Ενα διαφορετικό «τείχος ανοσίας» χτίζεται από αυτό που προγραμμάτιζε η κυβέρνηση σχεδιάζοντας την επιχείρηση «Ελευθερία» ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο. Μόνο που στο τείχος αυτό θα είναι γραμμένα και τα ονόματα όσων ανεμβολίαστων έχασαν τη ζωή τους, ρισκάροντας με τις… δόσεις της φυσικής νόσησης.
Πρόκειται δε για μια παράδοξη – έως και ακατανόητη – εξέλιξη, καθώς, παρά την επάρκεια εμβολίων στη χώρα μας, τουλάχιστον 80.000 πολίτες (οι περισσότεροι χωρίς πιστοποιητικό εμβολιασμού) μολύνθηκαν από τη μετάλλαξη Δέλτα κατά τις πρώτες 12 ημέρες του Νοεμβρίου, καταρρίπτοντας κάθε προηγούμενο αρνητικό ρεκόρ. Ακολουθώντας όμως τον πλέον κακοτράχαλο δρόμο, παίζουν την υγεία τους στα… ζάρια, γεγονός που αποτυπώνεται στην ολοένα αυξανόμενη πίεση που δέχονται τα νοσοκομεία της χώρας.
Εμβολιασμένοι ασθενείς σε ράντζα
Την ίδια ώρα, εμβολιασμένοι ασθενείς έναντι της λοίμωξης COVID-19 που αντιμετωπίζουν άλλα νοσήματα και χρειάζονται ιατροφαρμακευτική φροντίδα νοσηλεύονται σε ράντζα, με το ΕΣΥ να μετρά για μία ακόμη φορά τις πεπερασμένες δυνάμεις του αναζητώντας εφεδρείες και συμμαχίες. Εν τω μεταξύ, τα κακά σενάρια προβλέπουν ότι έως τα μέσα Δεκεμβρίου οι διασωληνωμένοι ασθενείς από επιπλοκές της λοίμωξης COVID θα αγγίξουν τους 900 με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ο απολογισμός του Οκτωβρίου και της τρέχουσας περιόδου του Νοεμβρίου προδιαγράφει, άλλωστε, πως τα νοσοκομεία δεν θα κάνουν Χριστούγεννα, αντιθέτως η χρόνια θα κλείσει με το υγειονομικό προσωπικό να βρίσκεται εγκλωβισμένο στο πιο σκληρό πανδημικό «σύμπαν», όπου πρωταγωνιστούν ο ανθρώπινος πόνος και ο θάνατος.
Συνολικά από τις αρχές Οκτωβρίου έως και την περασμένη Παρασκευή τα κρούσματα άγγιζαν τις 170.000 με τους επιδημιολόγους να επισημαίνουν ότι ο αριθμός τους υπολογίζεται τουλάχιστον διπλάσιος.
Μοιραία, η λίστα των θυμάτων μετρά καθημερινά δεκάδες απώλειες. Τα όσα διαδραματίστηκαν το πρώτο δεκαήμερο του Νοεμβρίου συγκλονίζουν, εάν αναλογιστεί κανείς πως πλέον δεν βρισκόμαστε στον χειμώνα του 2020 – όταν ευχόμασταν για ένα εμβόλιο -, αλλά έναν χρόνο μετά, με την επιστήμη να έχει εκπληρώσει το χρέος της.
Και όμως, από τις αρχές του τρέχοντος μήνα χάνονται κατά μέσο όρο 56 ανθρώπινες ζωές καθημερινά. Πώς μεταφράζεται αυτό στη νοσοκομειακή πραγματικότητα; Δύο άνθρωποι αφήνουν την τελευταία τους πνοή από επιπλοκές της λοίμωξης COVID-19 και μακριά από τα συγγενικά τους πρόσωπα κάθε ώρα που περνά στη χώρα μας.
Νοσοκομείο και προσωπικό λύγισαν
Υπό τις εξελίξεις αυτές, η ηγεσία του υπουργείου Υγείας αναζητεί συμμαχίες με τον ιδιωτικό τομέα, επεκτείνοντας άρον-άρον τις υπηρεσίες του συστήματος. Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, το υπουργείο Υγείας έχει υπογράψει «αποφάσεις διάθεσης, όπως προβλέπονται από τη σχετική νομοθεσία, με 11 ιδιωτικές κλινικές στη Θεσσαλονίκη, στη Λάρισα, στον Βόλο, στην Καρδίτσα, στα Τρίκαλα και στην Κοζάνη».
Ετσι, έχουν διατεθεί μαζί με το προσωπικό τους για τη νοσηλεία COVID ασθενών 405 κλίνες, ενώ έχουν διατεθεί για non COVID περιστατικά 231 απλές κλίνες, κυρίως παθολογικών και χειρουργικών περιστατικών, 18 ΜΕΘ και 10 ΜΑΦ. Συνολικά οι κλίνες που έχουν διατεθεί στο Εθνικό Σύστημα Υγείας από τις ιδιωτικές δομές ανέρχονται σε 664 κλίνες. Αύριο όμως ξημερώνει μία ακόμη κρίσιμη ημέρα, καθώς στην οδό Αριστοτέλους έχουν υπολογίσει πως χρειάζονται επιπλέον 100 γιατρούς από την ιδιωτική «δεξαμενή» με ειδικότητες αιχμής (δηλαδή παθολόγους και πνευμονολόγους) για να συνδράμουν στη μάχη που δίνει το ΕΣΥ.
Οι επαφές με τους ιατρικούς συλλόγους
Ηδη από το βράδυ της περασμένης Τετάρτης ξεκίνησε ένας κύκλος επαφών της ηγεσίας του υπουργείου με τους ιατρικούς συλλόγους της χώρας – με έμφαση στη Μακεδονία και στη Θεσσαλία – διατυπώνοντας το σχετικό αίτημα. Στην περίπτωση όμως που ο απαιτούμενος αριθμός δεν συμπληρωθεί, πιθανόν ακόμη και από αύριο να ξεκινήσει η επίδοση των πρώτων… φύλλων πορείας, με τα οποία θα καλούνται να παρουσιαστούν σε συγκεκριμένα νοσοκομεία ώστε να βοηθήσουν τους συναδέλφους τους.
Τα όσα περιέγραψε η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Μίνα Γκάγκα αποτυπώνουν τις δύσκολες στιγμές που βιώνουν οι υγειονομικοί. Εστιάζοντας στο νοσοκομείο του Βόλου, όπου νοσηλεύονται 110 ασθενείς με COVID, η ίδια έκανε λόγο για ένα τεράστιο «φορτίο». Δεν εξαντλούνται όμως μόνο οι αντοχές του υγειονομικού «στρατού» αλλά και των νοσοκομειακών υποδομών, καθώς οι απαιτήσεις πολλαπλασιάζονται.
Συναγερμός και για το οξυγόνο
Ενδεικτικά αναφέρεται πως στο ίδιο νοσοκομείο έχει σημάνει πολλές φορές συναγερμός για το παρεχόμενο οξυγόνο, καθώς οι εγκαταστάσεις δεν είναι προσαρμοσμένες να στηρίξουν συνθήκες… εκτάκτου ανάγκης.
Στη Θεσσαλονίκη, πάλι, όπως συνέβη και πέρυσι τέτοια εποχή έτσι και εφέτος το νοσοκομείο «Αγιος Παύλος» άδειασε ώστε να μετατραπεί και πάλι σε μονοθεματική νοσηλευτική μονάδα για τη φροντίδα COVID περιστατικών, δίνοντας ανάσες στο σύστημα.
Ακόμη όμως και στην Αθήνα, όπου ο πανδημικός ιός δεν «σφυροκοπά» με την ίδια μανία, τα ράντζα αποτελούν καθημερινό φαινόμενο. «Η υπερπλήρωση του νοσοκομείου με νοσηλεία αριθμού ασθενών που φτάνει το 150% των κανονικών κλινών του νοσοκομείου είναι επικίνδυνη, τροφοδοτεί κύματα ενδονοσοκομειακής διασποράς κορωνοϊού και άλλων λοιμώξεων από πολυανθεκτικά μικρόβια, οδηγεί σε αδυναμία παροχής των απαιτούμενων υπηρεσιών μας, παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες του εξουθενωμένου προσωπικού» καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι στο νοσοκομείο Αττικόν, οι οποίοι έχουν προγραμματίσει κινητοποιήσεις την ερχόμενη Τρίτη.
Συγκρατημένη αισιοδοξία από την αύξηση των ραντεβού
Πέρυσι τον Ιανουάριο η Πορτογαλία (η χώρα της Ιβηρικής Χερσονήσου με την οποία συνηθίζουμε να συγκρίνουμε την Ελλάδα λόγω της πληθυσμιακής αναλογίας) μετρούσε περισσότερα από 16.000 κρούσματα εντός ενός 24ωρου. Σήμερα, η εμβολιαστική κάλυψη εκεί αγγίζει το 100%, με τους πολίτες να εμπιστεύονται το εμβόλιο αναζητώντας την έξοδο από το… τούνελ του τρόμου.
Και ενώ η εκστρατεία «Ελευθερία» έχει διανύσει 11 μήνες πορείας ανεβάζοντας και κατεβάζοντας ταχύτητες, το τελευταίο δεκαήμερο φαίνεται πως η ραγδαία αύξηση κρουσμάτων σε συνδυασμό με το σφιχτό testing έχουν συμβάλει στην αναζωπύρωση του εμβολιαστικού ενδιαφέροντος. Μάλιστα, τα ραντεβού που προγραμματίζονται καταγράφουν αύξηση της τάξεως του 200%, δημιουργώντας συγκρατημένη αισιοδοξία.
Συνολικά τις τελευταίες δέκα ημέρες κλείστηκαν 225.547 νέα ραντεβού για την πρώτη δόση. Αντίστοιχα εκτιμάται ότι σήμερα οι δικαιούχοι για την τρίτη δόση αγγίζουν τα 2,1 εκατ., εκ των οποίων έχουν ήδη επισκεφθεί το εμβολιαστικό κέντρο οι 580.000 και έχουν προγραμματίσει να εμβολιαστούν άμεσα επιπλέον 350.000.
Τα δεδομένα αυτά είναι ενθαρρυντικά, όπως αναφέρει στο «Βήμα» ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους. Επιμένει όμως πως «το ζητούμενο είναι να συνεχιστεί αυτή η ανοδική πορεία». Και διαπιστώνει από τα δεδομένα που συγκεντρώνει πως η αυξημένη ζήτηση που καταγράφεται είναι πανελλαδική και αφορά όλες τις γεωγραφικές ενότητες της χώρας.
Το 31% στην Αττική
Πιο συγκεκριμένα, τις τελευταίες 10 ημέρες και έως και το πρωί της Παρασκευής, από το σύνολο των ραντεβού που προγραμματίστηκαν για πρώτη δόση το 31% αφορά την Αττική, όπου εν τούτοις «στριμώχνεται» το 35% του πληθυσμού. Δεύτερη ακολουθεί η Κεντρική Μακεδονία, με τα ποσοστά των ραντεβού επί του συνόλου της επικράτειας να αγγίζουν το 18%, ενώ η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη συγκεντρώνουν το 6% και η Δυτική Μακεδονία το 3%.
Και παρότι οι αναλυτές, οι οποίοι «χαρτογραφούν» με αγωνία κάθε τσίμπημα πανελλαδικά, καταλήγουν ότι το ενδιαφέρον που καταγράφεται ανά γεωγραφική περιφέρεια είναι ανάλογο της κατανομής του πληθυσμού και συνεπακόλουθα η ανοδική τάση είναι σχεδόν ίσια καταμερισμένη στην επικράτεια, δεν παύουν να επαναλαμβάνουν πως η αύξηση των δόσεων σε περιοχές με κάλυψη χαμηλότερη του 50% είναι σημαντικό κέρδος.
Ενδεικτικά αναφέρεται πως στη Θεσσαλονίκη κλείστηκαν κατά το ίδιο διάστημα περισσότερα από 20.000 ραντεβού, στη Δυτική Αττική επιπλέον 3.500, στην Ηλεία περισσότερα από 3.100 και στην Πέλλα 4.200 και πλέον.
Παραμένουν αμετανόητοι
Παρ’ όλα αυτά παρατηρείται πως οι ηλικιωμένοι ανεμβολίαστοι παραμένουν αμετανόητοι και συνεπακόλουθα εκτεθειμένοι στον πανδημικό ιό. Ετσι, για παράδειγμα, από το σύνολο των ραντεβού για 1η δόση μόλις το 1% αφορά πολίτες 80-84 ετών, ενώ αντίστοιχο είναι το ποσοστό και για τους ακόμη μεγαλύτερους.
Με τον τρόπο αυτόν, όμως, απορρίπτουν την προστασία που παρέχουν τα εμβόλια ακόμη και στους πιο ευάλωτους. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, η θνητότητα στους πλήρως εμβολιασμένους δεν ξεπερνά το 0,4%. Επιπρόσθετα, το 94% των πλήρως εμβολιασμένων που χρειάστηκε να μπουν σε ΜΕΘ και το 98% όσων εξ αυτών έχασαν τη ζωή τους είχαν σοβαρό υποκείμενο νόσημα, που μείωσε την αποτελεσματικότητα του εμβολίου.
Αντιθέτως, οι νεότεροι φαίνεται να διεκδικούν πίσω τις ζωές τους αρπάζοντας τη σανίδα σωτήριας που τους προσφέρει η επιστήμη. Ετσι, το 11% επί του συνόλου των ραντεβού το έκλεισαν νεαροί ηλικίας 18-24 ετών, το 9% ηλικίας 25-29 ετών, το 10% ηλικίας 35-39 ετών και το 10% ηλικίας 40-44 ετών.
Παίρνουν σειρά τα παιδιά
Αντίστοιχα, φαίνεται να κάμπτονται κάθε ημέρα που περνάει και οι αντιστάσεις και φοβίες των γονέων, καθώς από τα ίδια δεδομένα προκύπτει πως το 6% αφορά εμβολιασμούς παιδιών 12-14 ετών και το 7% εμβολιασμούς εφήβων 15-17 ετών.
Αντιστρόφως ανάλογα και λόγω της αρχικής προτεραιοποίησης που επιβλήθηκε κατά τους πρώτους μήνες της εκστρατείας «Ελευθερία» – όταν ακόμη τα εμβόλια δεν επαρκούσαν για το σύνολο των εγχώριων αναγκών – οι ηλικιωμένοι είναι αυτοί που σπεύδουν να κλείσουν ραντεβού για αναμνηστική δόση.
Και σε αυτή την περίπτωση, όμως, η ζήτηση δεν είναι ενιαία. Οι πολίτες 70-74 ετών, που αποτέλεσαν και κατά την πρώτη φάση του προγράμματος την πληθυσμιακή ομάδα-παράδειγμα, παραμένουν συνεπείς στις συστάσεις της επιστημονικής κοινότητας αποτελώντας το 20% αυτών που κλείνουν ραντεβού το τελευταίο δεκαήμερο.
Σε κάθε περίπτωση, εάν συνεχιστεί η αυξητική τάση για πρώτες δόσεις με τον ίδιο ρυθμό, τότε η εμβολιαστική κάλυψη θα μπορούσε να αυξηθεί σημαντικά, καθώς θα συμπεριλαμβάνονταν στη δεξαμενή των εμβολιασμένων επιπλέον 1 εκατ. πολίτες – την ώρα που οι αναμνηστικές δόσεις θα εμπόδιζαν τυχόν… ρωγμές σε αυτό.
Εν τω μεταξύ και λόγω της υπερδραστηριότητας της μετάλλαξης Δέλτα στη χώρα μας, υπολογίζεται ότι ακόμη ένα εκατομμύριο ανεμβολίαστοι θα νοσήσουν το επόμενο τρίμηνο, συμβάλλοντας αναγκαστικά στην ανοσία της αγέλης.
