστήματος «των 1,5 κομμάτων», όπως τον αποκαλούν ορισμένοι, σε ακόμη μικρότερα ποσοστά (μικρότερα του 50% στην πρόθεση ψήφου) καθιστά ακόμη και στην αναγωγή του αδύνατο τον σχηματισμό αυτοδύναμης πλειοψηφίας στις βουλευτικές εκλογές. Είναι η πρώτη βαθιά ρωγμή στο σύστημα εξουσίας που εγκαθιδρύθηκε από τις εκλογές του 2019. Παράλληλα η αναγωγή της πρόθεσης ψήφου του Κινήματος Αλλαγής (9,8%) το φέρνει στο 13%. Αλλά το σημαντικότερο εύρημα είναι ο σχεδόν διπλασιασμός της δεξαμενής στην οποία απευθύνεται (45% δήλωσαν ότι θα μπορούσαν να το ψηφίσουν). Ετσι, ο χώρος επανέρχεται για πρώτη φορά εν δυνάμει στα προ του 2012 επίπεδα.

Ο δρόμος μέχρι τις εκλογές δεν είναι εύκολος. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι την αλλαγή του το ΠαΣοΚ την επιχειρεί από τότε που ως «αποδιοπομπαίος τράγος» των μνημονίων συρρικνώθηκε σε χαμηλά μονοψήφια ποσοστά. Οι διαδοχικές απόπειρες με την Ελιά, τη Δημοκρατική Συμπαράταξη, το Κίνημα Αλλαγής δεν είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ομως, απέναντι στον κίνδυνο εξαφάνισης του 2015, η άνοδος και η σταθεροποίηση του 2019 υπήρξαν σημαντικό βήμα που πρέπει να πιστωθεί στη Φ. Γεννηματά.

Ηδη μετά τη δημοσκόπηση, και όσες ακολούθησαν που την επιβεβαιώνουν, άρχισε να λέγεται και να γράφεται ότι η άνοδος είναι συγκυριακή, η εκλογική παρουσία των υποψηφίων είναι άνευ περιεχομένου, ο χώρος θα επανέλθει στα ίδια μόλις περάσει η συγκινησιακή φόρτιση από την απώλεια της προέδρου… Είναι ο φόβος της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στο υπαρκτό, πια, ενδεχόμενο ενός άλματος προς τα εμπρός του Κινήματος Αλλαγής.

Η ευθύνη που αναλαμβάνουν κυρίως οι επίδοξοι αρχηγοί της παράταξης, αλλά και όλοι εμείς, είναι τεράστια. Το πώς θα πορευτούμε στις κάλπες του Δεκεμβρίου αλλά και στον λίγο χρόνο που απομένει ως τις επόμενες εθνικές εκλογές καθίσταται ζήτημα υπαρξιακό για το ΠαΣοΚ-Κίνημα Αλλαγής. Δεν αντέχει η παράταξη και άλλες μάχες εκ του συστάδην και άλλη αναμέτρηση με μονοψήφια ποσοστά. Είναι η έσχατη ευκαιρία να επανέλθουμε στις ράγες που οδηγούν στην αναγέννησή της.

Οι αντικειμενικές προϋποθέσεις υπάρχουν και είναι πια ευανάγνωστες. Τόσο οι ευρύτερες διεθνείς και οι ευρωπαϊκές εξελίξεις με την επιστροφή της σοσιαλδημοκρατίας στο προσκήνιο όσο και οι εθνικές που αποτυπώνονται στις τελευταίες μετρήσεις της κοινής γνώμης. Οι έξι υποψήφιοι πρόεδροι οφείλουν χωρίς περιστροφές να αποδεχθούν τα αυτονόητα:

l Οτι για να γίνουμε ξανά πλειοψηφικό ρεύμα, δεν μπορούμε να απεμπολήσουμε τα δύο κύρια δομικά χαρακτηριστικά μας. Είμαστε ταυτόχρονα δύναμη νέας αλλαγής και μεταρρύθμισης και ταυτόχρονα δύναμη υπεύθυνης και ικανής διακυβέρνησης. Καμία από τις δύο σημαίες μας δεν έχουμε δικαίωμα να υποστείλουμε σε βάρος της άλλης.

l Οτι οφείλουμε να απευθυνθούμε στο σύνολο της δεξαμενής του 45% που μας ακούει. Και σε αυτή που μπορούν να επαναπατριστούν από τη ΝΔ ή τον ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά και στους ψηφοφόρους της αποχής ή των νεών γενιών και των παραγωγικών ηλικιών. Εμείς κυρίως στη χώρα εκφράζουμε το μέτωπο των ριζοσπαστικών τομών που απαιτεί η νέα εποχή και του ορθολογισμού απέναντι στον κάθε είδους λαϊκισμό, δεξιό και αριστερό.

l Οτι η ενότητα πριν και μετά την εκλογή του προέδρου είναι κυριολεκτικά όρος επιβίωσης και ανάταξης, που σημαίνει ότι όλοι μαζί θα επιχειρήσουμε το άλμα προς τα εμπρός, γιατί τους λογαριασμούς μας με το παρελθόν τους έχουμε κλείσει οριστικά και όχι σε βάρος μιας ιστορικά δικαιωμένης διαδρομής.

l Οτι θα είναι σαφές για όλους ποια παράταξη προτείνουν και πως από τη Δευτέρα μετά την εκλογή θα γίνει η βάση του Κινήματος πρωταγωνιστής σε μια νέα σύγχρονη και θεσμικά κατοχυρωμένη μορφή συλλογικής και δημοκρατικής οργάνωσης. Δεν θα παραλάβουν «γουρούνι στο σακί».

l Οτι κανείς δεν βολεύεται στην ύπαρξη ενός μικρού κόμματος εξαρτημένου από τις διαθέσεις του γλίσχρου σημερινού δικομματισμού, αλλά πιστεύει ότι είναι ιστορική αναγκαιότητα ένα «διάδοχο ΠαΣοΚ». Ενα κυριολεκτικά νέο ΠαΣοΚ να καθορίσει αποφασιστικά την είσοδο της χώρας στη νέα εποχή.

Οι ημέρες, οι εβδομάδες, οι λίγοι μήνες που θα ακολουθήσουν θα κρίνουν το εγχείρημα αυτή τη φορά οριστικά. Η έσχατη ευκαιρία δεν πρέπει να πάει χαμένη.

*Ο κ. Κώστας Σκανδαλίδης είναι πρώην υπουργός.