«Έθεσα το ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα στον πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον σήμερα και πρόθεσή μου είναι να συνεχίσω να εργάζομαι σκληρά έως την οριστική επιστροφή τους στο Μουσείο της Ακρόπολης», τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στον χαιρετισμό του στα εγκαίνια της έκθεσης «Ancient Greeks: Science and Wisdom» στο Μουσείο Επιστημών του Λονδίνου, στο πλαίσιο της επίσκεψής του στο Ηνωμένο Βασίλειο.
«Μουσεία ανά τον κόσμο εργάζονται όλο και περισσότερο ώστε να μοιραστούν, να επιστρέψουν, να επανενώσουν ή να δανείσουν εκθέματα, σε μία άνευ προηγουμένου κλίμακα», επεσήμανε ο πρωθυπουργός, προσθέτοντας ότι τα γλυπτά που φιλοξενούνται στο Βρετανικό Μουσείο «συνιστούν ένα ιδιαίτερα σημαντικό κομμάτι της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και αποτελούν έναν σημαντικό συμβολικό δεσμό ανάμεσα στους σύγχρονους Έλληνες και τους προγόνους τους».
«Θέλουμε να συνεργαστούμε με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου και το Βρετανικό Μουσείο για την εξεύρεση λύσης που θα καταστήσει δυνατό να δει κανείς τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην ολότητά τους, στην Αθήνα», σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. «Δεν τίθεται αμφιβολία πως μπορούν να εκτιμηθούν με τον καλύτερο τρόπο ευρισκόμενα στον χώρο που ανήκουν. Έχει μεγάλη σημασία η οπτική σύνδεση των γλυπτών με το ίδιο το μνημείο που τους προσδίδει την παγκόσμια αξία τους», τόνισε.
Η μοναδική έκθεση «Ancient Greeks: Science and Wisdom», που εγκαινιάστηκε σήμερα, ξεκινά την Τετάρτη την επίσημη λειτουργία της στο Μουσείο Επιστημών του Λονδίνου και θα μεταφέρει τους επισκέπτες πίσω στον χρόνο όπου θα μπορέσουν να εξερευνήσουν το πώς οι Αρχαίοι Έλληνες επεξεργάζονταν, στοχάζονταν και συζητούσαν για τον φυσικό κόσμο μέσα από ιστορικά έργα τέχνης και αντικείμενα που βρίσκονται για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να ανακαλύψουν μια συλλογή σπάνιων και σημαντικών αντικειμένων που εκτίθενται για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο, με στόχο να έρθουν στο προσκήνιο πέντε τομείς της αρχαίας ελληνικής επιστήμης: το σύμπαν, ο κόσμος των ζώων, η μουσική και τα μαθηματικά, το ανθρώπινο σώμα και οι θάλασσες.
Πρόκειται για μια εντυπωσιακή έκθεση μέρος του πολιτιστικού προγράμματος Ηνωμένου Βασιλείου – Ελλάδος που σηματοδοτεί τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης και φιλοξενείται σε ένα ίδρυμα παγκόσμιου κύρους και εμβέλειας, με μια συλλογή που προσφέρει μια διαχρονική καταγραφή των επιστημονικών, τεχνολογικών και ιατρικών επιτευγμάτων από όλο τον κόσμο.
Σημειώνεται ακόμη ότι οι επισκέπτες μπορούν να ανακαλύψουν την τελευταία έρευνα του Project Black Sea Maritime Archaeology το οποίο αποκαλύπτει το μυστήριο του αρχαιότερου, γνωστού αρχαίου ελληνικού ναυαγίου που χρονολογείται γύρω στο 400 πΧ. Ταυτόχρονα έχουν την ευκαιρία να ακούσουν και την Δρ Μαγδαληνή Αναστασίου να μιλά για τον Μηχανισμό Αντικυθήρων που χρονολογείται στο 150 πΧ και ανακαλύφθηκε στο νησί των Αντικυθήρων πριν από έναν αιώνα. Οι νέες τεχνολογίες έχουν επιτρέψει στους επιστήμονες να αποκαλύψουν κρυφές ιστορίες πίσω από κάθε κομμάτι για να δείξουν πως οι αρχαίοι Έλληνες κατασκεύασαν ένα εξελιγμένο μηχάνημα για να αποδείξουν τα όσα ισχυρίζονταν για τον σύμπαν, και μάλιστα με τρόπο τεχνολογικά εξελιγμένο.
Η έκθεση περιλαμβάνει εκθέματα από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, το Μουσείο Μπενάκη, το Μουσείου του Λούβρου στο Παρίσι, τη Συλλογή Nicolas και Alexis Kugel, το Μουσείο Reiss Engelhorn στη Γερμανία, το Μουσείο Kunsthistorisches στη Βιέννη, το Πανεπιστήμιο Kunstsammlungen Antike der Ruhr-Universität Bochum στη Γερμανία και το Reading Museum στο Ηνωμένο Βασίλειο – και τη συλλογή Science Museum Group collection.
Ακολουθεί αναλυτικά ο χαιρετισμός του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη:
«Καλησπέρα σε όλους.
Sir Ian, ευχαριστώ πολύ για τα ευγενικά σας λόγια και το θερμό καλωσόρισμα,
Dame Mary, αγαπητέ Αναστάσιε, εξέχοντες καλεσμένοι,
Κυρίες και κύριοι,
Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση να πω λίγα λόγια εδώ σήμερα, σε αυτόν τον πανέμορφο χώρο.
Δεν κουράζομαι ποτέ να επισκέπτομαι αυτό το μουσείο. Και θυμάμαι ότι πριν από 25 χρόνια, όταν ζούσα στο Λονδίνο, η κατοικία μου βρισκόταν κυριολεκτικά απέναντι από το Μουσείο Επιστημών.
Και δεν κουράζομαι να το επισκέπτομαι όχι μόνο λόγω του σεβασμού που χαίρει το Μουσείο Επιστημών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αλλά διότι το μουσείο και η εξαιρετική συλλογή εκθεμάτων του μας προσφέρει κάτι που θεωρώ ότι αποτελεί μια καταγραφή επιστημονικών, τεχνολογικών και ιατρικών επιτευγμάτων που αντέχει στο πέρασμα του χρόνου και δεν υπάρχει όμοια της. Μια καταγραφή που όχι μόνο καλύπτει χιλιετίες αλλά και κάθε γωνιά του εύθραυστου και συνεχώς μεταβαλλόμενου κόσμου μας.
Η έκθεση για την οποία διοργανώνεται η εορταστική αυτή εκδήλωση απόψε, «Ancient Greeks: Science and Wisdom», δεν αποτελεί εξαίρεση. Και αν δεν είχατε την ευκαιρία να την επισκεφθείτε -άλλωστε ακόμα δεν έχω κηρύξει την επίσημη έναρξη της- μην το φοβηθείτε.
Έχοντας πάρει μια μικρή γεύση, προ ολίγου, με κάποιους από εσάς, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι δεν θα απογοητευτείτε.
Sir Ian, πριν από λίγο, στην τοποθέτησή σας, επικαλεστήκατε τα λόγια του Αρχιεπισκόπου John Potter. Αν μου επιτρέπετε, θεωρώ ότι ήταν μια σοφή επιλογή.
Τι θα λέγατε λοιπόν αν, μετά την αναφορά στον Αρχιεπίσκοπο Potter, προσπαθήσω να παραθέσω τα λόγια του Αριστοτέλη: «Αρχή της σοφίας είναι η αμφιβολία…. »
Ελπίζω και πιστεύω ότι τους επόμενους μήνες όσοι επισκεφθούν αυτή την εξαιρετική έκθεση θα ενισχύσουν την εκτίμηση τους για την επιστήμη και την καινοτομία του παρελθόντος μας. Και θα μάθουν πώς η σοφία -μέσω της αμφισβήτησης και μέσω της περιέργειας και της έρευνας- συνεχίζει να διαμορφώνει την επιστήμη και την καινοτομία του σήμερα.
Όπως θα δείτε, η έκθεση «Ancient Greeks: Science and Wisdom» αναδεικνύει το πώς η σύγχρονη επιστημονική καινοτομία βοηθά να αποκαλυφθούν περισσότερα παρά ποτέ σχετικά με την αρχαία Ελλάδα -επιτρέποντάς μας να ταξιδέψουμε πίσω στον χρόνο, σε έναν αρχαίο πολιτισμό, όπου κάποιες από τις τεχνολογίες που αναπτύχθηκαν στην Κλασική Ελλάδα φαίνεται ότι ήταν σαφώς πιο προηγμένες σε σχέση με ό,τι πιστεύαμε στο παρελθόν.
Κυρίες και κύριοι,
Υποψιάζομαι πως δεν έχει διαφύγει της προσοχής σας το γεγονός πως το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι πλέον μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μην ανησυχείτε. Δεν είναι η στιγμή να ανησυχήσετε και να σκεφτείτε «Ωχ όχι, πού το πάει…».
Ούτε είναι η στιγμή που οι φίλοι μας από τον Τύπο θα αρχίσουν να κρατάνε εντατικά σημειώσεις και είμαστε στα αυριανά πρωτοσέλιδα. Όχι.
Είναι η στιγμή όμως που θέλω να στραφεί η προσοχή σας -εντός όσο και εκτός της ΕΕ- στην τόσο εντυπωσιακή και πραγματικά διεθνή συνεργασία που κατέστησε εφικτή αυτή την έκθεση.
Η έκθεση δεν αποτελεί μόνο μέρος του πολιτιστικού προγράμματος Ηνωμένου Βασιλείου – Ελλάδος που σηματοδοτεί τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης. Ταυτόχρονα φιλοξενεί πολλά εκθέματα που βρίσκονται εδώ, με τη μορφή δανεισμού, από τα μήκη και τα πλάτη της Ευρώπης.
Δεν θα ήμασταν σήμερα εδώ για να γιορτάζουμε την σημαντική αυτή έκθεση χωρίς τη γενναιόδωρη στήριξη και τη συνεργασία όχι μόνο ελληνικών μουσείων, ακαδημαϊκών και φιλανθρωπικών φορέων, αλλά και πολλών ευρωπαϊκών μουσείων από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Αυστρία, το Ηνωμένο Βασίλειο και μια σειρά από άλλους γενναιόδωρους ευεργέτες. Θα ήθελα να τους ευχαριστήσω όλους προσωπικά.
Επίσης, ελπίζω ότι η έκθεση «Ancient Greeks: Science and Wisdom» και το σχετικό πρόγραμμα εκδηλώσεων θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο στο βρετανικό κοινό τους ήδη ισχυρούς και διαχρονικούς δεσμούς ανάμεσα στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ελλάδα.
Κυρίες και κύριοι,
Έχοντας κατά νου ακριβώς αυτή την κοινή ιστορία, αυτό το πνεύμα συνεργασίας, προσέγγισα τις συζητήσεις αυτής της εβδομάδας για το μέλλον των έργων που εσείς γνωρίζετε ως «Ελγίνεια Μάρμαρα» και σε εμάς στην Ελλάδα είναι γνωστά ως Γλυπτά του Παρθενώνα.
Θεωρώ πως ήρθε η ώρα να κάνουμε ένα γενναίο βήμα προς το άνοιγμα ενός νέου διάλογο ανάμεσα στο Λονδίνο και στην Αθήνα για αυτό το ζήτημα. ‘Αλλωστε, τα γλυπτά αυτά συνιστούν ένα ιδιαίτερα σημαντικό κομμάτι της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και αποτελούν έναν σημαντικό συμβολικό δεσμό ανάμεσα στους σύγχρονους Έλληνες και τους προγόνους τους.
Το μεγαλύτερο μέρος των Γλυπτών του Παρθενώνα εκτίθεται στο σύγχρονο Μουσείο της Ακρόπολης, στην Αθήνα. Είμαι βέβαιος ότι γνωρίζετε πως το λεγόμενο «Ελγίνειο» τμήμα της συλλογής φιλοξενείται σε ένα άλλο σπουδαίο πολιτιστικό ίδρυμα, το Βρετανικό Μουσείο.
Δεν τίθεται αμφιβολία πως μπορούν να εκτιμηθούν με τον καλύτερο τρόπο ευρισκόμενα στον χώρο που ανήκουν. Έχει μεγάλη σημασία η οπτική σύνδεση των γλυπτών με το ίδιο το μνημείο που τους προσδίδει την παγκόσμια αξία τους. Για τον λόγο αυτό θέλουμε να συνεργαστούμε με την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου και το Βρετανικό Μουσείο για την εξεύρεση λύσης που θα καταστήσει δυνατό να δει κανείς τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην ολότητά τους, στην Αθήνα.
Έθεσα το ζήτημα στον Πρωθυπουργό Johnson σήμερα και πρόθεσή μου είναι να συνεχίσω να εργάζομαι σκληρά έως την οριστική επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Εξάλλου, μουσεία ανά τον κόσμο εργάζονται όλο και περισσότερο ώστε να μοιραστούν, να επιστρέψουν, να επανενώσουν ή να δανείσουν εκθέματα, σε μία άνευ προηγουμένου κλίμακα.
Στην περίπτωση αυτής της έκθεσης, σπάνια και σημαντικά αντικείμενα έχουν συγκεντρωθεί για πρώτη φορά ώστε να αναδειχθούν πέντε τομείς της αρχαίας ελληνικής επιστήμης που αφορούν το σύμπαν, τον κόσμο των ζώων, τη μουσική και τα μαθηματικά, το ανθρώπινο σώμα και τις θάλασσες. Αν μία έκθεση σαν αυτή μπορεί να αποδείξει κάτι είναι ότι η συνεργασία μπορεί να οδηγήσει στη συγκρότηση εξαιρετικών συλλογών.
Ελπίζω πως δημιουργώντας συνεργατικά αυτές τις συλλογές, αν τις μοιραστούμε και αξιοποιήσουμε τις νέες τεχνολογίες -όπως με θαυμασμό βλέπω ότι έχετε πράξει εδώ- θα μπορέσουμε να διευρύνουμε την πρόσβαση των πολιτών και να αυξήσουμε την κατανόηση που έχουμε για τους επιστημονικούς, ιστορικούς και πολιτιστικούς θησαυρούς που σημαίνουν τόσα για εμάς.
Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, στην Αρχαία Ολυμπία, είδα πώς μια άλλη μοναδική συνεργασία, ανάμεσα στο Υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδας και στην Microsoft, αξιοποιεί τη δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης και της επαυξημένης πραγματικότητας. Το project «Αρχαία Ολυμπία: Κοινός Τόπος» χρησιμοποιεί τις νεότερες τεχνολογίες για να ανοίξει έναν τελείως νέο τρόπο με τον οποίο μπορούμε να βιώσουμε την ουσία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Η έκθεση αυτή κάνει ακριβώς το ίδιο, δίνοντας έμφαση στην καινοτομία προκειμένου να ανοίξει νέους ορίζοντες στη διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Επιτρέψτε μου να κλείσω με την ακόλουθη σκέψη.
Αναφερθήκαμε στη σημασία των Γλυπτών του Παρθενώνα για τον ελληνικό λαό. Τι θα μπορούσαμε να πούμε όμως για το μνημείο; ‘Αραγε οι Αθηναίοι του 5ου αιώνα πΧ θα στέκονταν με τον ίδιο θαυμασμό ενώπιον των γλυπτών χωρίς τη βαθιά επιστημονική γνώση που κατέστησε εφικτή την αρχιτεκτονική τελειότητα του Παρθενώνα; Νομίζω πως όχι.
Η επιστήμη και η σοφία έχουν σημασία. Και όλα όσα θαυμάζουμε σε αυτή την έκθεση επιβεβαιώνουν αυτό που εννοούσε ο Einstein όταν είπε: «Στις μέρες μας, οι παλιές μηχανές επανεφευρίσκονται και αρχαία πειράματα διεξάγονται εκ νέου».
Κυρίες και κύριοι, ευχαριστώ που με ακούσατε. Ευχαριστώ όλους τους δωρητές, τα ιδρύματα που κατέστησαν δυνατή αυτή την εξαιρετική έκθεση. Είναι μεγάλη μου χαρά που κηρύσσω επίσημα το άνοιγμα της έκθεσης «Ancient Greeks: Science and Wisdom»» στο κοινό.
Σας ευχαριστώ πολύ»
