Ειδική μελέτη για τη διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης της Μυκόνου και της Σαντορίνης, των δύο household brands του ελληνικού τουριστικού προϊόντος που αντιμετωπίζουν ήδη προβλήματα «υπερτουρισμού», εκπονεί το υπουργείο Τουρισμού. Οπως αποκαλύπτει σε συνέντευξή του στο «Βήμα» ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας, στη μελέτη αυτή θα αποτυπωθεί η υφιστάμενη κατάσταση στα δύο νησιά ως προς τις εισερχόμενες τουριστικές ροές, το προσφερόμενο τουριστικό προϊόν και τις υποδομές τους. Ταυτοχρόνως, θα αξιολογηθεί η συνολική φέρουσα ικανότητά τους στην εξυπηρέτηση των τρεχουσών και κυρίως των μελλοντικών τουριστικών ροών, με στόχο τη λήψη των κατάλληλων μέτρων.
Ο υπουργός Τουρισμού εκτιμά ότι η εφετινή τουριστική χρονιά θα κλείσει με αύξηση των αφίξεων κατά 79,2% και των εισπράξεων κατά 135,7%, σε σχέση με το 2020. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τα έσοδα, η εκτίμησή του είναι ότι θα ανέλθουν σε περίπου 10 δισ. ευρώ, δηλαδή στο 50% των εισπράξεων ολόκληρου του 2019. Ο κ. Κικίλιας προβλέπει ακόμη ότι με βάση τα έως τώρα στοιχεία των προκρατήσεων ο στόχος του 2019 θα ξεπεραστεί το 2022!
Προτού μπούμε στα ειδικά θέματα του τουρισμού, κ. Κικίλια, την ερχόμενη εβδομάδα θα πραγματοποιήσετε μια σημαντική συνάντηση με τον τούρκο ομόλογό σας στο πλαίσιο της μεικτής υπουργικής επιτροπής Ελλάδας – Τουρκίας, στη Σμύρνη. Ποιες είναι οι προσδοκίες σας;
«Η προηγούμενη μεικτή υπουργική επιτροπή στον τομέα του Τουρισμού πραγματοποιήθηκε πριν από 10 χρόνια, τον Οκτώβριο του 2011. Από τότε, οι διμερείς μας σχέσεις έχουν περάσει μέσα από δύσκολα μονοπάτια, ενώ έχουν αλλάξει πολλά στις οικονομίες μας αλλά και στον τουρισμό. Η Τουρκία είναι μια χώρα με την οποία επιδιώκουμε ειλικρινώς σχέσεις καλής γειτονίας. Ταυτόχρονα είναι μια χώρα με την οποία έχουμε συγκεκριμένες διαφορές και προβλήματα. Ο τουρισμός όμως είναι ένα πεδίο στο οποίο μπορεί να υπάρχει ένα μίνιμουμ επίπεδο συνεννόησης και περαιτέρω ενδυνάμωσης των σχέσεών μας. Αυτό θα επιδιώξουμε στη Σμύρνη την επόμενη εβδομάδα και προσδοκώ να επιστρέψουμε με θετικές ειδήσεις. Το έχουν ανάγκη και οι δύο χώρες και οι λαοί τους».
Η ώρα του «ταμείου» για την εφετινή τουριστική σεζόν έφτασε. Ποια είναι τα μεγέθη (έσοδα – αφίξεις) που πέτυχε ο ελληνικός τουρισμός εν μέσω πανδημίας;
«Είμαι στην ευχάριστη θέση να σας πω ότι η ώρα του ταμείου για την εφετινή τουριστική σεζόν δεν έχει φτάσει ακόμη. Ο Νοέμβριος είχε κινητικότητα σε αρκετές τουριστικές περιοχές της Ελλάδας, όπως η Κρήτη, η Ρόδος, αλλά και στην Αθήνα είδαμε το city break να ανακάμπτει σταδιακά. Ωστόσο, τα μηνύματα με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα είναι θετικά. Από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο οι αφίξεις αυξήθηκαν κατά 79,2% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 135,7% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2020, ενώ αντιστοιχούν στο 50% των εισπράξεων ολόκληρου του 2019. Τον Αύγουστο οι εισπράξεις διαμορφώθηκαν στο 75,8% εκείνων του Αυγούστου του 2019. Στοχεύαμε για εισπράξεις 5-6 δισ. ευρώ και πάμε για πάνω από 10 δισ. Η πληρότητα στα ξενοδοχεία τον Σεπτέμβριο ξεπέρασε το 65% σε όλη τη χώρα. Τον Οκτώβριο είδαμε σημαντική κινητικότητα και στους ορεινούς μας προορισμούς, ενώ είχαμε έντονη δραστηριότητα και από τον εσωτερικό μας τουρισμό».
Τι έπαιξε ουσιαστικό ρόλο στην επίτευξη των μεγεθών αυτών;
«Στις επισκέψεις μου τόσο στο Παρίσι όσο και στο Λονδίνο, στις τουριστικές εκθέσεις που πραγματοποιήθηκαν εκεί, κοινός τόπος των συνομιλιών μας με όλους τους παράγοντες της «βιομηχανίας» ήταν ότι πήγαμε καλά γιατί δώσαμε από νωρίς το πλαίσιο βάσει του οποίου θα κινηθούμε. Είπαμε πότε και πώς θα ανοίξουμε, με ποια πρωτόκολλα και με τι μέτρα. Δώσαμε ορατότητα να κάνουν τον προγραμματισμό τους με τις λιγότερες δυνατές εκπλήξεις, βάσει της δεδομένης πραγματικότητας της πανδημίας και προτάξαμε το αίσθημα της ασφάλειας που αποτελούσε το πρώτο κριτήριο για την επιλογή προορισμού αυτή τη χρονιά. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι χάρη στην πρωτοβουλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την έκδοση ενός ευρωπαϊκού ψηφιακού πιστοποιητικού εμβολιασμού, διευκολύνθηκε στον μέγιστο βαθμό η κινητικότητα των ταξιδιωτών των χωρών της ΕΕ αλλά και τρίτων χωρών που υιοθέτησαν τη σχετική πρωτοβουλία».
Τα πρώτα μηνύματα για την επόμενη χρονιά τι δείχνουν;
«Είναι νωρίς ακόμη, με μια ρευστή κατάσταση και το τέταρτο κύμα της πανδημίας να εμφανίζεται ξανά σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, να κάνουμε προβλέψεις. Τα δείγματα όμως που έχουμε δεν θα σας το κρύψω είναι θετικά. Οι προκρατήσεις κινούνται σε αυξημένα επίπεδα σε σχέση με το 2019, ενώ όλες οι μεγάλες αεροπορικές εταιρείες αυξάνουν τον αριθμό των διαθέσιμων θέσεών τους για τους ελληνικούς προορισμούς προσθέτοντας νέα δρομολόγια αλλά και επεκτείνοντας τη χρονική διάρκεια. Από τα μέσα Μαρτίου αρχές Απριλίου θα ξεκινήσει η σεζόν νωρίτερα από ποτέ».
Θα καταφέρει ο ελληνικός τουρισμός να επαναλάβει τα ρεκόρ του 2019 μέσα στο 2022 ή θα χρειαστεί να περιμένουμε το 2023 για να συμβεί αυτό;
«Δεν μου αρέσει να προβλέπω με ευχολόγια, αλλά αν έχουμε συνέχεια των μέχρι τώρα δεδομένων που λαμβάνουμε, ο στόχος του 2019 θα ξεπεραστεί το 2022. Δεν θα κουραστώ να επαναλαμβάνω ότι αυτό δεν είναι μια αυτόματη διαδικασία. Χρειάζεται σωστός σχεδιασμός και προετοιμασία από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, δημόσιους και ιδιωτικούς. Και τα οφέλη μιας επιτυχημένης χρονιάς διαχέονται σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία και οικονομία. Τα καλά αποτελέσματα στον τουρισμό είναι εθνικός στόχος και ως τέτοιον πρέπει να τον αντιμετωπίζουν όλοι».
Οι ιδιωτικές τουριστικές επενδύσεις κυρίως σε ξενοδοχεία πολυτελείας, παρά την πανδημία, προχωρούν. Είναι αυτό «ψήφος εμπιστοσύνης» στον ελληνικό τουρισμό;
«Είναι στοιχείο της διαφοροποίησης και της βελτίωσης του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος. Δεν έχουμε κρύψει ότι βασικός στόχος μας είναι η παγίωση της αύξησης της μέσης δαπάνης ανά επισκέπτη. Οι επισκέπτες υψηλότερων οικονομικών δυνατοτήτων, ο τουρισμός πολυτελείας, είναι ο στόχος. Και παράλληλα με τις νέες ξενοδοχειακές μονάδες είναι η συζήτηση τι κάνουμε με τις υποδομές για τα ιδιωτικά αεροσκάφη, τις μαρίνες, τη luxury κρουαζιέρα. Δεν αρκούν μόνο τα ξενοδοχεία, είναι ένα ευρύτερο πλαίσιο για να προσελκύσουμε αυτό το τμήμα των δυνητικών μας επισκεπτών».
Ο τουρισμός εξαρτάται και από τις αποφάσεις άλλων 4-5 υπουργείων. Υπάρχει η αντίστοιχη ανταπόκριση από τους συναδέλφους σας;
«Ο τουρισμός άμεσα ή έμμεσα «ευθύνεται» για το 25% του ΑΕΠ της χώρας, αποτελεί συνολικά έναν από τους μεγαλύτερους τομείς απασχόλησης καθώς και πεδίο σημαντικών επενδύσεων από ελληνικά και ξένα κεφάλαια. Είναι θεωρώ κατανοητή από όλους η σημασία του και επειδή είναι κατανοητή, υπάρχει συνεργασία με τα συναρμόδια κατά περίπτωση υπουργεία. Δεν θα σας κρύψω ότι με τόσες συναρμοδιότητες, οι εξελίξεις είναι λιγότερο ταχείες από αυτές που ιδανικά θα επιθυμούσα, αλλά ο ρόλος μας είναι να δίνουμε λύσεις και όχι να βρίσκουμε δικαιολογίες. Εξάλλου, είμαι ομαδικός παίκτης εκ πεποιθήσεως και διαχρονικά όπως γνωρίζετε».
Μέτρα για τα προβλήματα «υπερτουρισμού» σε Μύκονο και Σαντορίνη
Σας προβληματίζουν τα φαινόμενα υπερτουρισμού σε κάποιες περιοχές όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος; Τι μέτρα σκοπεύετε να πάρετε;
«Εφαρμόζοντας την κυβερνητική δέσμευση για μετατροπή της Ελλάδας σε τουριστικό προορισμό βιώσιμης ανάπτυξης, το υπουργείο Τουρισμού εκπονεί ειδική μελέτη για τη διασφάλιση βιώσιμης ανάπτυξης των δύο household brands του τουριστικού μας προϊόντος, της Μυκόνου και της Σαντορίνης. Σε αυτήν αποτυπώνουμε την υφιστάμενη κατάσταση στα δύο νησιά ως προς τις εισερχόμενες τουριστικές ροές, το προσφερόμενο τουριστικό προϊόν, τις υποδομές τους και την αξιολόγηση της συνολικής φέρουσας ικανότητάς τους στην εξυπηρέτηση των τρεχουσών, αλλά κυρίως των μελλοντικών τουριστικών ροών.
Στόχος μας είναι η ανάπτυξη του πλαισίου που θα διασφαλίσει τη μετατροπή των δύο νησιών από “επιβαρυμένα νησιά τουριστικής αιχμής” σε “πρότυπα βιώσιμης ανάπτυξης”. Θα μου επιτρέψετε να επανέλθω σε αυτό το ζήτημα σε λίγες εβδομάδες με την παρουσίαση του πλάνου των δράσεών μας, τόσο των άμεσων όσο και των μεσοπρόθεσμων».
«Ο κορωνοϊός είναι εδώ και χτυπάει πρωτίστως και πολλές φορές βαριά τους ανεμβολίαστους»
Πώς βλέπετε τις εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας, δεδομένου ότι η μετάλλαξη Δέλτα φαίνεται να μας οδηγεί σε έναν πολύ δύσκολο χειμώνα;
«Η πανδημία, αυτή η παγκόσμια κρίση δημόσιας υγείας, δεν είναι μια γραμμική διαδικασία, έχει εξάρσεις και υφέσεις. Ο ιός είναι εδώ και χτυπάει πρωτίστως και πολλές φορές βαριά όσους δεν έχουν εμβολιαστεί. Είναι θετικό πως υπάρχει μια σημαντική αύξηση των συμπολιτών μας προκειμένου να εμβολιαστούν, γιατί συνειδητοποιούν ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος προστασίας της ανθρώπινης ζωής.
Η πιστή εφαρμογή των κανόνων υγιεινής, των μέτρων και ο αποτελεσματικός έλεγχός τους, μπορούν να βοηθήσουν σε αυτή τη μεγάλη εθνική προσπάθεια».
Η χειμερινή σεζόν, όπως δείχνουν τα πράγματα, θα συμπέσει με την κορύφωση της πανδημίας. Τι να περιμένουν οι χειμερινοί προορισμοί και τα city breaks;
«Οι ορεινοί προορισμοί τον Οκτώβριο πήγαν καλά. Η Αθήνα βλέπει τους ξένους επισκέπτες να επιστρέφουν σταδιακά, ενώ υπάρχει πληθώρα νέων ξενοδοχειακών μονάδων ή βελτίωσης υφιστάμενων, γεγονός που δημιουργεί ένα ελκυστικότερο προσφερόμενο τουριστικό προϊόν και για τώρα και για την επικείμενη σεζόν. Η Θεσσαλονίκη ανακηρύχθηκε αυτή την εβδομάδα ως η πρώτη ελληνική πόλη που εντάχθηκε στο δίκτυο δημιουργικών πόλεων γαστρονομίας της Unesco, μετά από μια πολύμηνη προσπάθεια. Σε λίγες εβδομάδες θα ξεκινήσουμε για πρώτη φορά ειδική καμπάνια για τους χειμερινούς μας προορισμούς και για το city break. Οι δυνατότητες είναι εδώ».
