Υπάρχουν ή δεν υπάρχουν άνδρες; Και τι είδους άνδρες υπάρχουν πλέον; Κι αν τους πατούσε το τρένο, όπως έλεγε το μεγάλο σουξέ πριν από χρόνια, πώς θα ήταν ο κόσμος για τις γυναίκες χωρίς αυτούς; Ποιους θα κατηγορούσαν (και ίσως με το δίκιο τους…) για όλα τα δεινά της ανθρωπότητας; Οι ερωτήσεις είναι προβοκατόρικες. Τις κάνω σε όσες φίλες μου ισχυρίζονται ότι τους λείπουν τα «παλιά αρσενικά», εκείνα που δεν καταλάβαιναν τίποτα, έκαναν του κεφαλιού τους και μπορούσαν να ταρακουνήσουν και το κορίτσι κάνοντας σκηνή δημοσίως, αν το έκριναν απαραίτητο. Και τις κάνω και σε όσες – από την άλλη – τσιρίζουν αν ένας άνδρας τολμήσει να πει κάτι που από τις ίδιες θεωρείται σεξιστικό και επομένως κατακριτέο.
Οι απαντήσεις συνήθως ποικίλλουν: οι γυναίκες στην καλύτερη των περιπτώσεων μπορούν να σου περιγράψουν έναν άνδρα που έχουν στο μυαλό τους και που απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Συνήθως είναι ο μπαμπάς τους – στην πιο εξιδανικευμένη μορφή του. Το ενδιαφέρον στην ιστορία είναι ότι σαν τον πατέρα τους θα ήθελαν να είναι και κάποιοι άνδρες σήμερα – στενοχωριούνται μάλιστα γιατί η εποχή τούς έχει στερήσει το δικαίωμα να είναι ίδιοι με τον μπαμπά (που στο μυαλό τους το θεωρούσαν δικαίωμα).
Υπάρχει μια κατηγορία ανδρών που τα τελευταία χρόνια υποφέρουν. Θεωρούν πως ο κόσμος, όπως τον ξέρανε, αλλάζει και σε αυτόν τον νέο κόσμο που έρχεται δεν θα έχουν τη θέση που είχαν οι μπαμπάδες και οι παππούδες τους. Υποφέρουν την κατηγορία ότι είναι ντεμοντέ, μόνο και μόνο γιατί καμαρώνουν για τη μάνα τους που «μεγάλωσε σωστά τέσσερα παιδιά». Πικραίνονται από τη διαπίστωση ότι είναι άκομψοι, γιατί ποτέ δεν ασχολήθηκαν με τα βασικά του savoir vivre. Είναι άνδρες που δεν περίμεναν ποτέ τους ότι στα τριάντα τους ή στα σαράντα τους ή στα πενήντα τους θα έπρεπε να προσέχουν τις λέξεις που χρησιμοποιούν ή ότι θα έφταναν να απολογούνται για ένα σχόλιο που έχει να κάνει με την ωραία τους γειτόνισσα. Είναι άνδρες που μεγάλωσαν μαθαίνοντας να δείχνουν πόσο (και κυρίως γιατί) μια γυναίκα τούς αρέσει πρώτα από όλα για την εμφάνισή της και σήμερα αισθάνονται στενόχωρα γιατί νιώθουν να αυτοπεριορίζονται επειδή δεν το κάνουν πια. Είναι άνδρες που πιστεύουν πως επειδή είναι άνδρες τούς ανήκε ο κόσμος όλος και κάτι τους τον στέρησε. Οφείλω να πω ότι τους συμπονώ. Μολονότι ποτέ δεν κατάλαβα τι ακριβώς τον χρειάζονται όλον αυτόν τον κόσμο που νομίζουν πως έχουν χάσει από τα χέρια τους. Τον βρίσκω κουραστικό, βαρετό και μεγάλο μπελά για τα γούστα μου αυτόν τον κόσμο.
Εγώ πιστεύω ότι οι άνδρες του καιρού μας είναι πολύ τυχεροί, αρκεί να σταματήσουν να βλέπουν τον κόσμο με τα μάτια των πατεράδων τους ή των παππούδων τους. Δεν είναι απλό και καταλαβαίνω ότι η συνειδητοποίηση πως δεν υπάρχει ένα μεγάλο ακροατήριο για να τους δει ως πρωταγωνιστές του τραγουδιού «του αγοριού απέναντι πείτε του πως πεθαίνω» μπορεί να τους χαλάει λίγο την ιδέα που έχουν για τον εαυτό τους. Αλλά τους προτείνω απλά να δουν τη νέα πραγματικότητα. Και θα διαπιστώσουν ότι δεν είναι άτυχοι. Μπορεί να είναι και οι πιο τυχεροί άνδρες στην Ιστορία.
Ας δουν όσοι άνδρες φοβούνται την επόμενη ημέρα ή διαμαρτύρονται γιατί ο ρόλος τους μικραίνει, πρώτα από όλα, τι έχουν γλιτώσει. Πλέον κανείς δεν έχει την απαίτηση από τον σύγχρονο άνδρα να είναι ο μόνος που φέρνει λεφτά στο σπίτι – γιατί «αυτή είναι η αποστολή» του. Κανείς δεν του στερεί τη χαρά να ασχοληθεί με την τέχνη – γιατί «αυτά δεν είναι για άνδρες». Κανείς δεν του χρεώνει την παραμικρή ευθύνη για χωρισμούς – το «φταίμε κι οι δυο» δεν είναι πλέον στιχάκι τραγουδιού, αλλά ψύχραιμο συμπέρασμα. Η επιτυχία του άνδρα στη ζωή δεν εξαρτάται από το πόσο πλατινέ θα είναι η ξανθιά με την οποία κυκλοφορεί το Σαββατοκύριακο – ούτε με το αν έχει τη Δευτέρα να διηγηθεί μια νύχτα κραιπάλης: όλα αυτά δεν προκαλούν κανέναν θαυμασμό. Ο σύγχρονος άνδρας δεν χρειάζεται να μοιάζει με κανέναν από τους παλαιότερους – η γοητεία του προκύπτει όταν είναι ο εαυτός του. Δεν χρειάζεται να είναι ούτε υπεργυμνασμένος αλλά ούτε και υπερευαίσθητος: χρειάζεται να είναι απλά επικοινωνιακός. Δεν κουβαλάει την υποχρέωση της πρωτοβουλίας – μια χαρά μπορεί να την αφήνει στη γυναίκα. Δεν χρειάζεται να κρύβει ότι του αρέσει να μαγειρεύει (διότι «αυτά δεν είναι για άνδρες») κι αν του αρέσει να πηγαίνει στο θέατρο είναι περισσότερο περιζήτητος από όσο αν έχει «άκρες» για πρώτο τραπέζι στα μπουζούκια. Δεν χρειάζεται να κάνει δώρα μονόπετρα: ένα ωραίο μήνυμα στο κινητό της μετράει πιο πολύ. Ο σύγχρονος άνδρας δεν δίνει εξετάσεις ανδρισμού: ακόμα και όσες γυναίκες λένε ότι «άνδρες δεν υπάρχουν» γνωρίζουν ότι αυτού του είδους οι εξετάσεις οδηγούν σε συμπεριφορές στα όρια της γελοιότητας. Ο σύγχρονος άνδρας δεν έχει καμία ανάγκη να μοιάσει στους προηγούμενους που κυκλοφορούσαν μεταμφιεσμένοι με μουστάκια και τραγιάσκες, έπαιζαν με κομπολόγια και είχαν πάντα να πουν ένα μεγάλο ψέμα για την ωραία του γραφείου. Αν ο σύγχρονος άνδρας χρειάζεται να πει κάποιο ψέμα, το λέει στην καλή του απλά για να κερδίσει λίγο χρόνο για να πιει καμιά μπίρα με τα φιλαράκια του. Ο σύγχρονος άνδρας ζει λιγότερα δράματα, αρκεί να είναι πραγματικά σύγχρονος, να καταλαβαίνει δηλαδή πως αφήνοντας χώρο στη γυναίκα είναι αυτός ο πραγματικά κερδισμένος. Αν στο νέο πλαίσιο ασφυκτιά, είναι να τον λυπάσαι τον καημένο.
Στην εξαιρετική ταινία «Marriage Story», ένα γλυκόπικρο δοκιμιάκι για τα μοντέρνα ζευγάρια, η δικηγόρος που εκπροσωπεί την πρωταγωνίστρια που χωρίζει με τον άνδρα της για να καταγγείλει την επάρατη πατριαρχία λέει ότι στον δυτικό κόσμο, χάρη στον χριστιανισμό, η σύζυγος, μολονότι πρέπει να είναι μια Παναγία (μητέρα που τρέχει για τον γιο και συγχρόνως παρθένα και άγια), εν τούτοις παραμένει χειρότερη από τον σύζυγο που είναι Θεός. Ωραία η ατάκα, αλλά ποιος θέλει πραγματικά να είναι Θεός; Τι ενδιαφέρον υπάρχει σε αυτό το είδος του ρόλου; Ευτυχώς ο σύγχρονος άνδρας δεν έχει πια καμία τέτοια υποχρέωση: αργά αλλά σταθερά θα καταφέρει να γίνει αυτό που πάντα κατά βάθος ήθελε, δηλαδή ένα παιδί που θα περνά ωραία τη ζωή του χωρίς να μεγαλώσει ποτέ.
